ابومسلم خراسانی یکی از شخصیت های مشهور و بزرگ تاریخ ایران در دوره ی اسلامی است اما بهمان نسبت که نام و سرگذشت او شهرت یافته نکته های مبهم در زندگی وی بسیار است بخصوص که پس از چندی، در طی قرنها ابومسلم کم کم بصورت قهرمانی افسانه ای در آمده و گروه های مختلف داستانهای فراوانی راجع به او پرداخته اند. رواج این داستانها نیز به طرز شگفت انگیزی سر گذشت وی را با روایات نادرست و افسانه ها آمیخته و حقیقت واقع را از نظرها پنهان داشته است. مثلا با همه شهرت ابومسلم به نسبت خراسانی ، نه تنها گروهی در خراسانی بودن او تردید کرده اند بلکه در ملیتش نیز سخنهاست و نظرهای گوناگونی درین موضوع اظهار شده است. نام و نسب و خانواده و تربیت و ابتدای سرگذشت او در تاریکی و ابهام فرو رفته است و کمتر کسی از آن پرده برداشته زیرا اکثر مردان معروف جهان پیش از آن که بزرگ  و معروف شوند، مانند دیگر مردم عادی، کسی به جزئیات زندگانیشان توجهی نداشته است که همه ی وقایع مربوط به آنان را جایی بنویسند تا بعد به کار آید و روایاتی که پس از بلند نام شدن آنان درین باب پرداخته اند اغلب تحت تاثیر شخصیتی است که بعد پیدا کرده اند.

 

B2222 500x500

 

 

اما راجع به این که ابومسلم چگونه می اندیشید و در طرفداری از دعوت عباسیان و کمک به استقرار خلافت عباسی چه هدفی داشته است و چه فکرهایی در سر می پرورانده، عقیده ها مختلف است و مقاصد حقیقی او، چنان که باید ، کاملا روشن نیست حتی پس از آن که به این کار توفیق یافته و به رهبری او دعوت عباسی در ایران به ثمر رسیده و دامنه ی آن به عراق کشیده شده است و به سقوط دولت اومی پایان یافته، باز هم وقایع حیات ابومسلم خالی از ابهام نمانده است. از طرفی علاوه بر اختلاف اسناد و روایات، احساسات ملی برخی از نویسندگان و محققان معاصر ایرانی سبب شده است که گاهی به بعضی نکته های باریک کمتر عنایت کنند. بدیهی است که افکار وطن دوستانه ی این گروه درخور همه گونه احترام است ولی تحقیق در تاریخ موضوعی دیگرست و درین کار باید با نهایت بی طرفی و بی نظری و فقط با تکیه بر اسناد معتبر سخن گفت و حقایق را هرچه باشد بیان نمود در باب آنچه سند و دلیلی در دست نیست و یا شک و تردیدست به صداقت اقرار کرد که : باطمینان چیزی نمی توان گفت و یا اظهار نظر ممکن نیست.

کتاب حاضر به خصوص برای مطالعه ی جوانان فراهم آمده است بنابر این در نگارش آن سعی شده که مطالب در کمال سادگی و باختصار بیان شود و کتاب از نقل قولهای طولانی گرانبار نگردد تا در خور حوصله ی آنان باشد اما در عین حال برای نوشتن آن از مطالعه ی کتابها و مآخذ گوناگون، تا حد اکثر امکان، خودداری نشده است. در استفاده از اسناد و منابع نیز اهتمام نویسنده در این بوده که بیشتر بر مدارک دست اول و معتبر تکیه کند و هریک از مآخذ را باصطلاح ارزیابی نماید. برای آن که خاطر خوانندگان را ملول نکرده و نیز بی سند و دلیل سخن نگفته باشد مآخذ کار را بجای آن که بر حسب معمول در پایین هر صفحه یاد کند در پایان کتاب به ترتیب فصلها ذکر نموده است.

اگر این اثر ناچیز بتواند حتی یک تن را با گوشه ای از سرگذشت کشور ما و یکی از مردان نامور تاریخ ایران مختصری آشنا کند نویسنده شادمان است که افتخار خدمتی نصیبش شده است.

بخشی از مقدمه دکتر غلامحسین یوسفی نویسنده کتاب ابومسلم سردار خراسان