کتاب کوروش هخامنشی بنیانگذار ایران پهناور نوشته ناهید فرشاد مهر
بنيانگذار ايران پهناور كوروش، ملقب به كوروش بزرگ يا كوروش كبير (به پارسي باستان: ) همچنين معروف به كوروش دوم، نخستين پادشاه و بنيادگذار شاهنشاهي هخامنشي بود. كوروش به مدت سي سال، از سال ۵۵۹ تا ۵۲۹ پيش از ميلاد، بر ايران فرمانروايي كرد. درباره�" كوروش تمام مورخان توافق دارند كه شاهي بود با عزم، خردمند و مهربان كه در موارد مشكل به عقل بيش از قوه متوسل مي‌شد و برخلاف پادشاهان آشور و بابل، با مردم مغلوب رئوف و مهربان بود. جنگ و بوي خون او را برخلاف فاتحان ديگر مغرور نكرد و رفتار او با پادشاهان مغلوب ليديه و بابل سياست تسامح او را بخوبي نشان مي‌دهد. با پادشاهان مغلوب به اندازه‌اي مهرباني مي‌كرد كه آنها دوست كوروش شده و در مواقع مشكل به او ياري مي‌نمودند. با مذهب و معتقدات مردم كاري نداشت بلكه براي جذب قلوب ملل آداب مذهبي آنها را محترم مي‌داشت. شهرها و ممالكي كه در تحت تسلط او در مي‌آمدند، هيچگاه معرض قتل و غارت واقع نمي‌شدند. آنچه درباب وي براي مورخ جاي ترديد ندارد، قطعاً اين است كه لياقت نظامي و سياسي فوق‌العاده در وجود او، با چنان انسانيت و مروتي در آميخته بود كه در تاريخ پادشاهان شرقي پديده‌اي به‌كلي تازه به شمار مي‌آمد. كوروش از ذكر عناوين و القاب احتراز داشت، در كتيبه‌هايي كه از او مانده، اين عبارت ساده خوانده مي‌شود، من كوروش شاه هخامنشي هستم. حال آنكه شاهان ديگر خود را خدا مي‌خواندند .