کتاب تاریخ مردم ایران قبل از اسلام اثر عبدالحسین زرین كوب
این کتاب در دنبال ایران پیش از اسلام ، تاریخ مردم ایران را تا آستانه عصر سلجوقیان جستجو می کند و در واقعیت تاریخ ایران در قرون اولین اسلامی را استمرار گذشته باستانی آن نشان می دهد . در ارجاع به مآخذ و نقل یادداشت ها در این کتاب به ذکر گزیده ایی از مراجع اکتفا شده است . در یادداشت ها گه گاه ایضاحات و ارجاعات متضمن اطلاعاتی است که در فهم مطالب متن ضرورت قطعی ندارد . ذکر آن موارد که تعداد بسیار معدودی هم بیش نیست از آن روست که آنچه را احیانا در برخی نوشته های دیگر مجالی برای روشنگری در باب آنها به دست نیامده است روشن کند. جلد اول كتاب به تاريخ قبل از اسلام ايران مربوط مي‌شود. از آن‌جا كه طبق شاهنامه تاريخ قبل از اسلام ايران از دو قسمت تاريخ پهلواني و تاريخ واقعي تشكيل شده، لذا نويسنده تمام سعي و كوشش خود را به كار برده تا تاريخ اساطيري ايران را به تاريخ واقعي آن پيوند دهد و در اين زمينه موفق هم شده است. نويسنده به‌صورت تحليلي با مسايل برخورد كرده و اين يكي از محاسن اين اثر است كه آن را از حالت وقايع‌نگاري در آورده است. در جلد دوم كتاب، تاريخ ايران بعد از اسلام مورد بحث قرار گرفته است. فتح ايران توسط مسلمين، اشاراتي به عهد خلفاي راشدين و بحث پيرامون امويان، عباسيان، سلسله‌هاي طاهريان، علويان طبرستان، سامانيان، صفاريان، غزنويان، سلاجقه و... از جمله بخش‌هاي مختلف كتاب است. سلسله‌هاي مختلف در كنار نهضتهاي شيعي، خارجي، مزدكي و... و نيز كلياتي راجع به فرق و مذاهب، تصوف، كلام، فلسفه و ادبيات فارسي و نيز اطلاعات جغرافيايي تاريخي ايران در جلد دوم تشريح و تحليل شده است. درباره قرون اوليه ايران اسلامي نگرش‌ها و تحليل‌هاي متفاوتي ناشي از ديدگاه‌هاي افراد وجود دارد كه باعث ابهام در درك واقعيات براي خواننده امروز مي‌شود. زنده‌ياد زرين‌كوب با موشكافي، اشراف و جامع‌نگري ويژه، در اين كتاب بسياري از ابهامات را پاسخ مي‌دهد.