دانلود کتاب سفرنامه پاتینجر اثر هنری پاتینجر ترجمه شاپور گودرزی

این فتوحات دو اثر مهم بخشید یکی نشر افکار انقلابی در پاره ای از کشورهای دیکتاتوری اروپا و دیگر عظمت بی نهایت فرانسه و بهم ریختن موازنه قوا در اروپا از انتشار افکار آزادیخواهی انگلستان که خود کشور مشروطه و متکی به نیروی مقتنه و آزادیخواه بود بیمناک نبود ولی از ترقی سریع قدرت کشور فرشه و تغییر اوضاع سیاسی اروپا اندیشناک و بهمین جهت بر ضد ناپلئون وارد مبارزه شده خود را در اروپا و جهان بزرگترین دشمن نایلتون نشان داد در جنگهای خشکی سیاه متشکل و تازمنفی ناپلئون همه جا فاتح بود و جز انگلستان همه در برابر ناپلتون تسلیم شدند.

ولی انگلستان پایداری کرده حتی در نبردهای دریانی قوای فرانسه را از پای درآورد و در نتیجه ناپلتون برای تضعیف و دور نمودن نیروی دریانی بریتانیا از آبهای اروپا نقشه ای طرح کرد باین ترتیب که با اتحاد با دولت عثمانی از راه ایران بهندوستان مستعمره آن کشور حمله ببرد و انگلستان را مجبور نماید برای حفظ این مستعمره زرخیز نیروی دریایی و قوای نظامی خود را در اقیانوس هند متمرکز کند و آنگاه نیروی فرانسه و اسپانیا و هلند متفقا بجزاير بريتانيا حمله نمایند بدین جهت فرانسه برای اجرای نقشه حمله بهندوستان درصدد دوستی و اتفاق با ایران برآمد و سرانجام موجب پیدایش رقابت شدید سیاسی بین فرانسه و انگلستان در ایران گردید.

فرانسه میخواست راه حمله بهندوستان را در ایران هموار نماید و بریتانیا کوشش میکرد که با ایجاد مواقع و مشکلات نقشه ناپلئون را خنثی نماید. این اوضاع چنان اقتضا نمود که دولت بریتانیا برای حفظ مستعمرات آسیای جنوبی و هندوستان با ایران که از لحاظ همجواری و موقع جغرافیائی و تسلط بر معابر و رود بهند قدرتمند بود روابط دوستانه تری برقرار سازد و لذا به تجدید روابط با ایران پرداخت.

در سال ۱۸۰۰ میلادی سرجان مالکنی Sir John Malcolm از طرف فرماندار کل هندوستان و امپراتور بریتانیا سفارت ایران مامور شد و در این سفارت به عقد قراردادی با فتحعلیشاه قاجار موفق گردید که قسمتی از منابع استعماری بریتانیا را فراهم نمود. ماشکم پس از سه ماه توقف در تهران همراه با حاجی عقل على قروني سفير فيق الماده فعلیشاه بهندوستان بازگشت در سال ۱۵۰۲ محمد نبی خان سفیر ایران در هندوستان از هند احضار شد و روابط ایران و انگلیس تا اواسط سال ۱۸۰۵ تقریبا قلع و دولت ایران مشغول توسعه روابط خود با نایشون بود. در این ایام سر جونز Sir Jones کنسول انگلیس در بغداد و مامورین سیاسی انگلیس در بین النهرین مراقب جریانهای سیاسی ایران بودند و کوشش میکردند عملیات دولت فرانسه را در ایران خالی کنند.

از سال ۱۸۰۶ انگلستان درصد تجدید روابط سیاسی و اعزام سلیم بایران برآمد و در نتیجه سرجان ملکم سفیر انگلستان بار دیگر مامور دربار ایران شد ولی التعليشاه بخاطر روابما دوستانه با تایلتون از ورود وی بایران جلوگیری کرد. نایلون بخاطر حوادث سیاسی و نظامی اروپا نتوانست به تعهدات خود نسبت بایران عمل کند و در عوض عمال انگلیس بوسایل مختلف ناکامی سیاست فرانسه را در ایران فراهم می گردند.

تلفن مهد ناپلتون و من تبانی تعهدات او مردم ایران را نسبت بفرانسه بدمین ساخت و احساسات عمومی مردم با سلامت امپراتوری بریتانیا موافق است. مایوس شدن فصلیشاه از نایشی و پیشنهادهای سر هارفورد جونز اکسول سابق انگلیس در بغداد سفیر اعزامی انگلیس که ماهیا منافع ایران بود منجر بخروج هیات اعزامی نایتشون از ایران و ورود سفیر انگلیس بایران گردید (۱۸۰۹ میلادی بعد از ورود سر جونز بتهران و تهیه مقدمات قرارداد سیرجان ملکم بار دیگر از طرف فرماندار کل هندوستان بایران آمد و بحضور شاه رسیده در العام و امضای قرار دادها کوشش کرد و شاید نقش عمده ای در جلب اعتماد و دوستی در باریان داشت و مقاصد استعماری انگلستانرا بیش از همه قوت بخشید از جمله مامورین سیاسی و نظامی هیات رنوال مالكم او افسر نیروی انگلیس در هندوستان سروان کریستی و ستوان پالینجر بودند که ماموریت داشتند از راه خشکی قدرت طبیعی اقتصادی نظامی و راههای سهل البیتی مناطق بلوچستان و ایران جنوب شرقی را بررسی کرده ارزش اردوکشی در این نواحی را نمیین نمایند.

او اگر جوان و ورزیده نیروی پادشاهی بریتانیا ماموریت خود را بنحو احسن انجام دادند و چون پس از شکست نایاتون و ختم نفوذ سیاسی و نظامی فرانسه در ایران و رفع تهدید حمله بهندوستان علنی برای مخفی نگهداشتن قسمتی از شرح این مسافرت وجود نداشت ستوان والينجر نوازد یافت شرح مسافرت و قشه سیر خود را بصورت کتابی منتشر کنند و در سال ۱۸۱۶ میلادی در بریتانیا انتشار یافت این کتاب مشتمل بر تو قسمت مجزا و در واقع دو کتاب است یک قسمت سفرنامهای حاکی از شرح عادات و آداب و سنن مردم و جماعات صو مسافرت و خلاصه اوضاع جغرافیائی نواحی و قسمتی دیگر مشتمل بر تاریخ بلوجستان و سند که اینگ سفرنامه آن که از نظر اطلاعات جغرافیایی و اجتماعی جالب تر است تحت عنوان سفرنامه پاسنجر ترجمه و در کتابی تدوین و تقدیم می گردد. مقاصد کشور فرانسه در هندوستان اعزام سفر به ایران مخفی مرتب مالكم و سر هارفورد خود به تهران اعزام شدند چرا نفر دوم را فرستادند دستورانی که به ژنرال مالکم داده شده بود انو سفارت و احتضار الم ماموریت دوباره موضوع مورد نظر کایتی گریستی و مؤلف لو طلب خدمت شدند پذیرفته شد دستورها و تهیه مقدمات سفر موامی که مورد توجه قرار گرفت و پیش بینی شد.

برای خرید کتاب سفرنامه پاتینجر نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید. و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب سفرنامه ابن جبیر

آغاز این ماه روز یک شنبه و دومین روز اقامت ما در اسکندریه بود. نخستین چیزی که هنگام فرود آمدن خود در آن (بندر دیدیم این بود که کارگزارانی از جانب سلطان برای ثبت و ضبط هر چه با کشتی ما حمل شده بود بر فراز عرشه آمدند و تمام مسلمانانی را که در کشتی بودند یکایک خواندند و نام و مشخصات و نام سرزمینهای ایشان را نوشتند و از هر یک پرسیدند چه کالا یا نقدینه ای همراه دارد تازکات تمام آنها را بپردازد، بی آن که تحقیق کنند آیا سال استحقاق و نصاب زکات بر آن گذشته یا هنوز نگذشته است، بیشتر آنان مشمول پرداخت فریضه زکات ،نبودند زیرا جز ره توشه ای همراه نداشتند.

اما بدون آن که در این باب از مسافران مسلمان پرسشی کنند و معلوم دارند آیا سال بر اموال ایشان گذشته یا نه همه را ملزم به پرداخت زکات .کردند و احمد بن حسان از همراهان ما را از کشتی به زیر بردند تا اخبار مغرب و میزان) و (نوع کالاهای کشتی را از وی باز جویند. او را زیر مراقبت، نخست نزد سلطان و سپس نزد ،قاضی و بعد نزد دیوانیان بردند و گرداندند و آن گاه وی را به دست گروهی از اطرافیان سلطان سپردند و در تمام این مراحل او را مکرر به بازجویی گرفتند.

سپس " گفته های او را نوشتند و رهایش کردند و به مسلمانان دستور دادند اسباب و آنچه از ره توشه خود را که زیاد ،مانده پایین آورند در ساحل دریا جمعی را گماشته بودند که برای حمل تمام بارهایی که مسافران پایین آوردند تا محل دیوان به آنان کمک کنند پس چون به محل دیوان (رسیدند یکایک را فرا خواندند و اسباب و توشه خدای عزوجل بر دست کسی که آن را ساخته است آن منار را نشانه ای برای پی برندگان به علامات و راهنمایی برای مسافران قرار داده و اگر آن منار نبود از طریق دریا به زمین اسکندریه راه نمی بردند چه از فاصله ای بیش از هفتاد میل پدیدار میشود و ساختمان آن از طول و عرض در نهایت استواری و غایت زیبایی و متبری است و از بالایی و بلندی سر به آسمان ساید چنان که زبان وصف از بیانش عاجز آید و دیده از دیدنش به حیرت گراید، خبر دادن از آن (ناطقه) را به تنگنا اندازد و دیدن آن دیدگان را از شگفتی) فراغ سازد.

ما خود یکی از چهار جانب آن را اندازه گرفتیم بالغ بر پنجاه واند ذراع بود و گویند بلندی آن بیش از صد و پنجاه قد است. اما درون آن منظری است حیرت انگیز از فراخی پلکانها و راهروها و افزونی ،اتاقها تا آنجا که بسا کسی که به درون آن منار رفته و در راهروهای آن گام نهد گم شود کوتاه سخن آن که دست بیان به دامان وصف آن نرسد. خداوند آن (بنیان مر بر آسمان را از دعوت به اسلام و بانگ اذان صبح و ظهر و شام) تهی نگذارد و همچنانش پایدار بدارد بر فراز آن مسجدی است به برکت موصوف (و به اجابت نماز معروف و مردم به نمازگزاری در آن تبرک جویند ما روز پنجشنبه پنجم ذی الحجه مذکور به فراز آن رفتیم و در مسجد مبارک یا دشده نماز گزاردیم و عظمت و شکوه بنای آن منار را که زبان توصیف هیچ وصف کننده ای از عهده بیان آن برنمی آید به عیان دیدیم و در شگفت شدیم. دیگر از محاسن و مفاخر این شهر که در حقیقت به سلطان آن دیار بر می گردد، وجود مدارس و محارس " (غریبخانه ها و خوابگاهها برای طالبان (علم) و اهل اعتكاف وتعبد است.

خلق گروه گروه از اطراف و اکناف بدان جا روی می آورند و هر یک را جایی است و سر پناهی که در آن منزل میکند و مدرسی است برای آموختن فنی که میخواهد فرا گیرد و شهریه ای که تمام امور خود را به مدد آن میگذراند و معاش خود را تمشیت میدهد. توجه سلطان به این غریبان بیگانه تا آن درجه است که گرمایه هایی بویژه برای ایشان تعیین کرده تا هرگاه نیاز داشته باشند استحمام کنند و نیز بیمارستانی را به درمان کسانی از این جماعت که بیمار شوند اختصاص داده و پزشکانی را بر آنان گماشته که به احوال ایشان رسیدگی میکنند و پرستارانی زیر دست پزشکان قرار داده است که به دستور آنان امور بیماران را از تهیه دارو و خوراک میگذرانند و نیز گروههایی را به عنوان دیدار و عیادت از بیماران بیگانه ای که از رفتن به بیمارستان خودداری میکنند تعیین کرده است که احوال آنان را به پزشکان باز گویند تا اینان به نوبت خود به درمان آنان پردازند.

و نیز از شریفترین اعمال خیریه و مقاصد بریه این است که سلطان برای هر تن از رهگذران بی توشه ۱ مغربی به هر تعداد که باشند، روزانه دو گرده نان مقرر داشته و برای تقسیم روزانه آن، شخصی امین را از جانب خود گماشته است، او هر روز نزدیک به دو هزار گرده نان یا بیشتر، برحسب فزونی و کاستی تعداد مستحقان میان ایشان توزیع میکند همواره چنین است و این همه، وقف خاص از جانب سلطان است و غیر از زکات عین است که بدین مهم اختصاص داده و صرف تمام رهگذران بی توشه و ابنای سبیل میکند وی به گماشتگان و متصدیان این وظیفه سفارش اکید کرده است که هرگاه در پرداخت این مقرری مستمر و مرسوم معلوم چیزی کسر آورند از عین مال شخصی او بردارند و به مصرف این امر برسانند).

اما مردم سرزمین او در نهایت آسایش احوال و فراغت بال به سر می برند و البته نیازی به چنین مقرری و مستمری ندارند درآمد سلطان در این شهر جز از محل اوقافی معین که از جانب او به این هزینه ها اختصاص داده شده و غیر از جزیه یهودیان و مسیحیان نیست، و از زکات عین بویژه، غیر از سه هشتم به او تعلق نمیگیرد و پنج هشتم باقی صرف امور خیریه) یاد شده می شود. این سلطان که چنین سنتهای ستوده ای را برقرار داشته و رسمهای کریمانه ای را که دیر زمانی منسوخ شده بود، احیا کرده است همان صلاح الدين، ابوالمظفر، يوسف بن ایوب است که خدا صلاح و توفیق او را برقرار و پایدار دارد از شگفت ترین اتفاقات این که یکی از کسانی که میخواست از طریق ابراز خیرخواهی و مصلحت اندیشی خود را به سلطان نزدیک کند و نزد او تقریی جوید، به وی یادآور شد که بیشتر این افراد در حالی مقرری و جیره نان را دریافت میکنند که بدان نیازی ندارند و تنها به سبب افزون طلبی و علاقه به رفاه بیشتر آن را می گیرند چه نوعاً به رزق اندک فانع و خرسند نیستند، و نزدیک بود بدگویی این ناصح نما در دل (سلطان) مؤثر افتد.

برای خرید کتاب سفرنامه ابن جبیر نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید . و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب سفرنامه خوزستان و مازندران اثر رضا شاه کبیر

 اگرچه تجاوزاتی که اخیراً بر ضد امنیت و آسایش خلق شده بود بایستی به شدیدترین مجازات محول و مفوض می گشت لیکن چون بحرانهای مزبور غالباً فرع عدم شعور مرتكبین بوده و در این موقع که عموم مردم، اوضاع کنونی را با ترتیبات سابق مقایسه کرده و فهمیدند که دولت از کمترین خطایی صرفنظر نخواهد کرد و برای مجازات متجاوزین تا آخرین حدود مملکت تصمیم خواهد گرفت و در این موقعی که همه قویاً ادراک کردند وضعیات سابق واژگونه شده و امروز روز اطاعت و انقیاد است، من هم با توجهی که دولت همیشه نسبت به رعایا و اهالی مبذول داشته از گذشته ها صرفنظر می کنم و میل دارم همه بدون خوف و وحشت در آرامگاه خود زیست نمایند. در ضمن، شدیداً به همه تذکر میدهم که این حس رأفت و عطوفت و عفو و اغماض برای تقصیرات گذشته است و تصور نکنند که باز میتوانند از عواطف دولت استفاده نمایند.

صریحاً می گویم که از این به بعد از ابتدای خوزستان گرفته تا انتهای لرستان، هر کس در تحت هر عنوان قدمی بر ضد مصالح مملکتی بردارد بالاتردید تعقیب و دستگیر و با شدیدترین اقسام مجازات خواهد شد و از احدی صرفنظر نخواهم نمود چون روزگار شرارت و فضولی و تجاوز و جسارت سیری شده، لهذا مردم باید آزادانه به کار زراعت و فلاحت و کسب و کار خود پرداخته و در صدد ترقی تجارت باشند، که هم خود مستفیض شده و هم مملکت از وجود آنها استفاده نماید و آباد گردد.

در این موقع زاید نمیدانم عطف توجهی به جانب ساکنین لرستان کرده اعم از طوایفی که در حوالی در قول سکتی دارند و یا عشایر و قبایلی که در دوردست متوقف هستند و در ضمن نصیحت و اندرز به همه آنها عموماً خطاب میکنم که قشون دولت نه تنها آنها را رعایای این مملکت و جزو این مملکت دانسته و با هیچیک از آنها طرفیت ندارد بلکه باید چشم و گوش خود را باز کرده، بدانند و یفهمند و دقت کنند که مقصود من و تمام زحمتی که در این راه میکشم، و تمام مقاومتی که در انتظام لرستان به عمل می آورم صرفه آن عاید خود آنهاست و برای آن است که آنها بهره مند شده لذت امنیت و عدالت را چشیده و از این زندگی وحشیانه و این اسلوب زشت و نامطبوع خلاصی و رهایی پایند.

اگر لرها به این طرز و اسلوب بی موضوع خو گرفته و تفهمند که در چه مرحله زشتی امرار حیات می کنند، من با نهایت دلسوختگی مجبورم که آنها را از این سرگردانی همیشگی خلاص کنم و برادران خود را به طرف تمدن و انسانیت سوق دهم همین قدر که مختصر آسایش و سکونی برای آنها حاصل شد. آن وقت همه خواهند فهمید که من همیشه یا نظر پدرانه به آنها نگاه کرده و همه آنها را از خود و بسته خود دانسته ام دزدی و ولگردی و غارت و چپاول و بیابان ،پیمایی کار انسان نیست. لرستانیها عموماً از اول تا آخر باید رویه انسانها را پیش بگیرند باید بتدریج قراء و قصباتی از خود درست کرده یا کمال فراغت خاطر و آسایش خیال با عیالات خود به کار زندگی و تعالی و ترقی بپردازند.

این رویه حالیه همه آنها را نابود خواهد ساخت به همین لحاظ و از روی کمال دلسوزی مجبور از افتتاح راه خرم آباد به خوزستان شدم و تمام طوایف باید از موقعیت خود استفاده کرده در عوض سرگردانی در بیابانها، شروع به مراوده با خوزستان و بروجرد و اطراف نموده از راه تجارت و مراوده، قدر زندگانی را يفهمند چون این نظریه در وجود من تردید پذیر نخواهد بود و مجبور از حفاظت و امنیت هستم این نکته را نیز به ناچار خاطرنشان عموم مینمایم که همان طور که حس رافت دولت متوجه اهالی است همان طور هم از این به بعد اگر از کسی اقدام بیرویهای ناشی شود یا یک طایفه و عشیره ای در مقام تجاوز نسبت به هم برآیند، امر خواهم داد که آن طایفه را از صغیر و کبیر محو و نابود ساخته و همه را به سرای اعمال خود برسانند. از این به بعد گناه احدی عفو و اغماض نخواهد شد و این آخرین عضوی است که به متجاوزین خوزستان و اشرار لرستان داده میشود همه باید بدانند قشون به هر طرفی اعزام می شود. برای آسایش اهالی است.

اهالی باید به وجود قشون دلگرم باشند و یا کمال اطمینان در اماکن خویش بیارامند برای تکمیل توجه دولت به همه مردم و ساکنین این حدود آزادی و اختیار میدهم که حقوق حقه خویش را تشخیص داده قدر آن را بدانند و نگاهداری کنند و اگر تجاوزی از طرف هر کس شد به من اطلاع بدهند تا وسائل آسایش آنها به طوری که مقتضی حقانیت و عدالت است تهیه گردد.

برای خرید کتاب سفرنامه خوزستان و مازندران نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب درباره سوم شهریور و نقش ایران در جنگ جهانی دوم اثر رضا شاه پهلوی

روزی که آتش جنگ دوم در اروپا زبانه کشید ایران بیطرفی خود را اعلام داشت زیرا پدرم به هیچوجه میل نداشت که کشورش دچار جنگ بشود. از اینرو اعلام داشت که دولت ایران در برابر هر گونه عملی که از طرف دول محور و یا دول متفق پیش آید قدرت حفظ بیطرفی خود را دارد سیاست پدرم در این جمله خلاصه میشد که بیطرفی باید با قدرت توأم باشد پس از حمله هیتلر به کشور روسیه که در روز ۲۲ ژوئن ۱۹۴۰ رخ داد کشور ایران بیطرفی خود را مجدداً تأیید و تأکید کرد. حمله عظیم آلمان به شوروی بر همه کس ثابت کرد که جز با کمک سریع انگلیس و آمریکا بقای روسیه ممتنع است.

با توجه دقیق به نقشه جهان دشواری متفقین و در انتخاب راه عملی برای رساندن این کمک آشکار می شود زیرا «ولادی و سنگ و سایر بنادر شوروی در خاور دور تحت مراقبت شدید نیروی دریایی ژاپن بود که عملاً در ماه سپتامبر ۱۹۴۰ با آلمان همدست و متحد شده ولی هنوز وارد جنگ نشده بود.

به علاوه مسافت این بنادر از جبهه غربی روسیه بسیار زیاد بود. متفقین از طریق بندر «مورمانسک» که در کرانه اقیانوس منجمد شمالی واقع شده است به روسها کمکهایی میکردند. این راه دریایی بسیار خطرناک بود زیرا کشتیهای حامل مهمات به آسانی مورد حمله زیر دریاییهای آلمان که در کرانه های نروز در کمین بودند قرار می گرفتند. به علاوه تجهیزات و تسهیلات راه آهن و امکانات بندر مورمانسک بسیار محدود و غیر کافی بود و ممکن نبود به سرعت این بندر را برای این امر مهم حاضر ساخت. از لحاظ فرضی (شوری) راه مدیترانه و دریای سیاه برای کمک به روسها عملی به نظر می آمد ولی خطر دریای مدیترانه برای کشتیرانی متفقین هر روز افزایش می یافت، به علاوه ترکیه که سعی داشت بیطرفی خود را مانند ایران حفظ نماید تنگه داردانل را بسته بود و چون عرض این تنگه در بعضی نقاط از یک میل هم کمتر است با زور داخل شدن به آن هم با مقاومت شدید ترکها مواجه میشد و به احتمال قوی موجب مداخله آلمانیها که یونان و بلغارستان را در تصرف داشتند میگردید. نتیجه این مشکلات آن شد که متفقین یگانه راه عملی را برای انجام منظور خود در نظر گیرند و آن طریق خلیج فارس و راه آهن سرتاسری ایران بود و از طعنه تقدیر روس و انگلیس نه تنها وطن عزیز پدرم را اشغال کردند بلکه ضربه ای دردناک هم بر روح وی وارد آوردند بدین کیفیت که راه آهن سرتاسری ایران را که تازه بنای آن تکمیل شده و مورد علاقه شدید وی بود به عملیات خود انحصار دادند.

در آن زمان دستگاه تبلیغاتی انگلیسی و روسی میگفتند که علت ورود متفقین به ایران این بود که پدرم نقض بیطرفی کرده و حاضر نشده است آلمانیهای مقیم ایران را اخراج کند. ولی این دلیل بسیار سطحی و کودکانه بود زیرا اولاً در آن موقع تنها متخصصین آلمانی در ایران نبودند بلکه عده زیادی هم از اتباع متفقین در کشور ما اقامت و تحت حمایت قانون ایران قرار داشتند.

ثانیاً با توجه به آنچه که گفته شد خطری که متفقین را تهدید میکرد خیلی بزرگتر از قضیه جزئی اقامت تنی چند از اتباع آلمان در ایران بود و امروز همه با من هم عقیده اند که اگر متفقین راههای ایران را برای رساندن مهمات ضرور نداشتند به احتمال قوی کشور مرا در جنگ دوم جهانی اشغال نمی کردند این نکته را هم باید در نظر داشت که اگر المانيها خط دفاعی روسیه را در قفقاز در هم شکسته بودند، چنانکه در حمله بهار سال ۱۹۴۲ نزدیک بود به این کار توفیق یابند، بدون تردید به پیشروی خود در داخله ایران ادامه می دادند زیرا همه کسی میداند که طبق طرح معروف به طرح «روزنبرگه هدف نازیها آن بود که فتوحات خود را در خاور نزدیک تا حدود خلیج فارس امتداد دهند و به هندوستان نزدیک شوند. و از آن گذشته علل دیگری آنها را به رسیدن به خلیج فارس وادار می کرد زیرا در ضمن اینکه میخواستند نفت فففاز را بخود اختصاص داده و روسها را از آن محروم سازند آرزو داشتند که نفت ایران و پالایشگاههای آن را تصرف نمایند و دست انگلیها را از آن کوتاه سازند.

آلمانها به خوبی میدانستند که نیروی دریایی انگلیس و نیروهای زمینی و هوایی منطقین سوخت خود را از نفت ایران تأمین میکنند و کوشش می کردند که یگانه راه رساندن کمک متفقین را به روسها از کار بیاندازند. قدر این موقع رابطه علت و معلول قضایا را باید در نظر آورد. اگر متفقین از راه ایران آنهمه مهمات به روسیه نمی رسانیدند احتمال می رفت که حمله آلمانها در سال ۱۹۴۲ به پیروزی منتهی گردد و کشور من را نیز مسخر کنند. شاید بعضی از هموطنان از این پیروزی که موجب محو نفوذ روس و انگلیس بود استقبال میکردند ولی دیر یا زود زندگانی زیر تسلط هیتلر آنها را مأیوس می ساخت. به هر حال وقتی از گوشه و کنار انعقاد قرارداد سری روس و آلمان که به موجب آن روسها حق ؟ تسلط بر کشور ایران را به دست آورده بودند به گوش آنها رسید تغییر عقیده داد B,  انگلیسیها را بیش از پیش نگران ساخت که مبادا هندوستان و کانال سوئز و مناطق نفت خیز خاورمیانه به مخاطره افتد.

پدرم د از اواسط سال ۱۹۴۰ نگرانی انگلیسها نسبت به نفوذ آلمان در ایران افزایش می یافت و چند بار به دولت ایران در این مورد اخطار و پیشنهاد نمودند که تعداد متخصصین و مستشاران مختلف آلمانی و ملینهای دیگر در کشور ما محدود گردد ولی خاطرنشان ساخت که تعویض متخصصین آلمانی اشکال دارد و آلمانیها چنین عملی را به نقض بیطرفی ایران تفسیر خواهند کرد. ضمناً پدرم اطمینان داد که دولت او به خوبی قادر است که از هرگونه عمل ناروای آلمانیها در ایران جلوگیری نماید. اینک که جنگ دوم جهانی خاتمه یافته و بگذشته می نگریم این حقیقت باید گفته شود که تا آنجایی که اطلاع دارم در دوران جنگ حتی یک فقره خرابکاری موثر و مهم در تأسیسات راه آهن و صنایع نفت ایران رخ نداد. قدر ۱۹ ژوئیه همان سال دولتین روس و انگلیس یادداشت مشترکی به مقامات رسمی ایران تسلیم و در ۱۶ اوت یادداشت شدید اللحن تری ارسال نمودند ولی جوابهایی که دولت ایران میداد به نظر آنها قطعی نمی آمد.

برای خرید کتاب درباره سوم شهریور و نقش ایران در جنگ جهانی دوم  نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.