کتاب قیام غریب شاه گیلانی اثر محمود پاینده لنگرودی
موضوع این کتاب درمورد خیزش غریب شاه گیلانی یکی از قیامهای عصر صفویه است که در سال ۱۰۳۸هجری، در آغاز زمامداری شاه صفی (۱۰۵۲ـ۱۰۳۸ ه¨ . ق) در ایالت گیلان به‌وقوع پیوست و به قیام «غریب‌شاه» و «عادلشاه» معروف شده‌است. این قیام به موهیت پیرشمس گل گیلوایی، پیشوای معنوی غریب شاه در گیلان آغاز شد و تا لاهیجان و مازندران گسترده شد. رهبران قیام بازماندگان سلسله‌های محلی گیلان و مازندران بودند که حق ارث و میراث خود برای سرزمینهای اجدادی شان که در دوره صفویه تحت پادشاهی شاه عباس غصب شده بود را دوباره طلب می‌کردند. بنا بر نوشته وقایع نگاران، تاریخ گیلان عبدالفتاح فومنی، خلاصه السیر خواجوی اصفهانی، تاریخ خاندان مرعشی مازندران میرتیمور مرعشی، عده کشته شدگان به هشت هزار نفر رسید. از لحاظ خارجی هم ایران بی ثباتی را تجربه کرد. خسرو پاشا به سوی بغداد لشکر کشید و ازبکان مرزهای شرقی صفویان را تهدید کردند. هر چند طرّاحان اولیه‌این قیام تعدادی از اعیان و بزرگان ناراضی محلی بودند، لیکن به‌سرعت دامنه آن گسترده شد وبسیاری از مردم شهرها و روستاهای گیلان در مخالفت با دولت مرکزی، با قیام همراه شدند.