کتاب باستان شناسی دین و آیین نوشته تیموتی اینسل
اين کتاب از مجموعه «هزاره هاي دنياي باستان» است که به لحاظ کيفيت مباحث و محتوا در زمره آثار مهم نويسنده به شمار مي آيد. اين کتاب به رغم حجم کم، بحث ها و نقدها و تحليل هاي نظري مهمي براي رويکرد باستان شناسي اديان و آيين هاو نظام هاي اعتقادي مطرح مي کند. اين شاخه از دين پژوهي باستان شناسانه به رغم جذابيتش اما از ديگر نگرش ها شکننده تر و آسيب پذير تر به نظر مي رسد. از اين رو به نظر مي رسد اين کتاب به رغم حجم اندکش در حوزه باستان شناسي اديان و آيين ها و باورداشت ها و نظام هاي ارزشي جامعه ها و جمعيت هاي مدفون گذشته مباحث و مسايل نظري مهم و مفيدي را با مراعات جانب احتياط دامن زده و در اختيار مخاطب قرار داده است. اين کتاب در چهار فصل تنظيم شده است. در فصل نخست با عنوان مقدمه اي بر مضمون» به موضوعات دين، طبقه بندي دين، آيين، باستان شناسي دين، ماوراء طبيعت، باستان شناسي و خاستگاه ها دين و... پرداخته است. فصل دوم را با عنوان تاريخ پژوهش به مردم شناسي، پديدارشناسي اديان، رويکردهاي مارکسيستي و ديگر رويکردها اختصاص داده است. در فصل سوم به رويکردهاي معاصر و موضوعات مرگ، فرآيندگرايي ادراکي، اديان بومي و موضوعات معاصر پرداخته و در فصل آخر به نمونه هاي مورد مطالعه با موضوعات هيجان، تمثيل، اسطوره، دورنماها و ... پرداخته است.