محی الدین ابن عربی به طور مثال واضع عرفان نظری اسلامی بارها از واژة عقل و عقل اول در نوشته های خود استفاده کرده است و در خصوص صادر اول بودن یا نبودن آن نظرات متفاوتی داده است. به عنوان مثال وی در بحث اولین مخلوق ابداعی به عقل اول اشاره کرده است و عقل نخستین را ملک نورانی یا کروبی و اولین مفعول ابداعی دانسته که خداوند با اسم بدیع آن را در نفس رحمانی و عماء ظاهر ساخته است. وی در معرفی عقل اول به عنوان صادر اول ابایی نداشته بنابراین او نیز با استفاده از روایتی که عقل را اولین مخلوق می داند، می گوید: فهو (انسان زمینی) نظیر العقل الأول و به ارتبط لأن الوجود دائرة فکان ابتداء الدائرة وجود العقل الأول الذی ورد فی الخبر أنه أول ما خلق الله العقل فهو أول الأجناس و انتهی الخلق إلی الجنس الإنسانی فکملت الدائرة و اتصل الإنسان بالعقل کما یتصل آخر الدائرة بأولها فکانت دائرة و ما بین طرفی الدائرة جمیع ما خلق الله من أجناس العالم بین العقل الأول الذی هو القلم با این نگاه عقل اول واسطة فیض و سببی برای امدادهای دیگر الهی در جهان است.