کتاب تاریخ ایران

دانلود کتاب تاریخ مدرن ایران اثر عباس امانت

دوره ی پهلوی (۱۳۵۷-۱۳۰۰) طی هفت دهه پس از انقلاب مشروطه سیاست و جامعه و اقتصاد ایران را دگرگون کرد.

پس از جنگ جهانی اول و آشوب پس از آن حکومت تک سالارانه ی رضاشاه به لطف درآمدهای نفتی و ارتشی مقتدر توانست کشور را متمرکز کند؛ نهادهای حکومتی و آموزشی مدرن بسازد؛ با نخبگان قدیمی همکاری کند ؛ طرح یک ایدئولوژی ناسیونالیستی در اندازد و یک سیاست خارجی نسبتا مستقل را پیگیری کند.

همه ی اینها به به بهای فرونهادن تجربه ی مشروطه یعنی آرمانهای دموکراتیک و آزادی های فردی و سیاسی به دست آمد.

همچنین غربی سازی کشور در این دوران شکاف بین دولت پهلوی با طبقه ی عقب نشسته ی آخوندها را تعمیق کرد. پس از جنگ جهانی دوم و در دوره ی کوتاه و پرجنجال رقابتهای حزبی و نهضت ملی سازی نفت محمد مصدق امید به ایجاد جامعه ای باز و همچنین استقلال اقتصادی بیشتر دوباره زنده شد.

پایان تلخ آن داستان اما بر کوشندگان ایرانی تاثیر پایایی نهاد؛ کوشندگانی که از حیله های خارجیان و حکومت استبدادی به تنگ آمده بودند. پس از کودتای سال ۱۳۳۲ محمدرضا شاه پهلوی طی بیست و پنج سال این بخت را داشت تا پروژه ی مدرن سازی دولتی پدر خود را تحکیم کند. یکی از برنامه های او اصلاحات ارضی در دهه ی ۱۳۴۰ بود.

رشد سریع درآمدهای نفتی در دهه ی ۱۳۵۰ جاه طلبی سیاسی شاه را افزود و باعث شد او هم خود را منجی ایران ببیند هم بر سرکوبگری حکومت خود بیفزاید. تکنوکراتهای مطیع و دستگاه امنیتی مهیب، اعتماد بنفس محمدرضا و توهم او درباره ی ثبات مملکت را افزایش دادند.

با این حال، در دهه ی ۱۳۴۰ جریانات رادیکال اسلامی با برنامه ی مخالفت با شاه و نظام پهلوی به صحنه ی سیاسی وارد شدند. نقد شاه توسط آیت الله خمینی نشان داد بین دولت غربی ساز و آخوندهای رادیکال چه فاصله ی عمیقی افتاده است. دیگر صداهای اعتراض از جمله صدای چپهای رادیکال نشانگر بحران بزرگ تر در راه بود. این افق متغیر سیاسی در آثار ادبی و هنری زمانه نیز انعکاس یافت .

شهرنشینی فزاینده رشد آموزش و پرورش حضور زنان در سپهر عمومی، رفاه فزاینده و پذیرش ارزشها و سبک زندگی های مدرن هم سبب نگرانی از فرونهادن اصالتها شد هم سبب ظهور کسانی که از بازگشت ارزشهای سنتی دم می زدند. چنان بود که گویی روشنفکران ایرانی برای وعده های شکوهمند پهلوی دنبال یک جایگزین می گشتند.

برای خرید کتاب تاریخ مدرن ایران نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید. و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب جنگ سرنوشت ساز قادسیه و پی آمدهایش اثر امیرحسین خنجی

عربستان سرزمینی بود کم آب و گیاه با جمعیتی بزرگ که امکان زیستن در آن دشوار بود، و اتحاد ساختگی و زورکی قبایل پراکنده عرب که به زور شمشیرهای جهادگران مدینه حاصل شده بود هر آن ممکن بود که از هم بپاشد؛ زیرا قبایل مجبور بودند که برای حفظ یا حصول زمین و چراگاه و منابع زیستی به دوران ستیزه های قبیله بی برگردند. گرچه سرزمینهای دروني عربستان بیابانی و کم آب و گیاه بود ولی عربستان یک جمعیت بزرگ چند میلیونی داشت؛ زیرا بلاهای طبیعی زلزله، سیل و با قحطی که معمولاً در سرزمینهای تمدنی جمعیتها را کشتار میکرد در عربستان رخ نمی داد؛ و علت اینکه عربستان دارای یک جمعیت چند میلیونی بود همین بود. عمده جمعیت عربستان در یمن و در شرق عربستان جاگیر بودند.

بیشترین تراکم جمعیتی عربستان در یمن بود آمار قبایلی که در فتوحات اسلامی از یمن بیرون آمده به عراق و ایران و شام و مصر خزیدند و در گفتارهای بعدی خواهیم شناخت نشان می دهد که یمن در آن زمان حدود دو میلیون جمعیت داشته و بیش از یک میلیون از مردم یمن در خلال دو دهه پس از آغاز جهانگیری عرب به سرزمینهای شام و مصر و عراق و ایران کوچیده اند و این را در این کتاب به مناسبت، خواهیم دید. عربستان در این زمان از نظر جمعیتی به وضعی رسیده بود که هیچ راهی جز آن نداشت که بخش بزرگی از جمعیتش را به بیرون از مرزهایش پرتاب کند؛ یعنی بخش بزرگی از قبایل به هر حال میبایست به سرزمینهای بیرون از مرزهای عربستان میخزیدند. این وضعی بود که در تاریخ جهان بارها و بارها اتفاق افتاده بود و در هر دوره بخشی از جماعات بشری به سبب کمبود موارد و منابع زیستی مجبور شده بودند که دسته جمعی به درون سرزمینهای دور و نزدیکشان بخزند خزش جماعات آریایی به درون هند و اناتولی و اروپا در دورانی از تاریخ باستان یکی از نمونه های این خزش بشری بود که مطالعه گران تاریخ با آن آشنایند. خزشهای بزرگ جماعات ترک از سده پنجم هجری به بعد به درون ایران و اناتولی نمونه دیگری از این خزشهای جماعات بشری است.

در میان همه جابجاییهای بزرگ تاریخی اقوام جهان جابجايي قوم عرب ویژگی منحصر به فردی داشت زیرا زیر پرچم عقیده ایدئولوژی) و با هدف گسترش عقیده در سرزمینهای دیگر صورت گرفت. سرزمینهای ماورای فرات جنوبی در جنوب عراق کنونی که دنباله طبیعی عربستان به شمار می رفت از دیرباز و از عهد شاهنشاهی پارتیان جایگاه بخشی از قبایل عرب بود و در درون مرزهای ایران قرار داشت دولت ساسانی برای کنترل قبایل عرب دو اتحادیه بزرگ از این قبایل در منطقه تشکیل داد که در زمان شاپور دوم ساسانی در هم ادغام شده تشکیل امارتی دادند که ایرانیان آن را شورستان و عربها حیره نامیدند مرکز این امارت شهر نجف در جای نجف کنونی بود ریاست این اتحادیه در دست قبیله یمنی بنی لخم قرار گرفت که در زمانی از دوران پارتی به آن منطقه کوچیده بودند. بنی لخم در سده ششم مسیحی به دین مسیح درآمدند و مذهب یعقوبی داشتند. ۱۳

یک افسر ایرانی همیشه به عنوان فرماندار منطقه در حیره مستقر بود. نام این افسر در آغاز سلطنت خسرو پرویز را فرخان شاهمرد نوشته اند فرخان نام خاندانی و شاهمرد لقب او بوده در حوالی سال ۶۰۸م، و در میان پیشروی های سپاهیان ایران در شام امیر حیره که نعمان ابن منذر بود مورد خشم خسرو پرویز قرار گرفت و ریاست حیره از لخمی ها گرفته شد. در علت این امر نوشته اند که عدی ابن زید – شوهر دختر نعمان و مشاور دربار ایران در امور عربستان با نعمان اختلاف یافت، و نعمان از عدی نزد خسرو پرویز بدگویی کرد و اجازه گرفت که عدی را گرفته به زندان کند خسرو به او اجازه داد آزادی عدی را صادر کند خسرو فرمان آزادی او را به دست یک شخصیت عرب برای نعمان فرستاد، ولی عدی را نعمان در زندان خفه کرد و مبالغ هنگفتی رشوه به فرستاده داد تا برای دربار گزارش برساند که عدی پیش از این مرده بوده است.

نامه نی نیز به دربار نوشت و از آنکه غفلت او سبب شده که عدی در زندان بمیرد پوزش خواهی و تقاضای بخشایش کرد، و به دربار پیشنهاد داد که زید پسر عدی به جای پدرش به عنوان مشاور دربار در امور عرب منصوب شود. زید ابن عدی وقتی به دربار ایران راه یافت ترتیباتی چید و خسرو را از نعمان به خشم آورد. پس از آن به نزد نعمان رفت و او را بیم داد که خسرو از او در خشم است. به دنبال آن نعمان را خسرو به دربار طلبید ولی نعمان از بیم آنکه خسرو قصد به درباره اش دارد از نجف گریخته به میان قبایل طی رفت رئیس طی در آن زمان حاتم طائی بود). رؤسای طی به او گفتند که ما نمیخواهیم به خاطر تو مورد خشم خسرو واقع شویم و به او پناه ندادند.

او سپس به ذی قار – سرزمین بنی شییبان رفت و هانی ابن مسعود شیبانی رئیس بنی شیبان که کارگزار ایران بود او را نزد خود پذیرفت خسرو از فرار نعمان در خشم شد، و هانی این مسعود چون این را شنید به نعمان مشورت داد که بهترین راه آنست که به تیسپون برود و خود را به دامن شاه اندازد شاید مورد بخشایش قرار گیرد نعمان ناگزیر به تیسپون رفت زید ابن عدى مأمور تحویل گرفتن او شد و او به زودی سر به نیست گردید. گویا خسرو فرمود تا او را در خانقین به زندان کردند و او در زندان مرد و گویا او را به زیر پای پیل افکندند. ۱۴ پس از آن حیره زیر اداره مستقیم دربار قرار گرفته توسط افسری با سمت مرزبان اداره می شد.

برای خرید کتاب جنگ سرنوشت ساز قادسیه و پی آمدهایش نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید. و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب تاریخ ماقبل ماد اثر امیرحسین خنجی

اطلاعمان از تاریخ ایران ماقبل ماد علاوه بر اندک یافته‌هایی که در کاوش‌های باستان‌شناسی آمده است به اساطیر و داستان‌های تاریخی محدود می‌شود؛ و تا زمانی که دولتی در ایران بر سر کار بیاید که به بازشناسی گذشته‌های ایران علاقه نشان بدهد و باستان‌شناسان و تاریخ‌نگاران را تشویق کند که با کاوش‌های دلسوزانه و بازخوانی داستان‌های تاریخی و اساطیرمان دست به بازشناسی و تفسیر تاریخ ایران در سده‌های پیش از تشکیل دولت ماد بزنند.

بزنند، مطالعه تاریخ واقعی تمدن ایرانیان برای ما از زمانی شروع می‌شود که دولت ماد تشکیل شد و با دولت آشور در ارتباط قرار گرفت. اطلاعات ما از تاریخ ماد نیز، چنانکه پایین‌تر خواهیم دید در حال حاضر به همان اسناد و مدارکی محدود می‌شود که شاهان آشوری از خودشان برجا گذاشته‌اند، به علاوه گزارش اندکی که هرودوت در تاریخ خویش آورده است.

گوتی‌ها و لولوبی‌ها در اسناد بازمانده از دوران آگادی و آشوری از قبایلی نام برده شده است که در ناحیه آذربایجان و کردستان و کوه‌های زاگروس تا لرستان کنونی می‌زیسته‌اند. یکی از اینها قبایل «گوتی» است که در سده‌های آخر هزاره سوم پیش از مسیح در نواحی شرقی کردستان کنونی می‌زیسته و تشکیلات سیاسی و نظامی نسبتا نیرومندی داشته‌اند. نام گوتی را اکادی‌ها و آشوری‌ها به اینها داده‌اند و معنایش مشخص نیست اینکه نام اصلی اینها چه بوده نیز اطلاعی باز نمانده است. نام آنها در گزارش‌های کشورگشایان میان‌رودان تا سده ششم بم و تا زمانی که پادشاه ماد تشکیل شد به طور ناپیوسته در میان است.

گاه نیز در اسناد آشوری به سرزمین ماد «سرزمین گوتی‌ها» گفته شده و به جای قبایل ماد از قبایل گوتی نام برده شده است. یعنی نام مادها و گوتی‌ها را به جای هم به کار برده‌اند که معلوم می‌دارد گوتی‌ها و مادها هم‌ریشه بوده‌اند علت اینکه نام اینها وارد اسناد بابلی و آشوری شده آن است که شاهان میان‌رودان از دیرباز درصدد دست‌اندازی بر سرزمین‌های اینها بوده‌اند.

اسناد برجامانده در میان‌رودان نشان می‌دهد که در سده‌های آخر هزاره دوم پیش از میلاد میان آنها و نیروهای آگادی جنگ‌هایی در گرفته، آنها در یکی از جنگ‌ها در حوالی ۲۲۱۵ پیش از میلاد نارام‌سین آگادی (نواده‌ی سارگون اول) که به منطقه‌شان لشکرکشی کرده بود را به قتل رسانده و به دنبال آن بخش جنوبی میان‌رودان را گرفته و «نیپور» (پایتخت مقدس سومر) را به تصرف درآورده‌اند و شاهشان کتیبه‌ای به زبان اکدی به مناسبت این پیروزی در نیپور از خود برجای نهاده است. این امر به مهاجرت جماعت‌هایی از گوتی‌ها به درون میان‌رودان انجامید. آنها از آن پس به عنوان قوم فاتح، برای حدود صد سال در سومر حکم راندند و نسل‌های بعدی‌شان اندک اندک در مردم منطقه حل شدند.

در کتیبه‌ای که یک شاه سومری در سده‌ی بعدی برجای نهاده خبر از آن داده شده که گوتی‌ها مردم سومر را بر ضد یکدیگر شوراندند و احکام شرعی را خوار داشتند و برای… فرمان‌های خدایان حرمتی باقی نگذاشتند معنای دیگر این نوشته آن است که آنها نظامی را برقرار کردند که نظام بهره‌کشی سابق را که بر احکام دینی سومریان استوار بود از میان بردند و بردگان را برضد اربابان شوراندند. این اصلاحات به نابه‌سامانی اوضاع در سومر انجامید، و اثر این نابه‌سامانی در کتیبه دیگری آمده که خبر از آن می‌دهد که معلوم نیست چه کسی شاه است و چه کسی فرمانبر است. یعنی گوتی‌ها با آمدنشان نظام ارباب و بردگی را برهم زده‌اند و به بردگان آزادی داده‌اند و تفاوت طبقاتی مبتنی بر احکام شرعی که پیش از آنها بر جامعه حکم‌فرما بود را از میان برداشته‌اند. تحولی که پس از دوران حاکمیت اینها در سومر ایجاد شد را نیز باید ناشی از تأثیر فرهنگ عدالت‌گرایانه اینها بر سومریان دانست.

چنانکه می‌دانیم «عشتار» یکی از خدایان مردم شمال میان‌رودان بوده است. این نام ریشه سامی ندارد و می‌تواند تلفظ واژۀ «استار» و «استر» باشد که یک لفظ خالصاً آریایی است. شاید بی‌جا نباشد اگر گمان کنیم که پرستش آناهیته در هزاره سوم پم توسط گوتی‌ها به میان‌رودان راه یافته و سامی‌های میان‌رودان همان نام آریایی بر این ایزدبانو اطلاق کرده او را به لفظ خودشان عشتار نامیدند زیرا اکنون که رازهای زبان‌های کهن اقوام سامی کشف شده ما تقریباً مطمئن‌ایم که واژهٔ عشتار در زبان‌های سامی ریشه ندارد و اصل آن می‌بایست که واژه آریایی استار بوده باشد نخستین قومی که بعدها در اتحادیه ماد از آنها نام برده شده است همین قوم گوتی بودند که در اسناد آشوری در عبارتی خشمگینانه از آنها با نام گوتیهای بی خرده نام برده شده است. در اسناد بابلی نیز به طعنه اشاره شده که گوتیها به زیر پای شاهان ماد افتادند (یعنی به اطاعت شاه ماد در آمدند).

وقتی نشانه های بازمانده از این قبایل را بررسی میکنیم متوجه می شویم که گوتی ها مردمی آریایی بوده اند که از زمانهای بسیار دوری در غرب فلات ایران جاگیر بوده اند، و بعد هم وارد اتحادیه ماد شده اند که هم نژاد و هم زبانشان بوده اند. از این رو گوتی ها را باید نخستین قبایل شناخته شدۀ ایرانی در غرب فلات ایران دانست که در هزاره سوم پم در این منطقه دارای تمدنی بودهاند؛ و خدایشان نیز آناهیته (ناهید) بوده که یکی از خدایان بسیار دیرینه ایرانیان است. انتشار پرستش عشتار (استار) در میان رودان نشانه ای از نفوذ فرهنگ این قبایل آریایی در میان اقوام میان رودان است.

سرزمین اصلی گوتیها کردستان کنونی بوده است. سرزمین وسیعی در غرب فلات. گردوخ» بوده است. کردها قومی خالصاً آریایی اند. اگر کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه صورت بگیرد شاید بتوان به پیوند تاریخی میان مردمی که شاهان میان‌رودان به آنها نام گوتی داده‌اند و کردها دست یافت و چه بسا که بتوان نام اصلی این قبایل را در میان یافته‌های باستان‌شناسی به دست آورد؛ مردمی که نیاکان بخشی از کردهای امروزی بوده‌اند. یکی دیگر از جماعات ساکن در غرب فلات ایران قبایل «لولوبی» بوده که در همسایگی گوتی‌ها در منطقه کرمانشاه کنونی به سوی جنوب تا مرزهای کشور عیلام می‌زیستند و دارای تمدن نه چندان پیشرفته و نوعی دولت بوده‌اند. لولوبوم نامی بوده که آگادی‌ها به این مردم داده بوده‌اند، و شاید معنایش کوه‌نشینان باشد ما از نام اصلی این مردم اطلاعی نداریم. نشانه‌های بازمانده بر دل کوه‌ها خبر از وابستگی این مردم در پایان هزاره سوم بم به دولت اکادمی می‌دهد؛ یعنی سرزمینشان بخشی از کشور آگاد را تشکیل می‌داده است. به عبارت دیگر، اکادی‌ها سرزمین اینها را اشغال کرده و شاه آنها را دست‌نشانده خویش کرده بوده‌اند. کتیبه‌ای از نارام سین آگادی که پیش از کشته شدنش به دست گوتی‌ها نوشته شده، خبر از تسخیر سرزمین‌های لولوبی‌های کوه‌نشین و باج‌گذار کردن مردمش داده است. یکی از شاهان لولوبی که «آنوبانینی» نام داشته، حوالی ۲۲۰۰ پم سلطنت می‌کرده است.

 برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب تاریخ خاندان مرعشی مازندران اثر میرتیمور مرعشی تصحیح دکتر منوچهر ستوده

 کتاب حاضر را ابوتراب فرزند میرتیمور مولف کتاب از روی نسخه ای که پدرش تنظیم کرده بود رونویسی کرده و بالای خطبه و بسمله تاریخ میرتیمور علیه الرحمه را افزوده است.
در ازای صفحه رونویس شده بیست و هفت سانتیمتر و پهنای آن هیجده سانتیمتر و در ازای نوشته آن نوزده سانتیمتر و پهنای آن دوازده سانتیمتر است.
انتهای ص 364 صفحات کتاب با این جمله ناقص سر در پیش انداخته و به در بردند تمام می شود و نسخه ناقص می ماند.
از ابتدای صفحه 365 تاریخ طبرستان و رویان و مازندران میرظهیرالدین مرعشی است که با اینم جملخ شروع می شود. روایت است از طوس تو در که سپه سالار کیخسرو بود در پنجاخ هزار که اکنون کوسان می نامند.
این عبارت مقدمه فصل در ابتدای عمارت ساری و کیفیت آن است که دو سطر اخر صفحه 28 از چاپ پطرزبورگ است و چون صفحات نسخه موجود و تاریخ طبرستان و رویان چاپی با یکی دو سطر اختلاف با یکدیگر می خوانند باید در حدود بیست و هشت صفحه از اول نسخه تاریخ طبرستان میرظهیرالدین افتاده باشد.
ظاهرا کاتب دو نسخه از این دو کتاب را به دست آورده و از انها رونویس کرده.
و در یک مجلد جای داده است. خط تاریخ میرتیمور درشتر از خط تاریخ طبرستان میرظهیرالدین است ولی ظاهر هردو کتاب با قلم یک نویسنده نوشته شده است.خط این دو کتاب به شوه نستعلیق قرن دهم و یازدهم هجری است

برای خرید کتاب تاریخ خاندان مرعشی مازندران نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید. و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی اثر رمان گیرشمن ترجمه بهرام فره وشیچ

پیروزی اسکندر در تحول هنر ایرانی که مدتی در حدود هفت قرن دوام داشت دوران فترت و سکونی را پیش می آورد . کمال مطلوب اسکندر که میخواست تمدنی آمیخته از تمدن یونان و ایران بوجود آورد بسیار زود از میان رفت. پس از مرگ اسکندر (۳۲۳) جنگهای خونینی در مدت چهل سال جانشینان وی را از یکدیگر جدا ساخت . پس از جنگ ایپسوس (۳۰۱) با روی کار آمدن سه دولت، تشکیلات سیاسی دنیا استقرار و ثبات یافت . یکی از آنها حکومت سلطنتی مقدونیه در اروپا بود، دیگری يك حكومت یونانی در مصر و سومی حکومت سلوکیها در آسیا بود. سلوکوس که وارث قسمت بزرگی از امپراتوری هخامنشی بود با ازدواجی که با دختر یکی از نجیب زادگان ایرانی کرد سلسله ای را بنیان نهاد که در آن خون ایرانی بتساوی با خون مقدونی در آمیخت.

وی دو قسمت امپراتوری خود را در اطراف دو پایتخت گرد آورد که یکی سلوکیه بر ساحل دجله بود و دیگری آنتیوش بر ساحل اورونت و این دو بوسيله يك شاهراه بیکدیگر می پیوستند. کوشش اولیه نخستین فرمانروایان سلوکی این بود که در قلمرو سرزمین های خود وحدتی بوجود آورند تا همچون قلمرو هخامنشیان ترکیب واحدی داشته باشد. آنان در قلمرو خود افراد یونانی و مقدونی را مستقر ساختند و برای شهرسازی طرحی وسیع تهیه دیدند تا مهاجرانی را که از موطن اصلی کوچیده بودند مستقر سازند و خلاصه زمینه ای مهیا کردند که میبایستی دنباله اقدامات مربوط به یونانی کردن مردم بر روی آن پیوند خورده اما حقیقت خلاف این بود.

از آخر قرن سوم پیش از میلاد مردم یونانی به ناچیز بودن نفوذ خود اشعار یافتند زیرا مجبور بودند مسائل قومی و ملی اقوام تحت تسلط خود را بحساب آورند. از اینرو سرانجام تن به فضا در دادند و علائق معنوی یا حرفه ای آنها اندك اندك كانت گشت و تسلیم جاذبه آئینها و مراسم مذهبی شرقی ها شدند که در آنها روش تألیفی یونانی جهش آزادانه ای در پیش میگرفت . بدین ترتیب بموازات یونانی گرداندن ایرانیها ایرانی شدن فاتحان یونانی حاصل گشت. از سوی دیگر مردم کوهستانها، شهرها و دهان از یونانی شدن دور ماندند. تناقض موجود بین اجتماع شهرنشین و اجتماع روستایی حفره ای پدید آورد و از هما نوقت منشأ تضاد آینده پی ریزی گشت. سرانجام از نظر جغرافیائی نیز تاثیر یونانی در تمام سرزمین ایران بطور یکنواخت معمول نگشت. درست است که در ماد عده قابل ملاحظه ای مهاجرنشین وجود داشت ولی بعکس بنظر نمیرسد که در نواحی دور از مرکز .

جمعیتهای یونانی راه یافته باشند. این موضوع مخصوصاً در مورد ناحیه فارس صادق بود و آن سرزمین همچون جزیره ای برکنار ماند و رسوم اجدادی بهتر از جاهای دیگر در آن حفظ شد. میدانیم که اسکندر وقتی بسرزمین ایران شرقی رسید روش جنگی کوروش بزرگ را در پیش گرفت و در پی آن شد که بسرحدات دنیای شهر نشین و غیر متحرک برسد تا در آنجا خطی دفاعی و استحکامی بریا کند که بتواند فشارهای دنیای سیال ایران خارجی را که دائماً در حال کمون بود تحمل کند. سلوکیها برای دفاع از کمر بندی که دره و یا کسارت با سیر دریای کنونی را دربر میگرفت خود را ناتوان نشان دادند و قبایل استیهای مجاور که مخزن وسیعی از افراد انسانی بود از ضعف متزاید قدرت آنان استفاده کردند . در حدود اواسط قرن سوم پیش از میلاد سه موج از قبایل ایرانی که متعلق بگروه واحدی بودند (ماساژت های هرودوت ) و از دریای خزر تا ترکستان چین چادر نشینی میکردند شروع به بسط قلمرو خود کردند.

در جانب غربی سرعتها بسوی شهرهای ثروتمند یونانی که در طول ساحل شمالی دریای سیاه بی در بی واقع شده بودند پیش رفتند و سیتها را برانداختند و تا دانوب راندند و بآرامی موفق شدند که یونانیان را در پشت حصارهای خود سرعتی گردانند. در جانب شرقی ، بوجود آمدن شاهنشاهی خون ها ، پونهچه ها را که کوشانیان آینده هستند بحرکت میآورد و اینان با همدستی سکاها باکتریان را از یونانیان میگیرند ( قرن دوم یش از میلاد ) تا در اوایل تاریخ میلادی در آنی | امپراطوری نیرومندی بوجود آورند که از ایران شرقی تا دره گنگ و از ترکستان روس تا اقیانوس هند گسترده میشد . 

در مرکز، پارن ها که از سیتهای قبایل داهه بودند و در دشتهای واقع در شمال کوههای خراسان چادرنشینی میکردند از سال ۲۵۰ پیش از میلاد سرزمین بارت را متصرف شدند و بر تمام قسمتی که امروز سرحد ما وراء خزری ایران و روس را تشکیل میدهد دست یافتند و چندی نگذشت که هیرکانی را نیز بدان پیوستند.

بدین ترتیب هسته مرکزی شاهنشاهی آینده پارت بوجود آمد که امپراتوری سلوکیها را یکباره از سرزمین یونان و باکتریانی بر می اندازد. آیا این عمل بمنزله پاسخ تندی است که آسیا به پیشرفت بسیار سریع اروپا میدهد؟ ولی نه ، ما نباید تغییراتی را که در نقشه سیاسی آسیای مقدم و مرکزی بوجود آمده است همچون انتقام دنیای ایرانی بر دنیای و یونان و مقدونی ، تعبیر کنیم . در این دگرگونی ها و پریشانی ها بنظر میرسد که دو عامل نقش برتری داشته اند. از طرفی گروه ملتهای ایرانی و ترک و مغولی به پشت این چادر نشینانی که در حال حرکت اند فشار میآورد. از سوی دیگر ضعف متزايد سلوکیان و یونان و باکتریانی ها که قادر نیستند در برابر محاصره کنندگان جبهه واحدی تشکیل دهند و دائماً مشغول نزاع های داخلی و اضمحلال خود هستند موجب میشود که چادر نشینان به مردم ثروتمند شهرنشین هجوم آورند . دنیای ایرانی پس از آن هرگز گسترشی چنان وسیع و عمیق بوسیله ملتهایی که با وی خویشاوندی دارند بدست نخواهد آورد . هخامنشیان که فاتحان واحد سازی بودند، محصولی را که تمدنهای کهن شرقی در جریان موجودیت طويل خود حاصل کرده بودند. گردآوری کردند. از نقطه نظر فرهنگی و هنری تمدن آنها همچون نیروئی تمرکز دهنده نمایان میگردد. مدت پنج قرن و نیم ابتدای سلسله ساسانی را از پایان امپراتوری هخامنشی جدا میسازد.

برای خرید کتاب هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب دودمان پهلوی : جریان ملی شدن صنعت نفت در ایران , تاریخ و شرح حال خاندان سلطنتی اثر جعفر شاهید

تاریخ دو هزار و پانصد ساله ایران پر است از افتخارات جاویدان و فناناپذیر ملتی که قرنها مشعلدار تمدن دنیا بوده و سهم بزرگی در تمدن کنونی جهان دارد. متاسفانه گذشته ما غالباً بوسیله بیگانگان و بدست اجنبی نگارش یافته و جز کتیبه ها و سنگ نبشته هایی که از عهد باستان در سینه خاک ، یا در پیشانی کوه های بلند باقیمانده چیزی در دست ما نیست. از این رو تاریخ قرون اولیه ایران که مربوط به سلسله های هخامنشی و اشکانی و ساسانی نیست، با همه عظمت و قدرت سلاطین آنهد و جهانگشانیها و خدماتی که بفرهنگ و تمدن جهان کرده اند.

آنطور که باید برای ما روشن نیست، زیرا از آثاری که در باره ایران بدست مورخان بیگانه نگارش یافته غالباً آمیخته با غرض ورزی و کینه توزی و حق شکنی است. بطوریکه فتوحات و پیروزیهای درخشان ایران را كوچك و ناچیز نشان داده و در عوض موفقیت های عادی خویش را بصورت اعجاز و عملی خارق العاده جلوه گر ساخته اند.

اما تاریخ ایران در دوره اسلامی اگرچه روشن تر از اعصار و ازمنه پیش از آن است. با وجود این در اثر تحولات بزرگ و تغییرات شگرفی که در طی قرون متمادی در این کشور رویداد و منجر بهجوم امپراطوریهای بزرگ و اقوام و طوائف وحشی بمیهن ما گردید ، قسمت اعظم این آثار از بین رفت و جز معدودی کتب خطی و نسخ قدیمی چیزی برای ما باقی نماند. بنابر این برای آنکه تاریخ معاصر که نسل کنونی شاهد و ناظر آن بود. بطرز جالب و مطلوبی انتشار بابد وقایع و حوادث مهم تاریخی با مرور زمان بدستخوش فراموشی سپرده نشود، نگارنده این کتاب تصمیم گرفت تاریخ زندگی خاندان پهلوی و علل انقراض سلسله قاجار و چگونگی تشکیل سلسله پهلوی را با مدارک صحیح و کامل انتشار دهد.

بطوریکه این مجموعه برای تمام کسانی که بخواهند از وقایع بعد از استبداد صغير واواخر سلطنت احمد شاه و اوضاع سیاسی و نظامی و اجتماعی ایران مطلع شوند. بصورت يك سند مهم تاریخی مورد استفاده قرار گیرد. این نکته نیز نا گفته نماند که نگارنده این کتاب نه تنها هیچگونه منظور و نفع شخصی از انتشار این تاریخ نداشته بلکه با صرف وقت و مرارتهای زیاد و مراجعه بكلية تواريخ و مطبوعات و یادداشتهای رجال سیاسی و مطبوعات نیم قرن اخیر تاریخ مزبور را برشته تحریر در آورده و با صرف مبالغ هنگفتی این کتاب را منتشر ساخت.

و چون این رسم از دیر باز مرسوم بوده که هر نویسنده ای اثر خود را بعزیز ترین و گرانبهاترین کسی که بار علاقند بوده تقدیم میکرده است. اینجانب نیز ا تر ناچیز خود را به دملت خشناس ایران که بیست و پنج سال با سرافرازی و نیکنامی در برابر سهمگین ترین حوادث تاریخ پایداری کرده و از زیر همه آن فشارها و شکنجه ها و سوانح خانمان بر بادده با موفقیت و کامیابی سرد است کرده است تقدیم میدارم و امیدوارم این هدیه کوچک یکی از فرزندان این آب و خاک را با بزرگواری خود قبول فرمایند و از لغزشهایی که ممکنست در خلال نوشته های این کتاب ملاحظه فرمایند. قلم عفو بر روی آن بکشند قرن شانزدهم میلادی در تاریخ جهان ما در حوادث و آغاز تحولات عظیم سیاسی و اجتماعی و علمی و ادبی بشمار میرود.

برای خرید کتاب دودمان پهلوی نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید . و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب گذشته چراغ راه آینده است: تاریخ ایران در فاصله دو کودتا 1299 – 1332 اثر محمود تفقدی جامی

در تاریخ فرق است میان اشتباه و خیانت و اگر اشتباه آگاهانه استمرار یابد بر آن نامی نمی توان نهاد جز خیانت. پژوهنده با پژوهندگان گذشته چراغ راه آینده…… به هنگام نوشتن یا به این اصل توجه نداشته اند، یا برای گریز از جو غالب بر روشنفکران خارج از کشور جوانگ زنی آنهم بدون رعایت انصاف بر پایه ی مدارک و اسناد و شواهد تنها به ذکر موارد انحراف حزب توده» و «حزب دموکرات آذربایجان از خط منافع مردم ایران پرداخته اند و این موارد از شدت فراوانی چنین می نماید که از شماره بیرون اند.

باید گفت در سالهای سیاه گروه های خارج از کشور بسیار به حزب توده» تاخته اند، اما از آن جا که این تاختن ها کمتر مستدل بوده و بیشتر تازندگان خود نیز یا به نوعی در خیانت سران حزب توده» سهم داشته اند. یا به گونه ای راهشان راه خیانتکارانه تابع – متبوع بوده، در نتیجه آنانی که در جهت غیر وابستگی راه می پیمودند کمتر – به حکم عقل – به این تاخت و تازهای مسلکی توجه می کردند. و «گذشته چراغ راه آینده…….

به این سبب افضل است و گرنه آگاهان بسیاری داریم و داشتیم که خیانت حزب توده و از تابش برایشان آشکار و روشن بود. گفتنی آن که برداشتهای کلی از کنار هم قرار دادن رویدادها به هنگامی نزدیک به واقعیت خواهد بود که سرمنشأ هر رخدادی معلوم باشد. حال میخواهد این سر منشأه حزب کمونیست برادر بزرگ باشد با ضرورتی تاریخی و آنانی که به چنین تفکیکی اعتقاد دارند اعمال سران حزب توده» و حزب دموکرات آذربایجان را خیانت دانسته و خواهند دانست.

با این که نویسنده یا نویسندگان گذشته چراغ راه آینده…… به تفكيك گفته شد. اعتقاد داشته اند – با مراجعه به استنتاج های واقع در کتاب – اما به دلیل با دلایلی نا آشکار بر ما اعمال سران حزب توده» و «حزب دموکرات آذربایجان را در بیشتر موارد اشتباه خوانده اند. به این سبب ضروری دیدیم بخشهایی از نوشته های تنی چند از افراد مطلع و پاره ای از اعترافات اخیر سران «حزب توده» در ارتباط با خیانت نه اشتباه آنان برای مقایسه در ابتدای کتاب بیاوریم . …..

در تاریخ سنیزه های ضد استعماری نوده ی ایران کمتر خیانتی ژرف تر و کشنده تر و ننگین تر از آنچه حزب توده انجام داد رخ ننموده است تاریخچه این حزب که از تنگ و رسوایی سرریز است دست کم از جهت شیوه ی ستیز که وابسته به گفتار کنونی ماست خود یکسر انحرافی و نادرست بود….۱۱ …… واقعیت این است که حزب ما در سال ۱۳۲۰ در دامان اتحاد شوروی بوجود آمد….. از همان وقت هم وابستگی کامل حزب را وابستگی اعتقادی سیاسی عقیدتی و در مراحل مختلف مثل دوران اقامت طولانی افراد حزبی در کشورهای سوسیالیستی….. ما را بصورت تابعی از متبوع که اتحاد جماهیر شوروی بود. در می آورد. در نتیجه در تمام مسایل مهم تاریخی ملتحان جامعه ایران ما همیشه راهی را انتخاب کردیم که این راه فی نفسه گمراه کننده بود و فی نفسه خیانت به منافع ملت ایران بود. ۲) . ….. وحزب توده حزبی…. جدا از طبقه کارگر و توده ی ایران بود. «حزب توده» به بیگانه تکیه داشت و نه به توده و تکیه به بیگانه درست بازتاب طبیعی پدیده یی است که به درون به توده پشت ندارد…..۱۲۴ …… تأسيس حزب توده در شرایط آشفته ۱۳۲۰ در دورانی که ایران تحت اشغال و تسلط نیروهای بیگانه قرار داشت تشکیلاتی که علت وجودی آن نه به حکم ضرورت و نه بر مبنای حوایج ضروری جامعه بلکه بشکلی ساختگی و فرمایشی بوجود آمد که با خود مناسبات و شیوه ای را بهمراه آورد که از تبعیت صرف از شوروی پیروی می کرد که این محاسبات با هیچیک از مبانی و اصولی روابط احزاب دیگر مطابقت و هماهنگی نداشت….. ۲ . ….. در حزب توده آنچه اصلا به حساب نمی آمد اراده و نظر نوده ی اعضاء حزب بود. تشکیل کنگره ها و کنفرانسها موکول به موافقت مقامات شوروی بود و بهمین علت در شش سال اول عمر حزب فقط يك كنگره تشکیل شد. در حالی که طبق نظامنامه حزب سالی یک بار باید کنگره تشکیل میشد.

از سال ۱۳۲۳ یعنی تشکیل نخستین کنگره تا ۱۳۲۶ و هنگام انشعاب یعنی چهار سال تمام با وجود تقاضاهای مکرر حوزه های حزب و تشکیلات استانها و شهرستانها و نمایندگان منتخب برای کنگره دوم دستگاه رهبری از تشکیل این کنگره سر پیچیده و دلیل عمده ای که برای این کار ابتدا بطور تدریجی و بعد بطور صریح ارائه میکرد عدم موافقت مقامات شوروی بود….. نمایندگان کنگره ها و کنفرانس ها مانند نمایندگان حزب در مجلس اغلب از اشخاصی انتخاب می شدند که مورد اعتماد مقامات شوروی بود.

اعضاء کمیته مرکزی حتماً باید مورد اعتماد کامل این مقامات باشند……. ه ….. و حزب توده ادایی از یک سازمان پنهانی بود. ادایی زشت زیرا نه هدف و نه خط مشی و نه جهان بینی و نه آرمان و نه آمادگی رزمی و نه تاکتیک و در واپسین سخن: نه سرشت «حزب توده هیچ کدام انقلابی نبود تا پیوستگی ارگانیکی یی میان ساختمان حزب با خط مشی و هدف و گوهرش برقرار باشد….. فرق است میان سازمانی که بنا به گوهر و خط مشی و هدفش خود بناچار راه ستیز پنهانی را برگزیده است با سازمانی که رویدادها و پیشامدها آنرا وادار به «قایبه شدن کرده است حزب توده از خمیره ی دوم بود. حزب توده قایم شده بود….. حزب توده» از جان مبارزه و سازمانی پنهانی تهی بود. ولی لاشه ی آنرا داشت. آخر ستیز پنهانی در نهان بودن تنها خلاصه نمی شود….. به گذر کشیدن اندیشه و مزبله یی از نظریات منحط خائنانه و ضد انقلابی این است.

برای خرید کتاب گذشته چراغ راه آینده است نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب ذیل جامع التواریخ رشیدی اثر حافظ ابرو ترجمه خانبابا بیانی

هنگامیکه در آموزشگاه تحصیلات عالیه دانشگاه پاریس تحصیل پرداخته بودم برای انجام کار تحصیل بایستی رساله ای مناسب بارشته تحصیلی خود تهیه نموده باشم. و در جستجوی موضوعی بودم که با آنوقت کسی دست بدان نبرده و نیز جنبه استفاده عمومی داشته باشد تا بوجود نسخه ناقص از آثار تاریخ نویس دوره تیموری حافظ ابرو در کتابخانه ملی پاریس پی بردم، چون نگارنده باین نکته بر خورد که حافظ ابرو از ایرانیانیست که در جمع آوری و تألیف تاریخ و جغرافیای ایران کوشش بسیار نموده و آنطور که در خور زحمت اوست شناخته نشده و جز در بعضی کتابها ذکری از احوال او شده است .

بر آن شدم یک بخش از کتاب پربهای او را بزبان فرانسه ترجمه و با حواشی و تعلیقات نشر نماید و ضمناً شرح حال مؤلف را بدان بیفزاید شایر این دست بکار این مقصود زد و با شوق فراوان به پیروی آرزوی خود پرداخت تا در سال ۱۳۹۵ رسالة بعنوان تاریخ پادشاهان مغول در ایران تألیف حافظ ابرو (۱) تدوین و نشر نمود و آن را از محضر استادان دانشگاه گاه پاریس گذرانید .

این خدمت نگارنده البته از لحاظ استفاده علمی بی اجر نبود ولی ناگزیر باید گفت استفاده آن تمام و منظور اصلی که بهره بردن هم مهتان باشد. رعایت شده بود و به همین نظر بود که آن رساله را بعنوان جلد دوم معرفی و همیشه در پی آن بودم که و دارای انشاهات کتب است و تاریخ گزیده و روضه اللها و حسب الشهرة ور های آقای ملک بن دوره حله اتي بروا این بنده را سپاسگذار است .

این کتاب در تاریخ ۱۳۷۲ برای بهاء اللواء طور قطع هر دوار بالسنة قدیمی با اصل استنباع شده اند. ماره ۱ برای نها را تکمیل میشود و در دیگر کار جاودان مورخ بار که از این حیت معنی است که منبالا را مجاناً دیل جامع التواریخ رشیدی است و مال مرگ حلقه ارو نجاب دربارة ذكر ٢٧ و ست ساخته این و اختلافی است ولی چون خود ۲۰ خودرا الزبيد البهنادي (المدمر حافظ ابرو، داست.

رجوع شود مقلعه تاريخ ملوك كرت سبعة على كتابعة ملك ) اختلاف بقايد ارح مطالع معدين من حالی که تنها در بلغه دانشوران اده اینجا بگفته میشه وهر اسمية حافة مذکور با رویش نگویند که سانی ریالی داشته است.

برای خرید کتاب ذیل جامع التواریخ رشیدی نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید. و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب اشکانیان اثر م. م. دیاکونف ترجمه کریم کشاورز

اساس پولی دولت پارت بر نقره بوده و تقلیدی از پول سلوکیان شمرده می شده ولی از قرن دوم پیش از میلاد در سرزمین پارت مبنای مستقلی برای پول خود ایجاد کردند. ولی از لحاظ تسهیل تجارت و داد و ستد خویش با روم پول خود را ازاشکانیان با بلاد عهد سلوکیان مشابهت داشته سیاست مالیاتی اشکانیان نیز در شهرها تقریباً با سیاست مالیاتی سلوکیان مطابق بوده است و شاید هم پادشاهیهای تابع خراج مقرر سالیانه را به خزانه اشکانیان می پرداخته اند و سازمان داخلی آنها و از آن جمله شیوه وصول و اساس مالیاتی کماکان مستقل بوده است.

ولی عجاله برای اثبات قطعی این نظر مدارک مثبتی در دست نداریم. در ایران زمان پارتیان کارهای پردامنه ای در زمینه آبیاری انجام می شده است. در دو کتیبه منظوم مکشوف در شوش که در مدح زاماسپ ساتراپ سوزیان (خوزستان) نوشته شده بوده که یکی بریدگیهای فراوان دارد و به تاریخ ۳۷-۳۲ ق.م. است و دیگری ظاهراً نوشته ایست بر پایه مجسمه مفرغی زاماسپ و مربوط به سال ۱-۲ میلادی میباشد. شبکه جدید آبیاری را که و آبهای گوندیسی » خابورو با شاخه آن را برای حاصلخیزی کلرهایی ) مهاجر نشینهای یونانی که از قدیم تشنه آب بوده اند. رسانده تمجید می کند تکمیل قطعی شبکه آبیاری مرغیان (مرو) نیز در زمان پارتها صورت گرفت.

در نجد ایران نیز زراعت فقط به مدد آبیاری مصنوعی مقدور بوده. در آنجا شيوه حفر کاریز پیش از روشهای دیگر متداول بوده کاریزها دالانهای زیرزمینی هستند که آبهای تحت الارضی را جمع کرده و سپس به جویهای روی زمین می رسانند. این روش اکنون نیز در ایران متداول است. ثروتهای کانی کشور و حق استخراج آن به پادشاه پارت تعلق داشت. طبق مندرجات نامه پلين كوچك به تراژان در معادن مزبور از کار بردگان شاهی استفاده می شده . یکی از لحاظ حیات اقتصادی پارت میانجی بودن آن در بازرگانی شرق و غرب فوق العاده اهمیت داشته . در وقایع نگاری رسمی چین گزارش چژان نسیان عامل آن دولت درباره سفر وی به سرزمین پارت به زبان چینی پارت را آنسی میخواندند و این تلفظ چینی نام آرشاک بوده در قرن دوم ق.م. محفوظ مانده است .

ظاهراً وی برای تحقیق در وضع سیاسی و تجاری آن سامان سفر کرده بوده. جالب توجه است که چژان تسیان تخم رزانگور و یونجه را از خانه پارت (ایران) با خود به چین برد. شاهان پارت از گسترش بازرگانی حمایت میکردند زیرا حقوق گمرکی بازرگانی یکی از مهمترین چشمه های عواید خزانه شاهی بوده است. پارتها بخصوص دو جاده بسیار مهم تجاری را تحت نظارت خویش داشتند یکی جاده کنار فرات که از آسیای صغیر آغاز شده و از سوریه و شمال بین النهرین می گذشته و به خلیج فارس منتهی می شده و دیگر جاده شمالی که از فرات آغاز شده از خانه ماد و پارت عبور کرده به سوی مشرق و ترکستان چین ممتد می گردید و به جاده ابریشم چین می پیوست. شاخه دیگری از این جاده شمالی سرزمین پارت را به هندوستان ) از طریق کابل ) متصل می کرد.

تشکیلات وشیوه حمایت و نگهبانی جاده های کاروان رو و بازرگانی – از لحاظ آن زمان – در سطحی بسیار عالی قرار داشت راهها نگهداری می شد و چاههایی برای رفع احتیاج کاروانیان حفر می گشت و در منزلگاههای بزرگ کاروانسراها وجود داشت. بنابه گواهی اسناد مکشوف در دورا- اوروپوس به منظور تأمین جان و مال کاروانیانی که از بیابان عبور میکردند در برابر خطر حملات را هرنانه بدویان دستجات انتظامی ویژه سوار همراه کاروانیان حرکت میکردند.

در اختیار بازرگانان اطلاعات مکتوبی درباره وضع راهها و منازل گذاشته می شد. شرح مسالک و منازل به قلم ایسیدور خارا کسی واجد چنین جنبه ای بوده. از مشرق ابریشم و آهن و چرم [۲۷] و عاج و مصنوعات پارچه ای و اشیاء طرفه و روغنهای معطر و سنگهای قیمتی و غیره حمل میکردند و از مغرب کالاهای مصنوع از قبیل آبگینه و مفرغ و پارچه و سفالینه و پاپیروس و دیگر امتعه صادر می کردند.

مصنوعات پارتی نیز در میان امتعه مذکور دیده میشد و در دورترین نقاط از ساخته های پارتها کشف شده است. مثلا در اطراف الویا ) سرزمینهای مجاور سواحل شمالی دریای سیاه ) صفحات عاج کنده کاری شده که تصاویر پادشاه و اعیان و خنیاگران و پیکرهای لخت بر آنها منقوش است یافت شده است.

برای خرید کتاب اشکانیان ترجمه کریم کشاورز نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.