کتاب مفاخر و مشاهیر ایران اثر فرید قاسملو
قرن اول تا ششم ، قرن هفتم تا سیزدهم هدف کتاب آشنایی پیش تر مردم با دانشمندان و اسطوره‌های ملی خود در زمان سیزده قرن گذشته است. علاوه بر معرفی فرهیختگان در آن به تحولات سیاسی ، اجتماعی و اختراعات و اکتشافات اندیشمندان نیز پرداخته شده است. این دانشمندان به دور از امکانات و تکنولوزی امروزی تنها با تفکر و اندیشه توانستند بسیاری از گنجینه‌های فرهنگی و با ارزشی را که هم‌اکنون در اختیار ماست را خلق و کشف نمایند. آنها با عشق به وطن و تکیه بر فرهنگ و عرفان اسلامی مشکلات و موانع بزرگ را تحمل کرده و به اهداف مقدسشان دست یافتند. در این راستا مجبور بودند تا با محدویت‌های اعمال شده از طرف سلاطین زمان مدارا کرده وبا تعقل راه رابرای آیندگان هموار نمایند. این اثر در قرن اول و دوم به بیوگرافی و وضعیت سیاسی اجتماعی سلمان فارسی و ابومسلم خراسانی پرادخته است. در قرن سوم از ابن خرداد به مولف کتاب المسالک و الممالک که به تشویق یکی از درباریان عباسی نوشت است و از خوارزمی ، ابن ربن طبری ، یعقوب لیت ، حبش حاسب و شاه اسماعیل سامانی یاد می‌کند. در قرن چهارم به زندگی شاعران و دانشمندانی چون فارابی ، رودکی ، نیریزی ، ابن بابویه ، منصور حلاج ، بوزجانی ، زکریای رازی ، جریر طبری ، اصطخری ، بلخی ، کلینی ، بلعمی پرداخته شده است. در فصل چهارم کتاب اشاره‌ای به وضعیت اجتماعی سیاسی اندیشمندان نامدار ایرانی قرن پنجم شده است که از جمله آنها می‌توان ابن‌سینا ، ابوریحان بیرونی ، خواجه عبدالله انصاری ، سجزی ، منوچهری دامغانی ، فردوسی ، عنصر المعالی ، ابوالفضل بیهقی ، ابوسعید ابوالخیر و نظام الملک طوسی نام برد.