انجمن آثار ملی
کتاب های انجمن آثار ملی
انجمن آثارِ ملی از نهادهای فرهنگی در ایران معاصر است که به همت جمعی از شخصیتهای فرهنگی در ۱۳۰۱ خورشیدی با هدف حفظ آثار کهن ایرانی و معرفی آنهادر تهران تشکیل شد. فعالیت های این انجمن در سه دوره جداگانه انجام گرفتهاست: دوره اول از ۱۳۰۱ ش آغاز میشود که پس از برگزاری جشن هزاره فردوسی (۱۳۱۳) خاتمه مییابد. دوره دوم از آذر ۱۳۲۳ شروع میشود و تا شهریور ۱۳۶۶ ادامه مییابد و از این تاریخ، بنابر تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، با نام انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به فعالیت خود ادامه دادهاست. در نخستین اساسنامه انجمن، هدفهای تشکیل آن، چنین بیان شد: تأسیس موزه و کتابخانهای در تهران، ثبت و طبقهبندی آثار ملی ایران، نگهداری مجموعههای نفیس در کتابخانهها و موزهها، بهرهمند ساختن مردم از این مجموعهها از راه تعلیم در مدارس و عرضه آنها در نمایشگاهها، و سرانجام حفظ و احیای صنایع و هنرهای ایرانی. این هدفها در اساسنامه دوره دوم دگرگونیهایی یافت که از آن جملهاند: تجلیل از بزرگان ایران و احیای نام آنان از راه نشر آثار ایشان، ساختن آرامگاه و یا تندیس بزرگان و کمک به تأسیس و یا تکمیل کتابخانهها و موزهها در سایر شهرها. اعضای انجمن (طبق اساسنامه اول و دوم)، با اندکی تغییر شامل ۱۵ تن اعضای مؤسس با عنوان «کمیته انجمن» است. افزون بر این افراد، شماری غیر محدود با عنوان اعضای عمومی و اعضای افتخاری نیز از میان علاقهمندان به علم و صنعت ایران برگزیده میشوند. هیأت مدیره انجمن از رئیس، معاونان او، منشی و تحویلدار، برای مدت یک سال از میان اعضای مؤسس انتخاب میگردند که وظیفه آنها اجرای تصمیمات هیأت مؤسس است . برخی از اعضای مؤسس انجمن در دوره اول شخصیت هایی چون محمدعلی فروغی، حسن مستوفی، حسن پیرنیا، تیمورتاش، کیخسرو شاهرخ بودهاند. در دوره دوم، شخصیتهایی مانند حسن اسفندیاری، حسین علا، علیاصغر حکمت، حسین سمیعی، سید حسن تقیزاده، قاسم غنی و محمد قزوینی با آن همکاری داشتند. مهمترین اقدامات انجمن عبارت بودهاست از تشکیل همایشهایی در بزرگداشت فرهیختگان علم و ادب ایران، مانند جشن هزاره فردوسی، احداث و تعمیر آرامگاه برخی از بزرگان مانند آرامگاههای فردوسی، ابن سینا و سعدی، و ساخت تندیس آنان و تندیس نادرشاه، و نیز چاپ آثاری در زمینههای فلسفی، ادبی و علمی.
{tortags,218,5}
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی انجمنی نیمهدولتی ایرانی (از ۱۳۰۱ - ) از علاقهمندان به آثار تاریخی ایران با هدف نگهداری و تعمیر آثار تاریخی است.
دوره اول (۱۳۰۱ تا ۱۳۲۰)
دوره اول فعالیت انجمن مربوط به سال ۱۳۰۱ تا شهریور ۱۳۲۰ است که با نگارش یک اساسنامه ۱۴ مادهای «انجمن آثار ملّی» را تشکیل دادند. اقدامات : بنای آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی تشکیل مجمع بینالمللی به مناسبت هزارمین سال تولّد فردوسی (۱۳۱۳) چاپ ۸ عنوان کتاب در خصوص ابنیّه تاریخی ایران و تخت جمشید
دوره دوم (۱۳۲۳ - ۱۳۵۷)
فعالیت انجمن از شهریور تا آذر ۱۳۲۳ به دلیل اشغال ایران توسّط متفقین و تغییر حکومت ایران متوقف شد. در آذر ۱۳۲۳ اساسنامهای جدید تصویب شد و انجمن دوباره شروع به کار کرد. بنای آرامگاه سعدی (۱۳۳۱ ) برگزاری جشن هزاره ابن سینا و بنای آرامگاه جدید او در همدان ساخت آرامگاه نادرشاه افشار، حکیم عمر خیام، شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، استاد کمالالملک، باباطاهر عریان، صائب تبریزی، شیخ روزبهان، سیبویه، شیخ ابوالحسن خرقانی، شاه شجاع، ابن یمین فریومدی، ابوالحسن بیهقی، اوحدی مراغهای و ... (بیش از ۳۰ آرامگاه و بنای یادبود) تعمیر و مرمّت بناهای تاریخی ایران در شهرهای اصفهان، شیراز و خراسان نشر نزدیک ۱۴۲ عنوان کتاب و رساله که غالباً صبغه اسلامی داشتهاند از آثار بزرگان ایران و کتابهای مربوط به جغرافیای تاریخی شهرهای ایران. سفارش به ساخت هفت طرح سیاه قلم از شعرا و دانشمندان ایران سفارش ساخت ۱۳ تندیس از جنس گچ، سنگ مرمر و برنز شامل مجسّمه نشسته فردوسی (هدیه دولت ایران به دولت ایتالیا)، مجسّمه نشسته فردوسی در باغ آرامگاه فردوسی در شهر طوس، مجسّمه عظیمالجثه در باغ نادری شهر مشهد، مجسّمة نیم تنه خیام در آرامگاه خیام در نیشابور، مجسّمه نشسته خیام در پارک لاله تهران، مجسّمه ایستاده فردوسی در میدان فردوسی تهران، کتیبه نیم برجسته از صورت کمالالملک در آرامگاه وی در نیشابور، نیم تنة نادر شاه در موزه نادری آرامگاه وی در مشهد، مجسّمه امیرکبیر در ایتالیا، مجسّمه یعقوب لیث صفاری در زابل، مجسّمه بوعلی سینا در میدان بوعلی شهر همدان، مجسّمه سعدی در شیراز. مرمت خانه قدیمی امیربهادر واقع در محلّ معروف به سر پل امیربهادر که برای استقرار دائمی انجمن نیز خریداری شد.
دوره سوم در سال ۱۳۶۵ در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد که انجمن آثار ملّی با تغییری مختصر در وظایف و تغییر در نام به «انجمن آثار و مفاخر فرهنگی» تبدیل شود. با هیات امنایی شامل ریاست جمهوری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر فرهنگ و آموزش عالی و استادان و علمایی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی. در نیمه دوم سال ۱۳۷۰ اعضای تکمیلی هیأت امنای انجمن به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مدیر اجرایی انجمن برای راهاندازی آن تعیین گردید و در سال ۱۳۷۳ مجددا آغاز به کار کرد.