کتاب مولانا جلال الدین اثر عبدالباقی گولپینارلی
زندگی و فلسفه و برگزیده ای از نوشته های...كتاب «مولانا جلالالدين» از چهار قسمت كلي تشكيل شده است. كه اوضاع سياسي، اجتماعي و علمي زمانه مولانا، مهاجرتهاي او، ارتباطهايش با شمس، شناخت طريقتها، شهادت شمس، دوران آرامش در حيات مولانا، مولانا و حسامالدين چلبي، بيماري و مرگ مولانا، زهد و تصوف و فتوت در اسلام، مفاهيمي چون هستي و يگانگي و وجود و سلوك، شعر از ديدگاه مولانا و ويژگيهاي مولانا و آثارش را دربرميگيرد. فصل اول يا پيشگفتار به شرح زمانه و روزگار مولوي، مقالات سيدبرهانالدين محقق ترمذي، مقالات شمس تبريزي، آثار مولانا، آثار سلطان ولد و منابع مربوط به مولانا اختصاص دارد. فصل دوم كه «زندگي مولانا» نام دارد، با اين پرسش شروع ميشود كه آيا بهاءالدين اولاد ابوبكر است؟ و سپس مهاجرت جلالالدين از بلخ به قونيه را بررسي ميكند. فصل سوم شامل تحصيل و سلوك مولانا، مولانا و شمس تبريزي، شمس پيرو كدام طريقت بود، زندگي شمس در قونيه و عزيمت او به شام، دومين نزول شمس به قونيه، شهادت شمس، مسأله بدرالدين گهرتاش و خاندان شمس ميشود. فصل چهارم «دوران آرامش در حيات مولانا» نام دارد. فصل پنجم كه «دوره كمال در حيات مولانا» ناميده شده، به مولانا و حسامالدين چلبي و تقرير مثنوي ميپردازد. فصل ششم كه وفات مولانا را دربرميگيرد، همه چيز را درباره واپسين روزهاي حيات و بيماري مولانا، تدفين و فرزندان او بازگفته است. اين كتاب در بخش دوم به مقوله تصوف و مقامات سلوك و مراتب يقين ميپردازد و بخش سوم هم تحول در مولانا و ويژگيهاي او را آورده و درباره روابط اين شاعر و معاصرانش مطالبي مفصل نوشته است. بخش چهارم نيز به «شعر از ديدگاه مولانا» و آثار او پرداخته است.