در کتاب اصل تضاد در فلسفه اسلامی شهيد مرتضی مطهری تضاد در مفاهیم و قضایا را مربوط به حوزة شناخت دانسته و قسمی دیگر از تضاد را، که به معنای ناسازگاری است ، مطرح کرده است . به نظر او (ص 34ـ 35)، این ناسازگاری ، ناسازگاری بعد از موجود بودن است نه ناسازگاری در موجود بودن ؛ یعنی هر دو ضد، اجتماع در وجود پیدا می کنند و در حالی که هر دو در آن واحد وجود دارند، با یکدیگر ناسازگارند و هریک دیگری را معدوم یا اثر آن را خنثی ' می کند. مطهری این قسم از تضاد را با تضادی که حکما و منطقیان در بحث از اقسام تقابل و به معنای امتناع اجتماع دو طرفِ تضاد در وجود مطرح می کنند، متفاوت دانسته است . به اعتقاد وی (ص 12)، آنچه حکمای اسلامی در بحث خیروشر در بارة تضاد نگاشته اند، تضاد به معنای اخیر است ، لذا اگر در بحث خیر و شر گفته اند: «اگر تضاد نبود، هیچ پدیده ای پدید نمی آمد» یا «فیض وجود جاری نمی شد»، مقصود همین معنا از تضاد است . مطهری در توضیح این معنا از تضاد به اقوال صدرالدین شیرازی (سفر سوم ، ج 2، ص 70ـ71) و شیخ اشراق (همانجا) استناد کرده است ، در حالی که این دو فیلسوف تضاد را در باب خیر و شر به معنای «تضاد در مفاهیم » به کار برده اند.