کتاب مازندران و استراباد اثر رابینو یا سفرنامه مازندران و استراباد
کتاب جذاب سفرنامه «مازندران و استراباد» کتابی است در باب وضع جغرافیایی و تاریخی اين دو ايالت ايران. بر طبق شرحي كه مولف در مقدمه آن نوشته، اين كتاب حاصل شانزده سال مطالعات او به خصوص درباره ايالت مازندران است. نويسنده كتاب، شش سال يعني از 1285 تا 1291 خورشيدي، كنسول دولت بريتانيا در شهر رشت بوده و در اين مدت، دوبار در سراسر مازندران و گرگان مسافرت كرده و در تمام خط سير خود، ضمن مشاهداتي دقيق به جمع آوري اطلاعات و تحقيق پرداخته است. او در مراجعت به اروپا، اين مشهودات را به وسيله بررسي كتب تاريخي، تكميل كرده است. اين كتاب گذشته از شرح مشاهدات «رابينو» كه اوضاع اجتماعي شهرستان هاي سواحل درياي خزر را در حدود صد سال پيش روشن مي كند، فهرست جامعي نيز از دهات، كتيبه هاي ابنيه كهنسال و نام و زمان اقتدار تمام خاندان هاي فرمانرواي قديم و اخير آن منطقه را نيز در بردارد.