در کتاب گروندریسه ی کارل مارکس گروندریسه که قسمتی از پروژه گسترده ی سیاسی – اقتصادی مارکس تلقی می شود که تفسیرهای متداول از وی را به چالش می کشد و به بوته ی آزمون می گذارد. گروندریسه ماهیت و هسته اصلی نقد مارکس از اقتصادی سیاسی را برپایه نظریه انتقادی تشریح می کند. در این کتاب مفهوم ارزش در اقتصاد مدرن، برداشت مارکس از بیگانگی و بازاندیشه سرمایه در برت گروند ریسه و... مورد واکاوی قرار گرفته است. پروژهی نقد اقتصاد سیاسی ماركس از چند مرحله عبور كرد كه در هركدام دچار تغییرات وسیعی شد. خود گروندریسه نخستین اثری بود كه ماركس در پاسخ به بحران اقتصادی 1857 دنیای سرمایهداری نوشت. بخش كوچكی از این كتاب با عنوان در نقد اقتصاد سیاسی در 1859 انتشار یافت. در مقدمهی معروفی بر آن كه به پیشگفتار 1859 شناخته میشود اشاره كرد كه در آینده قصد دارد شش مبحث را بررسی كند. این شش مبحث عبارت بودند از سرمایه، مالكیت ارضی، كار مزدبگیری، دولت، تجارت خارجی و بازار جهانی. ماركس بحث اول یعنی سرمایه را به سه قسمت كالا، گردش و سرمایه به طور عام تقسیم میكند. اما در 1867 در پیشگفتار بر سرمایه طرح دیگری ارائه میدهد كه شامل سه بخش بود: جلد اول سرمایه، جلد دوم شامل كتاب دوم دربارهی گردش و كتاب سوم با عنوان دربارهی فرایند سرمایه در تمامیت خود و جلد سوم شامل كتاب چهارم با عنوان تاریخ نظریه . اما همانطور كه میدانیم عملا كتاب دوم و كتاب سوم توسط انگلس در دو جلد جداگانه چاپ شد و بخشی از كتاب چهارم توسط كائوتسكی با عنوان نظریهی ارزشهای اضافی انتشار یافت. گروندریسه در سالهای 1857 ـ 1858 نوشته شده بود اما حدوداً پنجاه سال پس از مرگ ماركس انتشار یافت. با وجود اینكه گروندریسه متنی متكی بر چند دستنوشته است، امروزه آن را متن عمدهای در نقد اقتصادسیاسی میدانند و تنها سرمایه از آن بااهمیتتر است. حتی برخی معتقدند كه با توجه به نیمهتمام ماندن سرمایه، این تنها كتاب عمدهی ماركس در زمینهی نقد اقتصاد سیاسی است كه طرح كلیاش را به پایان رساند و همین امر بر اهمیت این كتاب میافزاید. اثری مشابه با دانشنامه علوم فلسفی هگل كه تنها اثری است از او كه نظامش را در تمامیت خود بیان كرد. گروندریسه اندیشههای ماركس برای خودش است، جایی كه فیلسوف افكارش را میسنجد، گویی افكارش را با صدای بلند نوشته است. در اهمیت گروندریسه و بررسی های متعددی كه در این مورد شده كتابهای بسیاری به زبانهای مختلف انتشار یافته است: از بررسی تا مقایسه ی آن با دیگر آثار ماركس و از جمله با هگل. متأسفانه هیچكدام به فارسی منتشر نشده است و كتاب حاضر تنها كتاب دربارهی این اثر است كه به فارسی انتشار یافته است. ویژگی گروندریسه این است كه نه تنها از جامعهی موجود بلكه برداشتی را از جامعهی پساسرمایهداری ارائه میدهد كه متكی بر نیروهای در حال گسترش انسانی است و این گسترهی تاریخی به ماركس اجازه داد تا مسئلهی جوامع پیشاسرمایهداری را در جریان بحث دربارهی رابطهی كار آزاد و بیگانهشده با سرمایه موردبحث قرار بدهد. موضوع جوامع پیشاسرمایهداری تاحدودی بهطور مفصل در بخش جداگانهای از گروندریسه مورد بررسی قرار گرفته اما در سرمایه به آن پراكنده پرداخته شده است. این بخش كه در غرب بسیار سروصدا كرد به صورت جداگانه تحت عنوان فرماسیونهای ماقبل سرمایهداری انتشار یافت و به انگلیسی با مقدمهی بسیار مهمی از اریك هابسبام انتشار یافت. ماركس در تحلیلی برانگیزنده اما نیمهتمام دربارهی اینكه چگونه طایفهی اولیه و شكلهای اشتراكی سازمان اجتماعی به جوامع طبقاتی تبدیل شدند، مسیر متفاوت این تحولات را در آسیا در مقابل اروپای غربی بررسی میكند. با اینكه این موضوعات در قرن بیستم تحت عنوان شیوهی تولید آسیایی مجادلات زیادی را برانگیخت اما خود ماركس این اصطلاح را در گروندریسه به كار نبرد...