حالات و سخنان ابو سعید ابوالخیر، اثری تالیف جمال الدین ابوروح لطف الله بن ابی سعید بن ابی سعد - متوفی 541 هجری - با مقدمه، تصحیح و توضیحات محمدرضا شفیعی کدکنی و به همت انتشارات سخن انتشار یافته است. پیش از آغاز گفتار های مولف کتاب در باب احوالات شیخ بو سعید، مصحح نام آشنای کتاب به شرح احوال مولف اثر و به گفتار هایی در باب اهمیت این کتاب می پردازد. پس از پیشگفتار و مقدمه ی مصحح، گفتارهای کتاب چنین است:
درباره ی مولف کتاب، مولف همان ابوروح لطف الله است، زندگی نامه ی مولف، پدر مولف، جد مولف، ابوطاهر نیای وی، ابوسعید ابوالخیر، اهمیت کتاب، رابطه ی اسرار التوحید و حالات و سخنان، درباره ی این چاپ، درباره ی توضیحات و تعلیقات، بعضی خصوصیات رسم الخطی نسخه ی اساس و مشخصات نسخه ی خطی کتاب.
از پیشگفتار کتاب:
این کتاب قدیم ترین زندگینامه ی ابو سعید ابوالخیر، عارف روشن ضمیر و انسان برجسته ی تاریخ و ادب و عرفان سرزمین ماست و شاید قدیم ترین اثر در نوع خود باشد، زیرا در زبان فارسی کتابی در مقامات مشایخ تصوف نداریم که قبل از این کتاب، یعنی قبل از 541 هجری ، تالیف شده باشد، مگر آنچه به عنوان مقامات شیخ الاسلام انصاری، امروز در دست است و اصالت آن جای بحث دارد.
کتب مقامات مشایخ تصوف، گذشته از ارزش ادبی و عرفانی هرکدام، از مهم ترین اسناد تاریخ اجتماعی این سرزمین است و به مناسبت آمیختگی زندگی این مشایخ با زندگی توده های شهری و روستایی، بخش عظیمی از اطلاعات مربوط به تاریخ اجتماعی سرزمین ما را باید در همین کتب مقامات شیخ جستجو کرد، گذشته از بعضی اطلاعات تاریخی مندرج در این گونه کتابها و فواید دیگرشان.
در صد سال اخیر که اطلاع از نسخه ی منحصر به فرد این کتاب در اختیار اهل تحقیق قرار گرفته است، دو تن از اهل فضل به چاپ و نشر این کتاب همت گماشته اند: نخست ژوکوفسکی خاورشناس معروف روسی که برای نخستین بار این کتاب را در پطربورغ به سال 1899 چاپ کرده است و پس از او، و از روی همان چاپ، استاد برجسته ی کتابشناسی ایران و محقق نامدار معاصر آقای ایرج افشار آن را دو بار دیگر منتشر کرده است که در چاپ دوم علاوه بر چاپ ژوکوفسکی به نسخه ی اصلی کتاب هم مراجعه کرده و بعضی کاستیهای چاپ ژوکوفسکی را برطرف کرده است.
از مقدمه ی مصحح:
ابوسعید ابوالخیر، در میان انبوه عارفان ایرانی، در فرهنگ سرزمین ما مقامی بسیار ممتاز و استثنایی دارد و نام او با عرفان و شعر ایرانی آمیختگی عمیقی یافته است، چندان که در بخش مهمی از شعر فارسی چهره ی او در کنار خیام و مولوی قرار می گیرد، بی آن که خود شعر چندانی سروده باشد و در تاریخ اندیشه های عرفانی، در صدر متفکران این قلمرو پهناور قرار دارد، در کنار حلاج و بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی ، همان کسانی که سهروردی آنان را ادامه دهندگان فلسفه ی ایران باستان و تدام حرکت خسروانی ایرانی می خواند.
برای خرید کتاب حالات و سخنان ابوسعید ابولخیر اینجا کلیک کن