کتاب نقد و سیاحت اثر فاطمه سیاح
نمونه جمع اوری شده در مقالات و تقریرات دکتر فاطمه سیاح (۱۲۸۱ ـ ۱۳۲۶ش) نخستین بانوی ایرانی است که نقد ادبی علمی را در ایران پایه‌گذاری کرد. پیش از او بیش‌تر نوشته‌های زنان ایران در زمینه‌ی حجاب، تعلیم و تربیت، شوهرداری و خانه‌داری دور می‌زد. سیاح مطالبی را نوشت که برای زنان ایرانی تازگی داشت و هنوز هم دارد! او مدتی با سید احمد کسروی بر سرمسئله‌ی رمان و اثر آن در جامعه بحث و اختلاف‌نظر داشت. او حتی می‌گفت اگر ما بخواهیم به رمان بی‌توجه باشیم، آثار نظامی گنجه‌ای هم در ساختمان نوشتاری و گفتاری یک رمان است. دکتر سیاح در نخستین کنگره‌ی نویسندگان ایران خطابه‌ای ایراد کرد، در ماهیت انتقاد و این‌که انتقاد درست چه اثرهای سازنده‌ای در پیشرفت اندیشه‌‌های اجتماعی ما دارد. سیاح زنان ایران را با دنیای واقعیت‌ها آشنا کرد و گرد خیال‌پرستی را از چهره‌ی اندیشه‌ی آنان زدود. آن‌چه درباره‌ی زنان نوشت هنوز درخشندگی خاصی دارد. زنان ایران باید به خود ببالند که ایران چنین زنانی داشته است.