کتاب روان شناسی و کیمیاگری نوشته کارل گوستاو یونگ
برجستهترين روانشناسي كه به كيمياگري به عنوان ابزاري در جهت شفاي بيماران نگريست، كارل گوستاو يونگ بود. هرچند كه بعد از او نيز روانشناسان و اسطورهشناسان ديگري نيز به اين مقوله توجه نمودند، اما در واقع بسط و گسترش ايدههاي كيمياگرانه در روانشناسي، به نام او ثبت شده است. مهمترين ميراث يونگ از حكمت هرمسي، كيمياگري است. اين حكمت به بنيانگذار افسانهاياش هرمس تريس مجيستوس يا هرمس بزرگ منسوب است. در حقيقت يونگ معادل تاريخي روانشناسي خود را در كيمياگري قرون وسطي مييابد. كيمياگري يا هنر تبديل فلزات براي يونگ راهحلي براي اتحاد اضداد بود. او رمزهاي كيمياگري را شبيه صور مثالي ميدانست. هرچند در ابتدا كيمياگران در آزمايشهاي خود به دنبال طلا ميگشتند، اما در اين فرايند تنها هدف آنها جستن طلاي واقعي نبود، به نظر ميرسد طلاي فلسفي و تغييرات روحاني خويش نيز برايشان ارزشي وافر داشته است. چنانكه عملاً از قرن شانزدهم و هفدهم نظريهپردازي عرفاني در اين حكمت جاي خود را به آزمايشهاي علمي داده و اين حكمت را به سوي برداشتهاي نمادگرايانه كشاند. اينجاست كه بحث تبديل جسم به روح و روح به جسم، مهمترين مبحث حكمت هرمسي ميگردد. طلا كه از بيرون نموداري از حاصل كار كيمياگر بود، جسم كدري به حساب ميآمد كه تابناك شده يا نوري كه جامد گشته است. در مرتبهاي معنايي، طلا شعور جسماني است كه استحاله يافته، تبديل به روح ميگردد، كه در جسم به استواري مستقر يا تثبيت ميشود.