کتاب ۳ مرد در برابر فریب تاریخ نوشته محمود تربتی سنجابی
كتاب حاضر مجموعهاي است از خاطرات شخصيتهاي صاحبنام كه نوشتهها و نانوشتههاي خود را در زمينه زندگي و مسايل سياسي و علل سقوط سه بازيگر تاريخ معاصر ايران (رضاشاه، رزمآرا و مصدق) بازگو كردهاند. بخش اول كتاب «3 مرد در برابر فريب» نوشته محمود تربتيسنجابي (از پرورشيافتگان موسسه مطبوعات اطلاعات در دهه 1320) به بررسي شخصيت رضاشاه پرداخته است. به نوشته او حادثه سوم شهريور 1320 ننگي بود كه به علت خبط سياسي دولتمردان آن روزگار در تاريخ ايران به وجود آمد. در اين روز عدهاي سرباز بيسازوبرگ نظامي با دو دولت مقتدر جهان مصاف دادند و در نتيجه پاي نيروهاي نظامي شوروي و انگلستان به ايران باز شد و فساد و قحطي در سرزمين ما رواج يافت. زماني كه رضاشاه از تخت سلطنت كوتاه شد، همگان تصور كردند نوبت استبداد سپري شده و دوران آزادي فرا رسيده است. ولي در حقيقت نه چنين بود كه ميپنداشتند، بلكه شكست سختتري بر آنان وارد شده بود. بازيگران دوره شاه سابق ماسكها را عوض كردند. متملقان كه آن پادشاه فداي اغراض آنان شد، از مظالم گذشته شكوهها آغاز كردند. طولي نكشيد كه اوضاع بدتر از سابق شد.