کتاب جنگ جهانی اول اثر خسرو معتضد
در قرن نوزدهم قدرتهای بسیار ارزشمند اروپا در دوره ای بسر می بردند که به دوره صلح مسلح مشهور است. در این دوره کشورهای آلمان، فرانسه، بریتانیا، روسیه، ایتالیا، اتریش - مجارستان و عثمانی نسبت به تجدید تسلیحات مدرن به شکلی روز افزون اقدام نمودند که این مسئله یک توازن قوای ناپایدار در اروپا ایجاد نموده بود. از سوی دیگر کشورها برای ایجاد امنیت بیشتر اقدام به رایزنی های گسترده برای ایجاد بلوکهای متحد با دیگر کشورها به منظور افزایش ضریب امنیت خود در مقابل حملات دیگر کشورها نمودند. در این میان خصومت تاریخی فرانسه - آلمان که سابقه آن به دوره بیسمارک می رسید و ترس فزاینده از حمله مجدد آلمان، فرانسه را بر آن داشت تا با بریتانیا پیمان اتحاد ببندد و روسیه نیز که خود را حامی ملل اسلاو شرق اروپا میدانست برای جلوگیری از پیشروی ملل ژرمن تبار اروپای مرکزی، به این اتحادیه پیوست. ا ز دیگر سو آلمان و اتریش که هر دو از ملل ژرمن اروپای مرکزی بودند نیز با یکدیگر عقد اتحاد بستند و عثمانی نیز که از چند سال قبل با آلمان روابط حسنه ای داشت به این اتحادیه پیوست. اگرچه ظاهرا باز هم بلوک اتحاد سه کشور فرانسه، بریتانیا، روسیه در مقابل بلوک اتحاد کشورهای آلمان، اتریش مجارستان و عثمانی به شکلی یک توازن قوا ایجاد نموده بود اما باید گفت در مجموع همه چیز برای یک جنگ تمام عیار آماده بود. در چنین اوضاعی در ۲۸ ژوئن ۱۹۱۴ یک دانشجوی صرب اهل بوسنی و عضو محفل جوانان بوسنی، آرشیدوک فرانسیس فردیناند، ولیعهد اتریش را در شهر سارایوو ترور نمود. او در دومین تلاش خود در همان روز موفق شد ولیعهد و همسرش را ترور نماید....