ایران افسانه و واقعیت

کتاب خاطرات سفر مریت هاکس به ایران که تحت عنوان ایران , افسانه و واقعیت در سال هزار و سیصد و شصت و هشت توسط انتشارات آستان قدس رضوی به چاپ رسید و مترجمین این کتاب سه مترجم خیلی خوب به نامهای محمد حسین نظری نژاد / محمد تقی اکبری / احمد نمایی هستند و جلد کتاب سلفون گالینگور و راجع به نویسنده اثر باید گفت که مریت هاکس متولد ۱۸۸۷ در شهر نیویورک است. وی از دانشگاه لندن لیسانس علوم و از دانشگاه بیرمنگام فوق‌لیسانس علوم گرفت. از سال ۱۹۳۰ به روزنامه‌نگاری روی آورد و به تمام اروپا، شوروی، ایران و آمریکا سفر کرد و خاطرات خود را انتشار داد. هاکس در اواخر زمستان سال ۱۹۳۳ میلادی (۱۳۱۱ ه. ش) از شهر منچستر با کشتی باری که او تنها مسافر زن آن بود، به طرف ایران حرکت می‌کند و در ایران از شهرهای بوشهر، شیراز، اصفهان، یزد، کرمان، قم، تهران و شمال ایران بازدید می‌کند.در این کتاب به موضوعاتی از قبیل جامعه ایرانی در زمان رضاشاه و سیاست‌های رضاخانی اشاره شده است.او با نگاه دقیق یک روزنامه نگار روابط اجتماعی و آداب و رسوم و طرز زندگی مردم شهرهایی را که دیده است از نظر میگذراند و چون زن است توانسته است به محافل زنانه راه پیدا کند و از وضع زندگی آنان , ازدواج , زایمان , زندگی خانوادگی و مشکلات اجتماعی زنان آگاه شود . او بسیاری از کارهای رضاخان را میستاید و با وجود این فشار و اختناق حاکم را نادیده نمی انگارد . این کتاب خواننده را با دوره ای از تاریخ ایران , با زندگی مردم کوچه و بازار , با زندگی مردم ایلیاتی و شهری و روستایی و با زندگی طبقات محروم و مرفه آشنا میکند . از مراسم عزاداری و سینه زنی و زنجیرزنی و از فشار دولت وقت برای جلوگیری از این مراسم سخن میگوید و با خواننده از جوانان روشنفکر و فرنگ رفته و از درویشان و اندیشه های آنان و از خرافات مردم سخن میگوید .