کتاب ارتش شاهنشاهی ایران از کورش تا پهلوی اثر یحیی ذکا
در آغاز پیدایش شاهنشاهی هخامنشیان رسته ارجدار ارتش تیران پیادگان بودند که برای پیکار از دور پرورش یافته بودند که برای پیکار از دور پرورش یافته بودند و جنگ افزارهایشان تیروکمان و زوبین و فلاخن بود لیک در زمان کوروش بزرگ با پدید آوردن سوار نظام پارسی از ارج پیادگان کاسته شد این بار کوروش به پیاده ها دستور داد که نیزه و کتاره بکار برند و به رزمهای نزدیک و نبردهای تن به تن بپردازند.
این دسته از پیادگان گران جنگ افزار نامیده می شدند و جنگ افزارشان یک نیزه بلند یک کتاره یا تبرزین بود و سپری بیضی شکل درست چپ می گرفتند و به سینه های جوشن خویش پولکهای رنگین می بستند تا شناخته شوند.
دسته یی از این پیادگان دارای نیزه های بسیار بلند و سپرهای نیی بودند که دوبدو در پیشاپیش سپاهیان جا می گرفتند سپرهای نیی بسیار بلند بود و بلندی آن تا برابر چشم سرباز می رسید با این سپرها دیواری در برابر دشمن پدید می اورند و گام به گام پیش می رفتند یکی از سرزبازان سپر و نیزه یی بلند و دیگری تنها نیزه یی با خود داشت و بهنگام نیاز از لای سپرها دشمن را با نیزه بلند خود دور می راند.
پیادگان سبک جنگ افزار دارای تیرو کمان یا فلاخن و زوبین بودند و درکارزارها بیشتر بنام دسته های کمکی بکار گمارده می شدند.