قاموس قرآن

کتاب قاموس قرآن اثر سید علی اکبر قرشی

کتاب نایاب بسیار جالب قاموس قرآن هفت جلدی چاپ اول انتشارات دارالکتاب اسلامی سال پنجاه دو و چاپ دوم سال شصت و سه اثر آقای اکبر قریشی می باشد شامل شرح بیش 4200 لغت قرآنی می باشد که از سایت تبیان کپی برداری شده است با قابلیت سرچ کلمه به کلمه می باشد و نمونه آن در اینترنت وجود ندارد كتاب ((قاموس قرآن )) سيد على اكبر قرشى جزء تأليفاتى است كه در صدد بيان مفردات قرآن مى باشد. مفردات قرآن ، علمى است كه درباره تك واژه هاى قرآنى از نظر ريشه و اشتقاق لغوى ، دلالت بر معناى مطلوب ، شيوه نگارش ، نحوه تلفظ و نوع كاربرد آن در قرآن بحث مى كند، و يكى از مهمترين شاخه هاى آن غريب قرآن است . شايد نخستين كسى كه اصطلاح ((علم مفردات )) را به عنوان شاخه اى از علوم لفظى قرآن به كار برد و تأليف و تصنيف ارزشمندى در اين زمينه ارائه كرد، راغب اصفهانى (م 530 ق ) باشد. قاموس به طور عام به معناشناسى قرآن مى پردازد، و اين گونه معناشناسى در علم تفسير حائز اهميت است . به تعبير ديگر فرهنگ نامه لغات قرآن مى باشد. قاموس راهنماى كلمات قرآنى است كه بر اساس حروف الفبايى تنظيم شده ، در آن رجوع به اصل و ريشه لغوى كلمات قرآنى ، لازم است ، از ((اب )) شروع و به ((يوم )) (يومئذ) ختم مى گردد. در اين معجم علاوه بر شماره سوره و آيه ، حروف مكمل هر كلمه و دفعات تكرار آن نيز ذكر شده است . كلمات قرآنى زير ماده يا ريشه هر كلمه وارد شده است ، و بخشى از آيه قرآنى كه در بردارنده آن كلمه است ، در زير كلمه درج گرديده است . در برابر هر يك از لغات قرآنى ، معناى فارسى آن را آورده به ترجمه آيات نيز پرداخته است . مؤلف در مقدمه مختصر خود بر كتاب مى نويسد: ((اين كتاب تنها درباره لغات قرآن نيست بلكه گذشته از آن در نوبت خود يك كتاب تفسير و اگر اغراق نباشد يك دايرة المعارف قرآن است . در هر ماده كه تشخيص داده شده ، آياتى چند نقل و تفسير شده است ، نقل روايات ، شأن نزول و اشاره به بعضى از قضايا و نقل اقوال بزرگان از آن جمله است . به احوال و قضاياى انبياء از ديدگاه قرآن ، نظر شده و نسبت به اقتضاى حال در اكثر موارد به تفصيل سخن گفته شده است . ذيل بعضى از كلمات امثال : آدم ، اجل ، ارض ، بحر، جن ، عرش و... بطور مفصل بحث شده است .)) مؤلف معتقد است كلمات قرآن با حذف مكررات و مشتقات حدود 1860 كلمه است ، در اين كتاب همه كلمات فوق يكى يكى بررسى شده است . ايشان در توضيح برخى كلمات به معنى لغوى اكتفا ننموده و براى بسيارى از كلمات ، تفاسير و توضيحات لغوى ، ادبى ، علمى ، اجتماعى و تاريخى ذكر نموده است . اين توضيحات تقريبا براى تمام اعلام قرآن آورده شده است ، و به ترتيب به پاره اى از موضوعات قرآن پژوهى نيز پرداخته است . شيوه نقد را در معانى لغوى ، مباحث علمى و ديگر قسمت ها نيز، پيشى گرفته و با استدلال مطالب خود را مطرح مى نمايد، مانند ماده ((اب)) و ((ابد)) و يا بحث علمى ماده ((بحر)). در نهايت مى توان گفت : قاموس قرآن در تبيين و تفسير واژگانى قرآن كريم به لحاظ گزيده گويى و بيان روان و استوار، اكنون از مراجع و منابع قرآن پژوهى در ايران تلقى شده است