کتاب زندانی قلعه قهقهه اثر حمزه سردادور
قلعه دژ قهقهه در ۸۵ كيلومتري شمال شرقي شهرستان مشكين شهر در استان اردبيل قرار گرفته است . اين دژ به سبب اينكه محل زنداني شدن افراد سياسي مهمي - مانند شاهزادگان صفوي - در زمان گذشته بوده‌است در تاريخ شهرت بسياري دارد. اين قلعه در تپه سنگي به ارتفاع تقريبي ۱۰۰۰ هزار متر از زمينهاي اطراف قرار داشته و اطراف آن را با حصار مستحكم و غير قابل نفوذ احداث نموده‌اند كه با گذشت ساليان دراز هم اكنون نيز ورود به آن تقريباً غير ممكن بوده و فقط در شرايط جوي مناسب امكان‌پذير است سطح قلعه حدود ۵ هكتار (۱۰۰x۵۰۰) و اختلاف سطح در سطح فوقاني قلعه كمتر از ۳۰ متر است. مهمترين زنداني قلعه فوق اسماعيل ميرزا فرزند شاه تهماسب يكم صفوي است يا به‌عبارت ديگر شاه اسماعيل دوم دومين پسر ارشد شاه تهماسب يكم سلطان قزلباش‌ها است. وي مردي شجاع جنگجو و تيغ‌زن بي‌دريغ بود و بعلت زياده روي در امورات پدري و گردن ندادن به فرامين پدر دستگير و در قلعه قهقهه بمدت ۱۹ سال و ۶ ماه و ۲۱ روز و تا مرگ پدر در زندان مخوف دوام آورد و سرآنجام با گردش دوران پا به قدرت نهاد و بسياري از كسان و خويشان را كه در اين مدت پادرمياني نكرده بودند از دم تيغ گذراند. از ديگر زندانيان دژ، مشهورترين آنها خان احمد گيلاني والي گيلان كه در سال ۹۷۵ ق. بر اثر شورش دستگير و در زندان قهقهه زنداني شد ولي چون والي گيلان بود شعر سروده و تسليم شاه تهماسب كرد. واما بخش هايي ازين كتاب: بهار فصل عشق و عاشق است. رنگ و بوي بهشتي بهار و نسيم خلدي كه از جويبارها و گلزارها مي‌وزد لطافت و طراوتي كه از زمين و آسمان مي‌بارد و نغمه مرغان چمن كه در باغ و راغ مي‌پيچد اين‌ها همه با وجد و شوقي كه بهار در جسم و جان آدمي به بار مي‌آورد دست به دست هم داده احساسات لطيف بشر را كه عالي‌ترين آنها عشق و عاشقي است تهييج و تحريك مي‌كنند... آن سال هم موسم بهار بس طربناك و نشاط‌انگيز بود.