برای کسانی که به تاریخ علاقه مند هستند و دوست دارند به گذشته ها سفر کنند و خود را در صفحات تاریخ پیدا کنند، کتاب "داستان سینوهه" می تواند این سفر تاریخی را برایشان فراهم کند. وقتی هوای سفر خیالی داریم، بی اختیار به سمت مصر جاری میشویم. مهد تمدن باستان که اولین خط برای ثبت نوشته های خود اختراع کرد و از تاریخ مصر لوح های قدیمی بسیاری موجود است. از این لوحه ها برای نگارش کتاب "داستان سینوهه" استفاده شده است. نگارش این اثر توسط نمیکا والتاری نویسنده فنلاندی متولد 1908 صورت گرفت. این اثر به تاریخ مصر مربوط می شود و دوران فراعنه را مرور میکند و سینوهه نام پزشک برجسته دوران خود است که به عنوان پزشک مخصوص فرعون و دربار وارد کاخ پادشاهی میشود. در هردوره از زمان و در هر مکانی افراد عالم و پزشک ماهر می زیسته و سینوهه نیز یکی از این نمونه ها بوده است مانند زکریای رازی و ابن سینا در تاریخ ایران.

سینوهه نام شخصیت اصلی داستان است که در بچگی در رود نیل رها شده وتوسط زن وشوهری بزرگ می شود که سینوهه با علم بالایی که در زمینه پزشکی به دست می آورد، به مقام پزشک مخصوص فرعون نائل می شود. در داستان  به وضعیت مصر در زمان فراعنه کاملا اشاره شده که مردم چکونه بودند، اینکه علم در چه سطحی بود، مرگ چگونه بود، تفریحات مردم شامل چه مواردی بود، فرهنگ و طرز تفکر مردم آن دوران بیان شده است. از آن جمله می توان به نیای مردگان ، ثروت اندوزی مردم برای خریدن خانه در دنیای مردگان که در آ« سوی نیل بود، نحوه پوشش مردم، روابط تجاری بین شهرهای مختلف، عمل های جراحی سر و علم پزشکی آن زمان، پوشش مردم آن زمان که پوشاندن بدن در نظرشان بسیار بد بود، زنان با موهای تراشیده شده که مظهر زیبایی بودند و ... اشاره نمود. در این داستان به خوبی مومیایی کردن مردگان از اولین مرحله تا آخر کاملا توضیح داده شده و اینکه مردم برای به دست آوردن خانه در دنیای مردگان بسیار در تلاشند چرا که اعتقاد دارند که در آن دنیا زنده خواهند شد و باید صاحب خانه و مال و ثروت باشند و به همین علت همراه مردگان طلا و سکه و اسباب اولیه زندگی فراهم می کنند چرا که اعتقاد دارند بعد از مردن به سفری طولانی میروند و زنده می شوند و به آنها احتیاج خواهند داشت و فراهم کردن خانه در دنیای مردگان در آن سوی نیل برایشان از هر چیزی واجب تر است.سینوهه در برحه ای از دوران عمرش از دربار تبعید شد و به فقر و تنگدستی دچار شد و بعد از آنکه دوباره به زندگی قبلی بازگشت، دیدگاهش درباره زندگی و مرگ کاملا با گذشته فرق کرده بود. وی در خلال داستان نیز عاشق می شود و در داستان میخوانیم که چه اتفاق هایی برای سینوهه رخ میدهد. در داستان با خدایانی که مردم پرستش می کنند نیز آشنا می شویم و سینوهه نظرش را راجع به خدایاان گفته است. برای مطالعه تاریخ در قالب داستان مهیج کتاب داستان سینوهه بسیار مفید است. کتاب با سبک نگارش و البته ترجمه بسیار شیوای ذبیح اله منصوری در خواننده این انگیزه را بوجود می آورد که بعد از مطالعه اقدام به تحقیق بیشتری راجع به گذشته و تاریخ مصر باستان نماید. این کتاب جزء کتابهایی است که تقریبا در قفسه کتابخانه اکثر دوستداران کتاب به چشم میخورد و از معروف ترین آثار داستان های تاریخی است.

تاریخ جهانگشای به خامه عطاالملک جوینی از صاحب منصبان دربار هلاکو و پس از او، شرحی از دوران خوارزمشاهیان و حمله قوم مغول به فلات ایران و همچنین احوال اسماعیلیان می باشد. جدا از ارزش تاریخی، این کتاب به عنوان یک اثر ادبی بازمانده از آن دوران بسیار ارزشمند است. نویسنده درباب شهرها و وضعیت آنها توضیحات مفصل و جامعی داده است. عطاالملک جوینی در سال 623 هجری قمری در منطقه جوین خراسان زاده شد و به سال 682 از هجرت از دنیا رفت. خاندان جوینی از زمان عباسیان به عنوان صاحبان دیوان شناخته می شدند. نویسنده تاریخ جهانگشای همراه با هلاکو خان در جنگهایی مغول ها علیه شیعیان اسماعیلی حضور داشته و این رویدادها را از نزدیک لمس کرده و آنها را در تاریخ خویش ثبت و ضبط کرده است. ایشان همچنین سقوط بغداد و دستگاه خلافت را از به چشم دیده و در تاریخ خویش نگاشته است. در کل، تاریخ جهانگشای جوینی، علاوه بر ارزش ادبی، منبع اصلی تاریخ مغولان و خوارزمشاهیان می باشد. عطاالملک جوینی به پایتخت مغولان نیز سفری داشته و احوال و اخلاق سران این قوم را خوب میدانسته است.

نمونه ای از نثر تاریخ جهانگشای جوینی:

بسم الله الرحمن الرحیم سپاس و ثنا معبودی راست که واجب الوجودست، مسجودی که وجود او واهب انوار عقل و جودست، آفریدگاری که اثبات وحدانیّت او در هر ذرّه از ذرّات مکوّنات موجودست،پروردگاری که باختلاف لغات و صفات شکر روایع بدایع صنایع او مقصودست، رزّاقی که از راه ربوبیّت بر مائده کرمش موحّد و ملحد یکسانست، خلّاقی که معلومات مبدعات فطرتش از کمال قدرت او یک داستانست، عظیمی که بلبل خوش‌الحان و نغمت بذکر الوان نعمت او هزار دستانست، کریمی که یک قطره از بحار موهبت او باران مدرار نیسانست، غفّاری که نسیم لطفش مادّه بقاء هردوستار آمد، قهّاری که جلّاد عنفش تیغ آبدار تاتار گشت، ظاهری که عقول عقلا در عظمت کمال او حایرست. باطنی که اوهام و افهام ازکنه معرفت جلال او قاصرست، احدی که مقتصدان اودیه هدی و مقتبسان بادیه هوی را مطلوب اوست، صمدی که عاشقان حقیقت و فاسقان صورت‌ پرست را محبوب اوست، کفر و اسلام در رهش پویان وحده لا شریک له گویان و وفود درود آفرینش بر نور حدیقه آفرینش و نور حدقه اهل بینش خاتم انبیا محمّد مصطفی باد، درودی که از توی آن بوی اخلاص بمشامّ مشتاقان قدس رسد و از رایحه آن ملأ اعلی بر موافقت ساکنان روضه رضا نثار...

و در بخشی دیگر:

و به سبب تغییر روزگار و تأثیر فلک دوّار وگردش گردون دون و اختلاف عالم بوقلمون ، مدارس درس مندرس و معالم علم منطمس گشته و طلبه ی آن در دست لگدکوب حوادث پای مال زمانه ی غدّار و روزگار مکّار شدند و به صنوف فتن و محن گرفتار و در معرض تفرقه و بوار مُعَرَّض سیوف آبدار شدند و در حجاب تراب متواری ماندند.

هنر اکنون همه در خاک طلب باید کرد   

زآن که اندر دل خاکند همه پر هنران

حنانیک رسم الحق والصدق قد عفا          

 و ان اساس المکرمات علی شفا

منینا به اعقاب قد اتخذو عمی             

لأعقابهم مشطا وللمشط منشفا

کتاب ایران را از یاد نبریم و بدنبال سایه ی همای، مشتمل بر مجموعه ای از مقالات دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن که نخست در نشریات چاپ شده بوده، می باشد. در ابتدا این اثر به صورت دو کتاب مجزا چاپ شده بوده است لیک به دلیل ارتباط مقالات کتاب سایه ی همای با کتاب ایران را از یاد نبریم، در چاپ های جدید همراه با هم و در یک مجموعه چاپ شده است. نخستین چاپ از کتاب ایران را از یاد نبریم مربوط به سال 1340 می باشد. کتاب شامل 31 مقاله ارزشمند از نویسنده می باشد. ایران را از یاد نبریم ، فیروزی شکست خوردگان ، ایران تنها کشور نفت نیست ، مرد روز ، نسل ملول ، از آموختن چه حاصل؟ ، با فرهنگ و بی فرهنگ ، ای کاش که جای آرمیدن بودی ، روشنفکران بر سر دو راهی ، اشاره ها ، آدمیت و مقام ، خوبی و بدی ، ایران نیز حرفی برای گفتن دارد ، ایران به چه کسانی نیازمند است؟ ، تهران ، مرگ نیما و پیمانه ی عمر او به هفتاد رسید. این مقالات زیر عنوان کتاب ایران را از یاد نبریم می باشد. در ادامه کتاب : به دنبال سایه ی همای و شامل این نوشتارها می باشد: به دنبال سایه ی همای، جلوه ی تمدن ، هلن زرین بدن امروز ، دموکراسی در شرق ، نبرد رنگ در آفریقای جنوبی ، مسئله عقب ماندگی ، جواهر لعل نهرو ، هند بی نهرو ، هند و تمدن صنعتی ، مرد جوان و دریا ، مرگ کندی ، انتظار زمین و ایران به من چه معنی دارد.

نویسنده در مقدمه کتاب : ایران را از یاد نبریم، نگاشته است:
اینک که چاپ دوازدهم ایران را از یاد نبریم در جریان است، نابجا ندانستم که این چند کلمه را بر آن بیفزایم. تاریخ نخستین انتشار آن به صورت کتاب به سال 1340 باز می گردد که اکنون چهل و پنج سال از آن زمان دور شده ایم. در این دوران حوادث بسیاری بر این کشور گذشته است، ولی ایران همان ایران است: کشور شگفت انگیز، پر رمز و راز و پر تناقض، که مانند معشوقه های غزل فارسی، هم دلارام است و هم رنج دهنده.
و امروز که ما به خود نگاه می کنیم، من و گروهی از خوانندگان این نوشته که زمانی جوان بودیم و دیگر نیستیم، می بینیم که در ازای این عمر رفته، دیده ی حیران ما چه ها که در طی این زمان ندید!
دورانی را که گذراندیم...

بخشی از سرآغاز چاپ نخست کتاب:
گرفتاریهای روزانه، دل مشغولیها و بهت زدگیهای قرن، مانع از آن است که بسیاری از ما به عمق ماجرائی که در روح ایران است، توجه کنیم. چون کسی هستیم که به باغ کهنسالی در چله ی زمستان پای می نهد و آنرا خشک و خاموش و برهنه، گرانبار از غربت وحشی مرموز و شریر می بیند، بی آنکه نجوای پنهانی حیات، و لوله ی خاموش جرمهای روینده و سبز شونده را در شکم کنده های پیر و در نهاد شاخه های خشک دریابد. در زندگی ملت ها نیز دورانهای سترون و دورانهای زاینده است، و تناوب و تسلسل این دورانها بوده است که تمدن را به پایه ی کنونی رسانیده. دوران ما یکی از دورانهای بارور است، و زایندگی هرچند با درد همراه باشد، باز سعادت بخش و شورانگیز می تواند بود.

در روزگاری که گوئی ایران در ابری از فراموشی پیچیده شده است، اگر کار دیگری از دست ما بر نیاید، لااقل خوبست بکوشیم تا فکر او و غم او را در دل خود زنده نگاهداریم و اعتقاد به زایندگی دوران را در سینه نپژمرانیم. ما از این حیث چون بیماران تریاک خورده ای هستیم که به هر افسونی است باید بیدار نگاهشان داشت؛ زیرا اگر چشم بر هم نهند، بیم آنست که دیگر آنرا نگشایند

برای خرید کتاب ایران را از یاد نبریم

کلیک کن

کاوه آهنگر و درفش کاویانی، عنوان نوشتار ارزشمندی از ایرانشناس شهیر دانمارکی آرتور کریستین سن دانمارکی می باشد که منیژه احدزادگان آهنی آن را به پارسی ترجمه کرده است. در این کتاب پیشگفتاری از مترجم اثر ابتدا نگاشته شده است و سپس تحقیق و کنکاشی از سوی نویسنده برای ریشه یابی عنوان کاوه برای درفش ملی ایرانیان و پس از آن بخش پادشاهی ضحاک و قیام کاوه در شاهنامه فردوسی در کتاب جای داده شده است. آرتور کریستین سن متولد 1875 در کپنهاگ دانمارک که به عنوان خاورشناس، پژوهشگر تاریخ و ایرانشناس شناخته می شود. از اوان نوجوانی علاقمند به زبان شناسی و پژوهش در باب فرهنگ مردم مشرق زمین بود. در دانشگاه کپنهاک به تحصیل پرداخت و رساله ی دکترایش تحقیقی در باب حکیم خیام بود. در دوران دانشگاه به یادگیری زبان های فارسی، عربی ، سانسکریت ، ترکی و همچنین پهلوی پرداخت. کتاب ها و پژوهش های ارزشمندی در موضوع ایرانشناسی از او به یادگار مانده است که از میان آنها میتوان به کتابهای : کیانیان و ایران در زمان ساسانیان اشاره کرد. کریستین سن سفرهایی نیز به ایران داشته است.