کتاب پنجاه نامه تاریخی تالیف ابراهیم صفائی
این کتاب تاریخی حاوي 50 سند تاريخي از دربار قاجار اين كتاب، هشتمين نوشته تاريخي مؤل�'ف است كه بر پايه اسناد انتشار يافته، و پنجاه سند تاريخي را ارائه مي دهد و هيچ گونه تحليلي در آن ها از جانب نويسنده ارائه نشده است. اين أمر چنان كه نويسنده ذكر كرده فقط به جهت آشنايي و تنوير افكار عموم و محق�'قان، صورت پذيرفته و هدف اصلي، مشاهده و مطالعه اسناد، سپس داوري درباره گذشتگان و تاريخ سازان اين سرزمين است. ...با سرخوردگي بابيان از عدم موفقيت در سرنگوني قاجاريه و آشنايي آنها با افكار و تحركات اعضاي محفل فرهنگي مانكجي نظير شاهزاده جلال‌الدين ميرزا، آخوندزاده، ميرزا ملكم‌خان، ميرزا حسين‌خان سپهسالار و...، تغييراتي در روش فكري ايشان به وجود آمد و آنها با افكار ماسوني و ليبرالي آشنا شدند. بابيان در ادرنه با افكار آخوندزاده (يعني همان بالگونيك فتحعلي آخوندوف: دستيار نايب السلطنه روسيه در قفقاز اشغالي، و يكي از مروجين فراماسونري در ايران) آشنا شدند. آنان با ديدن مكاتيب جلال‌الدوله و كمال‌الدوله اثر آخوندوف پي بردند غير از دعاوي باب، حرفهاي ديگري نيز از جمله افكار ضدديني آخوندوف و ملكم وجود دارد كه در ايران رواج يافته است. نفوذ سپهسالار و ملكم در حلقه اطرافيان ناصرالدين‌شاه به آنان آموخت كه اگر راه شورش مسلحانه مسدود است، از راه ديگر هم مي‌توان به مقصود رسيد. آنان با تدوين كتاب «تاريخ جديد» كه صورت اصلاح شده «تاريخ قديم» بابيان بود واژه‌هاي تند بر ضد شاه قاجار و برخي عوامل حكومت را حذف يا تعديل كردند و در عوض، همصدا با امثال آخوندوف، حملات پيشين خود به روحانيت را شدت بخشيدند. آنها با استفاده از روش ملكم و آخوندزاده، دست به تأليف رساله‌هاي جديدي مانند مقاله سياح يا رسالات ديگري به تقليد از روش رساله «شيخ و رفيق» زدند. ملكم‌خان مؤ‌سس فراموشخانه در ايران با حسينعلي بهاء ارتباطاتي داشت. بر طبق گزارش ركن‌الدوله به امين‌السلطان در 1308ق، ملكم در عكا با بهاء ديدار و مذاكره داشته است...