دانلود کتاب حیات اجتماعی زن در تاریخ ایران اثر عبدالوهاب ولی, کتایون مزداپور, ناصر تکمیل همایون
محیط طبیعی و اوضاع جغرافیایی یکی از بنیادی ترین عوامل شکل گیری فرهنگ شیوه زندگی و چگونگی تولید مادی و معنوی جوامع انسانی است. این امر در دورانهای دورتر که هنوز مبلعت و تکنولوژی سلطه نیافته بود چشمگیرتر می نمود. و از این رو، نخستین هسته های نظام هر جامعه ای را باید کمابیش در نحوه ارتباط آن جامعه با طبیعت جستجو کرد و چون جغرافیا همیشه عامل سلط بشمار نمی آید. به تعلیق عاملهای دیگر اجتماعی و اقتصادی را نیز باید در این رده کارساز دانست. طبیعت و جغرافیای ایران حدود و مساحت، پستی و بلندی، آب و هواء دگرگونیهای طبیعی پدید آمده طی ادوار زمین شناختی ویژگیهای مناطق جغرافیایی و جز اینها، هر یک به صورتی در تکون حیات اجتماعی و فرهنگی مردم ساکن نجد بزرگی که بعدها به نام فلات ایران، شهرت یافت، ایرانی باقی گذاشته است.
از نظر گاه دیگر، عبور و مرور مهاجران و مهاجمان از این قلات تاریخی که در قلب جهان قرار داشت، سبب برخورد فرهنگها و اینهای گوناگون گردید و ساکنان آن را متاثر ساخت که البته به علت بزرگی نجد و سخت گذار بودن فلاتهای کوچک درونی، برخی از روستاها و شهرکهای پراکنده که از جاده های اصلی غارتگران و راهزنان به دور بودند، کمابیش محفوظ و دست نخورده باقی ماندهاند و به همین دلیل مردم آن حاملان پدیده های فرهنگی و سنتی ایران بشمار می روند. يدين اعتبار، واحد جغرافیایی ایران خود به منطقه های گوناگون و جدای از هم تقسیم میشود. که در عین داشتن وحدت کلی و اجتماعی ( یگانگی ملیا، از تنوع و ویژگی منطقه ای و قومی نیز برخوردار است و همین امر سبب شده است.
که تحول تاریخی زندگی اجتماعی، از جمله حیات زنان، در همه جای ایران یکسان نباشد و اثر پذیریهای برون جامعه ای آن نیز در بسیاری از منطقه ها متفاوت جلوه کند و مفاهیم آزادی وحدت و استقلال در تاریخ اجتماعی و سیاسی این کشوریش از بسیاری از کشورها، عینیت تاریخی و نمای فرهنگی نمایند. در این بررسی تخت کلاتی از حیات اجتماعی ساکنان فلاته و دگرگونیهای آن به میان می آید سپس در سنای آن کوشش خواهد شد تا موقعیت زنان و نقش خانواده به عنوان هسته پایدار جامعه و محور بنیاد بن تحولات فرهنگی شناخته شود. طبیعت و خلاقیت خاستگاه اجتماعی و تاریخی ساکنان فلات مدارک علمی زمین شناسان نشان میدهد که سرزمین ایران در دوره معروف به م عهد باران زیر آب بود ودریای خزر، دریاچه های اورمیه، تبریز و هامون و نمکزارهای کویرهای مرکزی و جنوب شرقی بادگارهمان روزگاران است. اندک اندک که در این دیار خشکی پیدا شده و زمین قابل کشت فراهم آمده سکونت انسانهای نخستین آغاز گردید.
آثار زندگی در بخشهای گوناگون این سرزمین وسیع از دوره حجر قدیم ( کهن سنگی) تا دورة حجر جدید (نوستگی دیده شده است. در نواحی کرمان با پیدا کردن تبر دستی متعلق به یک میدهزار سال پیش و در کرمانشاهان با پیدا کردن نشانه های دیگری متعلق به مفنا دوپنج هزار الی یک صد هزار سال پیش (دوره استقرار د مکندها به زهم پاره ای از محققان، قدمت حیات انسانی این منطقه از جهان اشکار است. اطلاعات و داده های باستان شناسی دقیقتر از تاریخ هفت هزار سال پیش مردم این خطه سخن گفته اند و منشأ ساکنان فلات را گاه از اقوام مدیترانه ای و گاه از تیره های زاگرو کلمچین دانسته اند.
بی آنکه در این نوشتار از تفصیل تحولات زیستی - اجتماعی انسان در این سرزمین سخن به میان آینده با برخورداری از پژوهشهای باستان شناسان و محققان دوران پیش از تاریخ سه هزار سال حرکت خلاق مردم این سرزمین ( از هفت هزار تا چهار هزار سال پیش) را می توان فهرست وار به شکل زیر نشان داد: ه زندگی در آثار چشمه سارها و پناهگاههای طبیعی و امرار معاش از طریق صیدو شکار حیوانات و استفاده از طبیعت و تسلط برا مر کشاورزی و فرا گرفتن شیوه های ابتدایی دامداری و بهره بردن از شاخ و برگ درختان جهت ایجاد سرپناه مقابله با دشمن و حیوان از طریق به کار بردن فلاخن وگرز ( با دسته استخوانی) و نیز آموزش ابتدایی صنعت بافندگی و تحول در امر کشاورزی و دامداری و تراشیدن سنگ و ساختن ظروف ساده گلی بهره برداری بیشتر از زمین و کسب تخصصهای ابتدایی در کشاورزی، وابستگی بیشتر به زمین و ایجاد مکندها ۹ رونی زندگی دهکده ای، اختراع آجر، زیبا ترشدن ظروف را طراحیها و نقاشیها و نیز نصب الواح با خطوط اولیه عیلامی ( ایلامی) خانه سازی از سنگ سفید و مرمر و غیر ساختن سلامهای مفرعی و تهمه زینت آلات از طلا و علیل و سنگ لاجورد.
در این خطیر، چشمگیرتر از همه سکنی گزینی و گرایش از شکار به کشاورزی و ساختن ابزارها و فراورده های مستعلی است که نفتی زن و دگرگونی وظایف و کاراییهای او را آشکار می سازد. ۲ برخورد فرهنگی اقوام ما از فلات ایران در داخل فلات به نوعی اس باره فرهنگها) و با خارج فلات ( فرهنگهای دیگر) به نوع دیگر در داد و ستنده فرهنگی بودند.
زمانی که لهن ترين تمدن این سرزمین در منطقه شوش پیدا شد و مورد مطالعه قرار گرفت، محققان و صاحبنظران اعلام داشتند که این تمدن متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد با دیگر تمدنهای مردم فلات به طور مستقیم ارتباط ندارد. اساگر شمن پس از ساری سیالک عقیده پیدا کرد که به مرورزمان تمدن شوش از از خود الرهانی در تمدن سیانک باقی گذاشته است.
همچنین تمدن سیالک به صورتهای گوناگون در دیگر تمدنهای قلات مؤثر واقع شده است و در فراگرد همین حرکتهای سدتی، با ساختن فلزات در دوره مفرغ، تمدن دارمانیا (کرمان) بوجود آمده که بی هیچ تردید در سرنوشت انسانهای آن عصر تحولی عظیم و بی سابقه ایجاد کرده است. از سوی دیگر آگاهیهایی که در دست است روشن می کند که در سرزمینهای زاگرو کاسپین در فلات ایران پس از افول قدرت عیلامیها، که به روایتهایی از تیره های کاسپین بوده اند، کلمیتها از لحاظ سیاسی بر سرزمین نیاکان خود مسلط می گردند. سالیانی در از پایتخت کاستها به نام اکسانا بوده است.
زندگی این اقوام فرودگاه محدود و بسته معرفی نشده و به طور مدام با مردم آن سوی فلات در برخورد و تماس بوده است. نشانه هایی از مدلیت سوبسری یایلی و عیلامی در تمدن کابینها ( به ویژه در تمدن شوش و از آن طریق در دیگر تمدنهای مردم فلات) مشاهده می شود و این علائمی از تمدن کامنتها را در مدلعت داره از قلات آن به طور مثال دو تقلید از کوزسازی و ظروف منقوش) می توان جستجو کرد. بدین ترتیب مردم فلات از ایام قدیمتر با حفظ استقلال متناسب با زمان در ساخت فرهنگی و اجتماعی خود همه گاه در برخوردهای مثبت با همسایگان قرار داشتند.
از این رو انواع باورها، آداب و سنن، داوریهای مربوط به زن و کردارهای ار خاسته از حیات اجتماعی زنان همه باید در چار چوب درست تاریخی مردم ایران که ریشه در زمانهای ناشناخته دارد و نخستین جلوه آن در دوره پیش از ورود آریاها دیده می شود، مورد بررسی قرار گیرد. کوچ ارمانیان ادغام جدید فرهنگی اجتماعی دیرگاهی است که محققان و باستان شناسان، با مطالعه زندگی مردم آسیای مرکزی تفاوتهایی در انواع تحولات اجتماعی منطقه یافته اند.
برای نمونه، در حد جنوبی رود سیحون مقدمات کشاورزی دیده شده است. در حالیکه هنوز هم نشانه هایی روشن از زندگی میشنی در شکار به چشم می خورده است. مردم این منطقه نیز بمان بسیاری از اقوام دیگر روی زمین، به حرکتها و مهاجرتهایی دست زده اند.
حرکت اول در ابتدای هزاره سوم به سوی اروپا ( از طریق دریای خزر بوده است. اما نکته مورد توجه بازگشتهایی است که به سرزمینهای نخستین انجام گرفته و در این رفت و آمدها و عبور و مرورها، نومی آسیختگی در فرهنگهای محلی مردم آسیای مرکزی به وجود آمده است. طبیق داده های باستان شناسی در اواسط هزاره سوم دسته ای از ساکنان همین منطقه ( آسیای مرکزی به سوی سرزمین کاسپینها سرازیر شدهاند. این مهاجرت اهمیت زیادی نداشته است ولی به علت فزونی جمعیت آریائیهای سپید آسیای مرکزی
