کتاب نافه اثر فریدون توللی
شاعر معروف فریدون توللی در شیراز به دنیا آمد. والدینش از تیرهٔ توللی طایفه عملهٔ قشقایی بودند. پس از پایان دوره آموزشهای دبستانی و دبیرستانی در این شهر، وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۲۰ در رشته باستانشناسی دانشکده ادبیات این دانشگاه فارغ التحصیل گردید. سپس به کار باستانشناسی روی آورد و تا مرداد ۱۳۳۲ چندی رئیس ادارهً باستانشناسی استان فارس بود. توللی، پس از شهریور ۱۳۲۰ وارد فعالیتهای سیاسی شد و به نوشتن مقالات سیاسی در نشریات حزب توده و مجموعه سیاسی طنزآمیزی با نام «التفاصیل» پرداخت. توللی پس از کودتای ۲۸ مرداد از فعالیتهای سیاسی دست شست و در کتابخانهً دانشگاه پهلوی شیراز به کار مشغول شد. توللی بر اثر آشنایی با نیما یوشیج در شعر به شیوهً جدید گرایش یافت و به یکی از پیشروان آن تبدیل شد. دفترهای شعر «رها» و «نافه» او محصول همین دوران است. وی بعدها به مخالفت با فرم آزاد نیمایی پرداخت و مجموعهای از غزل و قصیده به شیوهً قدیم را با نام «پویه» منتشر کرد. توللی با زبان فرانسه آشنایی داشت و اشعاری از شاعران فرانسهزبان را به فارسی برگرداندهاست. او سرانجام پس از سالها بیماری قلبی در سال ۱۳۶۴ درگذشت. همسر وی مهین توللی بود که از آنها دو فرزند به جای ماندهاست. فریدون توللی ۳ دختر به نامهای نیما و فریبا و رها دارد. توللی بخاطر علاقه زیادش به نیما نام او را بر نخستین دختر خود میگذارد. ویژه نامهٔ توللی در شمارهٔ هشتاد و پنج مجلهٔ بخارا با مقالاتی از دکترمحمدرضا شفیعی کدکنی، دکتر محمد افشینوفایی، دکتر مهدی فیروزیان،علی اکبر سعیدی سیرجانی و... در زمستان ۱۳۹۰ منتشر شدهاست. ویژگی اشعار توللی شعر توللی عمدتاً شعری عاشقانه، رمانتیک و احساساتی است: با تصاویر، واژهها و ترکیبهای فریبندهً خوشاهنگ، که با بیان شاعرانهً احساسات فردی، بیش از هر چیز از کامجوییهای جسمانی سخن میگوید. و توفیق وی در شاعری، به سبب همین شعرهاست. توللی در سرودن شعر عاشقانه به شیوه نو، روزگاری پیشرو و نظریه پرداز بودهاست و در این زمینه سهم بزرگی دارد.