کتاب آثارالبلاد و اخبارالعباد اثر زکریا بن محمد بن محمود قزوینی
کتاب های زکریا بن محمد بن محمود قزوینی
کتاب نایاب آثار البلاد و اخبار العباد کتابی است از نوشته های زکریا بن محمد بن محمود قزوینی (۶۰۵ تا ۶۸۲ ه.ق.) در اصل به زبان عربی و در سال ۶۷۴ ه.ق. به رشته نگارش درآمده‌است. کتاب به طور کلی در مورد جغرافیای جهان و از مهم‌ترین کتاب‌ها در زمان نگارش خود بوده‌است. سه مقدمه دربارهٔ نیاز به پدید آمدن شهرها و تأثیر شهرها در ساکنان آنها و اقلیم‌های زمین دارد و پس از آن هفت فصل دربارهٔ هفت اقلیم. این کتاب علی‌رغم وجود برخی اطلاعات غلط، دارای اطلاعات بی نظیری نیز هست که به ندرت در منابع دیگر یافت می‌گردد. این کتاب ابتدا در دوره محمد شاه یا ناصرالدین شاه توسط یکی از برادران محمد شاه به نام جهانگیر میرزا (پسر سوم عباس میرزا که بعدها به دستور محمد شاه قاجار کور شد) به فارسی برگردانده شد و به دلخواه مترجم مطالبی از آن کاسته و یا به آن افزوده گردید. بعدها و در دوره معاصر به قلم میرهاشم محدث مجدداً تصحیح و تکمیل شد و توسط انتشارات امیرکبیر در ۷۸۰ صفحه به چاپ رسید. این کتاب از کتب مرجع در خصوص جغرافیای انسانی و طبیعی ۷۰۰ سال قبل دنیای شناخته شده محسوب می‌گردد.