کتاب گل صد برگ اثر یوکو فوجیموتو ترجمه هاشم رجب زاده
برگرفته مانيوء شو - شعرهاي قديم ژاپن بیشتر از یک صد قطعه از اشعار قديم ژاپن با نگاهي كوتاه به زندگي برخي از شعراي ژاپن هاشم رجب زاده در سال ۱۳۲۰ در شهر تهران به دنيا آمد. رجب زاده بعد از طي مدارج رسمي تحصيلي در دوره متوسطه در تهران، با گرايش تاريخ به دانشگاه مي رود و تحصيلات دانشگاهي اش را تا دريافت درجه دكترا با گرايش تاريخ ايلخانان و تاريخ ايران ادامه مي دهد. پايان نامه دكتراي او درباره سياست و كشورداري رشيدالدين فضل الله بوده است. رجب زاده بعد از تحصيلات دانشگاهي به عنوان وابسته فرهنگي ايران به ژاپن سفر مي كند.اين آغاز يك ارتباط پيوسته با تاريخ وفرهنگ ژاپن مي شود. در مجموع ۲۴ سال در ژاپن زندگي كرد. رجب زاده سال هاست كه در دانشگاه اوساكاي ژاپن ادبيات فارسي و ايرانشناسي درس مي دهد. در اين سال ها او از مهمترين منابع شناخت فرهنگ و تمدن ژاپن بوده و تأليفات و ترجمه هايش نيز در راستاي اين مرجعيت شكل گرفته است. مانيوءشو در تاريخ ادب ژاپن و خاور دور جايي خاص دارد. عنوان مانيوءشُو كه به «مجموعة برگهاي بيشمار» ترجمه شده است، «مجموعة اعصار بيشمار» هم معني ميدهد. مانيوءشُو در اواخر دورة نارا (احتمالاً در سالهاي 778 ��" 759 ) تأليف شد. دورة مانيوءشُو عصر تحو�'ل و پيشرفت اجتماعي و سياسي در چين و ژاپن بود. تكوين اين مجموعة شعر جريان پيچيدهاي را گذراند تا كتابي كه امروز در دست است فراهم آمد. در اين مجموعه، سرودههاي امپراتوران و ملكهها و شاهزادگان و اميران و بلندپايگان دربار و ديوان در كنار شعرهاي مردم عادي و ترانههاي محل�'ي و ترانههاي عاميانة آن روزگار آمده است. شعرهاي داستاني و افسانهگو و نمونهاي از شعر طنزآميز هم در اين مجموعه هست. از زمينهها و موضوعهاي شعري در مانيوءشُو، نخست بايد از ترانههاي عاشقانه ياد كرد. از اين گروه، سرودههاي زنان شاعر بهويژه گيرا و دلنشين است. طبيعت و فضاي بيروني زندگي انسان نیز سهم مهم و تصوير برجستهاي در مانيوءشُو دارد. «آنچه روح مانيوءشُو را ميسازد، جوهر انديشة مل�'ي و بومي ژاپن است همراه با اثري كه اين انديشه از افكار كنفوسيوسي، تائویي و بودایي پذيرفته است. دانش چيني و انديشة كنفوسيوس بسيار جلوتر از آيين بودا به ژاپن راه يافت. ويژگيهاي عمدة طبع ژاپني را خام و طبيعي بودن، سادگي، دليري، صدق و راستانديشي دانستهاند. با نفوذ آيينها و مكتبهاي انديشه از سرزمين اصلي آسيا، بينشي از زندگي كه بودا الگو نهاده و كنفوسيوس تعليم داده بود، مانند احساس «تسليم و توك�'ل»، اعتقاد به «تبديلپذيري دنياي خاكي» و اينكه «هر موجود زندهاي ميميرد» و «هر ديداري جدايي در پي دارد»، به خصيصههاي ذاتي ژاپنيها افزوده شد. در اين ميان، آيين بودا مهمترين ماية انگيزش فكر ژاپني بود، كه همراهِ روح ذاتي اين قوم، جوهر مانيوءشُو را ساخت. پس طبيعي است كه شاعري باري شعري بس صادق و ساده و مردانه بسازد و باري ديگر شعري احساسي و پرحال. به سخن ديگر، جوهر مانيوءشُو را ميتوان بارآمد آميزش و تأثير متقابل آيين شينتو، كه اهميت نخستين به جنس زن ميدهد، با حكمت چيني و آيين بودا كه اعتقادي زاييدة فكر مردانه است، دانست. از مايههايي كه مانيوءشُو را ممتاز ساخته، يكي اصالت انديشه و احساسي است كه در همة شعرهاي آن پيداست. فضاي بيشتر اين شعرها شاد و روشن و صلحآميز است.» « براي ترجمة فارسي به يكصد قطعه از مانيوءشُو بسنده شد تا كتابي با حجم متعارف از كار درآيد. در گزينش شعرها سعي بر اين بوده است كه ضمن معرفي نمونههاي درخشان از سرودههاي شاعران برجستة مانيوءشُو، و بود و نمودهاي ذوقي و هنري اين اثر - كه همچنان جان و جوهر ادب ژاپن است - قطعهها نمايندة پسند و ذوقي�'ات ژاپني و نمودار جريانهاي فكري و تاريخي و احوال اجتماعي ژاپن آن روزگار (نيمة سدة هفتم تا ميانة سدة هشتم ميلادي) باشد. نيز، در ميان اين قطعهها، انواع سخن از غزل و مرثيه و مديحه و شعر سفر و عبارات پندآميز و روايت و افسانه ديده ميشود. براي آنكه اين ني�'ت بهتر به انجام برسد، شرح شعرها و احوال شاعران و اطلاعات افزودة ديگر در پايان كتاب آورده شد. بر روي هم، نمونههاي آثار 36 شاعر و نيز چند مجموعة شعري و چندين ترانة محلي از سرايندگان ناشناخته در ترجمة فارسي آمده است.» نمونههایی از شعرها: از ازل آمدهايم راهمان تا به ابد سنگ ميداند از آغاز و از انجام برويم، پاي آن تپه در «ايواشيرو» گرهي بر سر گيسوي علفها بزنيم (ناكاتسو ـ سُومه راميكوتو) چشم بر راهم ماندي خيس از شبنم كوه دانة باران بودم كاش يا ژالة كوهستان بر پيراهن تو! (ايشيكاوا ـ نو ـ ايراتسومه) زندگي را به چه مانند توان كرد؛ بامدادان، قايقي رانده به دريا اثرش بر ساحل نقش بر آب (سامي ـ نو ـ مانزهاي) شب كه برفكهاي شبنم مينشيند بر سر و رُو آرميده رهروان را؛ اي همايون لكلكان آسماني نازنين پور مرا در زير بال نرمتان گيريد (از شاعری ناشناخته مادري برای فرزندش)