دانلود کتاب درباره سوم شهریور و نقش ایران در جنگ جهانی دوم اثر رضا شاه پهلوی

روزی که آتش جنگ دوم در اروپا زبانه کشید ایران بیطرفی خود را اعلام داشت زیرا پدرم به هیچوجه میل نداشت که کشورش دچار جنگ بشود. از اینرو اعلام داشت که دولت ایران در برابر هر گونه عملی که از طرف دول محور و یا دول متفق پیش آید قدرت حفظ بیطرفی خود را دارد سیاست پدرم در این جمله خلاصه میشد که بیطرفی باید با قدرت توأم باشد پس از حمله هیتلر به کشور روسیه که در روز ۲۲ ژوئن ۱۹۴۰ رخ داد کشور ایران بیطرفی خود را مجدداً تأیید و تأکید کرد. حمله عظیم آلمان به شوروی بر همه کس ثابت کرد که جز با کمک سریع انگلیس و آمریکا بقای روسیه ممتنع است.

با توجه دقیق به نقشه جهان دشواری متفقین و در انتخاب راه عملی برای رساندن این کمک آشکار می شود زیرا «ولادی و سنگ و سایر بنادر شوروی در خاور دور تحت مراقبت شدید نیروی دریایی ژاپن بود که عملاً در ماه سپتامبر ۱۹۴۰ با آلمان همدست و متحد شده ولی هنوز وارد جنگ نشده بود.

به علاوه مسافت این بنادر از جبهه غربی روسیه بسیار زیاد بود. متفقین از طریق بندر «مورمانسک» که در کرانه اقیانوس منجمد شمالی واقع شده است به روسها کمکهایی میکردند. این راه دریایی بسیار خطرناک بود زیرا کشتیهای حامل مهمات به آسانی مورد حمله زیر دریاییهای آلمان که در کرانه های نروز در کمین بودند قرار می گرفتند. به علاوه تجهیزات و تسهیلات راه آهن و امکانات بندر مورمانسک بسیار محدود و غیر کافی بود و ممکن نبود به سرعت این بندر را برای این امر مهم حاضر ساخت. از لحاظ فرضی (شوری) راه مدیترانه و دریای سیاه برای کمک به روسها عملی به نظر می آمد ولی خطر دریای مدیترانه برای کشتیرانی متفقین هر روز افزایش می یافت، به علاوه ترکیه که سعی داشت بیطرفی خود را مانند ایران حفظ نماید تنگه داردانل را بسته بود و چون عرض این تنگه در بعضی نقاط از یک میل هم کمتر است با زور داخل شدن به آن هم با مقاومت شدید ترکها مواجه میشد و به احتمال قوی موجب مداخله آلمانیها که یونان و بلغارستان را در تصرف داشتند میگردید. نتیجه این مشکلات آن شد که متفقین یگانه راه عملی را برای انجام منظور خود در نظر گیرند و آن طریق خلیج فارس و راه آهن سرتاسری ایران بود و از طعنه تقدیر روس و انگلیس نه تنها وطن عزیز پدرم را اشغال کردند بلکه ضربه ای دردناک هم بر روح وی وارد آوردند بدین کیفیت که راه آهن سرتاسری ایران را که تازه بنای آن تکمیل شده و مورد علاقه شدید وی بود به عملیات خود انحصار دادند.

در آن زمان دستگاه تبلیغاتی انگلیسی و روسی میگفتند که علت ورود متفقین به ایران این بود که پدرم نقض بیطرفی کرده و حاضر نشده است آلمانیهای مقیم ایران را اخراج کند. ولی این دلیل بسیار سطحی و کودکانه بود زیرا اولاً در آن موقع تنها متخصصین آلمانی در ایران نبودند بلکه عده زیادی هم از اتباع متفقین در کشور ما اقامت و تحت حمایت قانون ایران قرار داشتند.

ثانیاً با توجه به آنچه که گفته شد خطری که متفقین را تهدید میکرد خیلی بزرگتر از قضیه جزئی اقامت تنی چند از اتباع آلمان در ایران بود و امروز همه با من هم عقیده اند که اگر متفقین راههای ایران را برای رساندن مهمات ضرور نداشتند به احتمال قوی کشور مرا در جنگ دوم جهانی اشغال نمی کردند این نکته را هم باید در نظر داشت که اگر المانيها خط دفاعی روسیه را در قفقاز در هم شکسته بودند، چنانکه در حمله بهار سال ۱۹۴۲ نزدیک بود به این کار توفیق یابند، بدون تردید به پیشروی خود در داخله ایران ادامه می دادند زیرا همه کسی میداند که طبق طرح معروف به طرح «روزنبرگه هدف نازیها آن بود که فتوحات خود را در خاور نزدیک تا حدود خلیج فارس امتداد دهند و به هندوستان نزدیک شوند. و از آن گذشته علل دیگری آنها را به رسیدن به خلیج فارس وادار می کرد زیرا در ضمن اینکه میخواستند نفت فففاز را بخود اختصاص داده و روسها را از آن محروم سازند آرزو داشتند که نفت ایران و پالایشگاههای آن را تصرف نمایند و دست انگلیها را از آن کوتاه سازند.

آلمانها به خوبی میدانستند که نیروی دریایی انگلیس و نیروهای زمینی و هوایی منطقین سوخت خود را از نفت ایران تأمین میکنند و کوشش می کردند که یگانه راه رساندن کمک متفقین را به روسها از کار بیاندازند. قدر این موقع رابطه علت و معلول قضایا را باید در نظر آورد. اگر متفقین از راه ایران آنهمه مهمات به روسیه نمی رسانیدند احتمال می رفت که حمله آلمانها در سال ۱۹۴۲ به پیروزی منتهی گردد و کشور من را نیز مسخر کنند. شاید بعضی از هموطنان از این پیروزی که موجب محو نفوذ روس و انگلیس بود استقبال میکردند ولی دیر یا زود زندگانی زیر تسلط هیتلر آنها را مأیوس می ساخت. به هر حال وقتی از گوشه و کنار انعقاد قرارداد سری روس و آلمان که به موجب آن روسها حق ؟ تسلط بر کشور ایران را به دست آورده بودند به گوش آنها رسید تغییر عقیده داد B,  انگلیسیها را بیش از پیش نگران ساخت که مبادا هندوستان و کانال سوئز و مناطق نفت خیز خاورمیانه به مخاطره افتد.

پدرم د از اواسط سال ۱۹۴۰ نگرانی انگلیسها نسبت به نفوذ آلمان در ایران افزایش می یافت و چند بار به دولت ایران در این مورد اخطار و پیشنهاد نمودند که تعداد متخصصین و مستشاران مختلف آلمانی و ملینهای دیگر در کشور ما محدود گردد ولی خاطرنشان ساخت که تعویض متخصصین آلمانی اشکال دارد و آلمانیها چنین عملی را به نقض بیطرفی ایران تفسیر خواهند کرد. ضمناً پدرم اطمینان داد که دولت او به خوبی قادر است که از هرگونه عمل ناروای آلمانیها در ایران جلوگیری نماید. اینک که جنگ دوم جهانی خاتمه یافته و بگذشته می نگریم این حقیقت باید گفته شود که تا آنجایی که اطلاع دارم در دوران جنگ حتی یک فقره خرابکاری موثر و مهم در تأسیسات راه آهن و صنایع نفت ایران رخ نداد. قدر ۱۹ ژوئیه همان سال دولتین روس و انگلیس یادداشت مشترکی به مقامات رسمی ایران تسلیم و در ۱۶ اوت یادداشت شدید اللحن تری ارسال نمودند ولی جوابهایی که دولت ایران میداد به نظر آنها قطعی نمی آمد.

برای خرید کتاب درباره سوم شهریور و نقش ایران در جنگ جهانی دوم  نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب مخزن الوقایع: شرح مأموریت و مسافرت فرخ خان امین الدوله اثر حسین بن عبدالله سرابی

سوانح احوال فرخ خان امین الدوله را جناب آقای معاون الدوله غفاری در صحائف پیش مرقوم داشته اند، اما برای تفصیل سرگذشت آن مرد مشهور عصر ناصری که مقامات مختلف و مهم را تصدی کرده است مراجع و اسنادی وجود دارد که تاکنون مورد تحقیق و بحث قرار نگرفته است و باید محققان به دقت بدانها رسیدگی کنند تا بتوانند چگونگی احوال و اعمال فرخ خان را چنانکه در خورست تحرير نمايند و ضمناً حقایق تاریخی مربوط به کیفیت قضیه هرات که یکی از وقایع مهم تاریخ ایران در قرن گذشته است روشن شود و از پس پرده های تاریک به درآید .

جلد اول کتاب مخزن الوقایع که اینک در دست خوانندگان است از مراجع است که بدین مقصود کمک میکند ولی چون صورت سفرنامه دارد مطالب مذکور در آن غالباً ضبط وتابع و اخبار مانند و درحقیقت حاشیه مذاکرات سیاسی است، ولی استاد دیگری موجود است که مکمل مندرجات این کتاب خواهد بود، و آن اسناد مجموعه ای است از مکاتبات و فرامین و او راقی که در اختیار جناب آقای معاون الدوله غفاری (نوه فرخ خان است و ازراه لطف در دسترس اینجانب قرار دادند.

تا بمنظور تتمیم فواید این کتاب و اطلاع محققان به معرفی آنها بپردازم و امیدوارم که قسمتی از آنها بصورت مجلدی مستقل در آینده طبع شود . مهمترین قسمت این اسناد دفتری است حاوی سواد مراسلات ومكاتيب متبادله میان فرخ خان ( در حین مأموريت ) ومصادر امور مملكت ، على الخصوص شخص ناصرالدین شاه و میرزا آقاخان نوری.

این مراسلات در دفتری خشتی بخط شکسته نستعلیق در ٤٤١ صفحه تحریر شده است معلوم می شود فرخ خان درین مأموریت مه ن مهم فوق العاده هشیار و استاد بوده است و برای اطلاع خود وجوابگوئیهای محتمل آینده دستور داده است که از جمیع نامه های رسیده وجوابهای ارسالی در دفتری مستقل سواد بردارند که اگر اصل آنها از میان رفت بسوابق امر دسترسی حاصل شود. درین نامه ها مطلبی که مخصوصاً بنظر میرسد وحشت تهران از قضیه هرات و اصرار شدیدی است به اتمام این معضل و مشکل بوده است.

دسته دیگر اصل فرامین و اختیار نامه های متعدد و دستخطهای ناصرالدین شاه به فرخ خان و نیز بعضی از مکاتیب میرزا آقاخان ورجال دیگر است ( خواه مربوط به ایام مأموریت فرنگ و خواه مربوط بدوران خدمت در دربار، بخصوص در دوران امین الدولگی).

برای خرید کتاب مخزن الوقایع نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب یکسال در میان ایرانیان اثر ادوارد براون ترجمه ذبیح الله منصوری

واضح است که من میتوانستم بجای نوشتن این سفر نامه که شرح مشاهدات و استنباطهای خود من است تذکره ای شبیه به تاریخ راجع باوضاع ایران بنویسم بدون اینکه در اغلب جاها چشم خواننده به (من) بیفتد .

اما سه علت مرا از اینکار بازداشت. اول اینکه ناشر این کتاب از من درخواست کرد کتاب خود را بشكل سفرنامه وشرح مشاهدات خود بنویسم و معتقد بود که باین ترتیب مردم بهتر از کتاب استقبال خواهند نمود دوم اینکه برای نوشتن تذکره ای راجع باوضاع ایران ، بطوریکه جامع باشد میبایستی اوقاتی زیاد مصرف شود تا کتاب قابل استفاده باشد و من اکنون کارهایی دارم که دارای جنبه فوری است و بمن اجازه نمیدهد که مدارك و عوامل لازم را برای نوشتن آن تذکره جمع آوری کنم سوم اینکه اخیراً از طرف جناب آقای جن کورزون (۱) تذکره اى دائرة المعارف مانند راجع بایران نوشته شده که خیلی مفید است و تصور نمیکنم که باین زودی کسی بتواند راجع بایران چیزی بیرون بدهد که مشابه و یا بالاتر از آن باشد مگر اینکه در آینده کسانی پیدا شوند که بتوانند اثری بزرگتر از آن راجع بایران منتشر نمایند که آنهم محتاج معلومات و تحقیقات زیاد است . واما اینکه چطور شد که من بفکر تحصیل السنه شرقی و از آن جمله فارسی افتادم.

تا آنجا که بخاطر دارم شرح واقعه از ایر قرار استکه من در سال ۱۸۸۴ میلادی که از کالج دانشگاه کامبریج خارج میشدم قرین اندوه وهم مرور بودم اندوه من ناشی از این بود که میبایست استادان عزیز خود را ترك نمايم ومحيط دوست داشتنی دانشگاه را در قفای خود بگذارم و اما خوشحالی من از این بود که هنگام تحصیل در کالج ( که کالج مزبور جزو دانشگاه است ) قدری زبان هندی را تحصیل کرده بودم و امید داشتم که بعد از خروج از کالج شغلی پیدا کنم که بتوانم تحصیلات خود را در زبان هندی ادامه بدهم. یکی از استادان موسوم به دکتر و رایت (۲) که از دوستان صمیمی من محسوب میگردید و مردی آزموده و تجربه آموخته بود قبل از خروج از کالج گفت خوب .... اينك خيال شما چیست ؟ وچه رشته ای را میخواهید پیش بگیرید ؟ گفتم پدرم مایل است که من علم طب را تحصیل کنم اما خود من ميل دارم شغلی بدست بیاورم که بدان وسیله بتوانم مطالعات خود را در زبان هندی تکمیل نمایم.

دکتر ورایت» گفت من میخواهم نصیحتی بشما بکنم و آن اینست که اگر وسیله دارید که معاش خود را تامین کنید و محتاج شغل و یا در آمدی نیستید، در آن صورت دنبال السنه شرقی بروید ولی اگر در آمدی ندارید تعقيب السنه شرقی خبط است زیرا بفرض اینکه تا چهار پنجسال دیگر شما جستجو کنید، نخواهید توانست شعلی در خور ذوق خود بدست آورید، که از اطلاعات شما در السنه شرقی استفاده نمایند و در این مدت اگر دنبال طب بروید پزشک شده اید و در آمد کافی خواهی داشت و آن وقت ممکن استکه بذوق خود بپردازید والسنه شرقی را تحصیل نمائید .

گفتم آیا دولت حاضر نیست مرا استخدام کند؟ و شغلی بمن بدهد که از اطلاعات من استفاده نماید دکتر و رایت گفت بدولت هیچ امید واری نداشته باشید برای اینکه دولت ما تا امروز علاقه ای بالسنه شرقی نشان نداده و باحتمال قوی بعد از این نیز نشان نخواهد داد و حاضر نیست که مردم را برای فراگرفتن السنه شرقی تشویق کند بعد خود من متوجه شدم که نظریه دکتر « ورایت ، صحیح است و دولت انگلستان با اینکه بیش از سایر دول اروپا نسبت بمسائل شرق علاقه دارد مردم را برای فرا گرفتن السنه شرقى تشويق نمیکند و حاضر نیست بکسانی که جهت آموختن زبان های شرقی زحمت کشیده اند شغل بدهد .

اما در فرانسه ، وضع برخلاف انگلستان است و با اینکه فرانسویها مانند انگلستان بمسائل مشرق زیاد علاقه ندارند انواع زبان های مشرق زمین در دانشگاههای فرانسه و بالاخص کلر دو فرانس ، تدریس میشود و برای حضور در جلسات تدریس و استفاده از محضر استادان السنه فارسی و عربی و عبری و سریانی و پهلوی وغيره هیچ شرط لازم نمیباشد و تحصیل هم مجانی است و از محصلین در جلسه درس هر استاد اروپائی عموماً یکنفر از دانشیارهای محلی هست که گفتههای استاد را برای شاگردان توضیح میدهد مثلا هنگامی که میخواهند زبان عربی را تدریس کنند و يك استاد اروپائی شروع بدرس دادن میکند و يك دانشیار که اصلا عرب است درسهای استاد را تشریح و در مواردی که باید کلمات را با لهجه اصلی تلفظ کرد عرب مزبور با استاد اروپائی كمك مینماید .

برای خرید کتاب یکسال در میان ایرانیان نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب سفرنامه دمورگان اثر ژان ژاک دمورگان ترجمه جهانگیر قائم مقامی

سفرنامه هایی که سیاحان و جهانگردان خارجی در مورد کشوری مینویسند ، در حقیقت بمنزله پرده های نقاشی از صحنه های مختلف زندگانی اجتماع آن کشور است و در آنها خوب و بد اجتماع و گاهی هم مختصات بعضی از افراد دیده می شود .

با آنکه این پرده ها نقش بی کم و کاست صحنه های زندگی جامعه آن کشور نیستند و بسبب افراض خصوصی با سیاسی در نتیجه اشتباهات و استنباطهای غلط مصوران میان آن تصویرها و حقیقت اختلافاتی موجود است ، باز مشاهده آنها و مطالعه اینگونه کتابها منافعی بسیار در بردارد که برای اصلاح یک اجتماع از آنها نمیتوان چشم پوشید زیرا همیشه آداب، رسوم، عرف ، عادات، اخلاق و آنچه که مربوط بیک جمعیت است در نظر افراد همان اجتماع از امور عادی و بسیار طبیعی مینماید و حال آنکه بسیاری از همان امور عادی و طبیعی بچشم افراد ملل دیگر جالب و غیر طبیعی جلوه می کند و از همانها است که جهانگردان در سیاحت نامه های خود بحث و گفنگو می کنند.

بنا بر این مطالعه اینگونه کتابها که در مورد ایران ما هم فراوان نوشته شده است ما را بسیاری از مفاخر و افتخارات و همچنین بتواق زشتیها ، انحرافات اخلاقی و بطلل و موجبات انحطامها و شکستهای ما آشنا می سازد و بعلاوه چون عده ای از این جهانگردان هم از کارشناسان و معلمان موضوعهای مختلف بوده اند نوشته های ایشان برای تحقیق دره شون مختلف زندگی و اجتماعی نیز بسیار سودمند خواهد بود.

با این جهات اینک که در فرهنگ و مطبوعات ما جنبشی مصور پدید آمده و فرهنگ ما احتیاج فراوانی بآثار و تحقیقات خارجی ها دارد و باید ناگزیر آنها را بزبان فارسی ترجمه کرد ، ترجمه سفر نامه های جهانگردانی هم که بایران ما سفر کرده اند و کتابهای خارجیهایی که زمانی در ایران اقامت داشته اند نیز از واجبات است و با اندیشه اینکه در قسمت مطبوعات و فرهنگ از این کار فرمتری هم داریم نباید از ترجمه این قبیل کتب چشم پوشید بلکه اینکار خود در شمار همان کارهای فرمتره است.

زیرا تحلیل و تخصصی درباره هر امر فرمتری مستارم بودن مدارك مراجع مختلف و متعد دوست و سفرنامه ها بر خود مرجع و مدد کی میتواند بود خاصه که در یک سفر نامه از بسیاری از مطالب و امور مربوط بیت جامعه محبت میشود و حال آنكه در يك كتاب مخصوص بالموضوع مثلا يك كتاب علمی با تحقیقات مربوط بمنابع اقتصادی فقط از همان لو مو منابع اقتصادی گفتگو می کنند و کمتر ممکن استداریان کتاب کشاورزی و تجاری از فرق مختلف مذهیای کشور با زبانها واهجه های معمول در آن مملکت یا از لباس و خوراک و مسکن دیگر مسائل مربوط بيك اجتماع گفتگوئی شود.

با این جهان وقتی آقای طهوری مدیر کتابار و تی طهوری و ناشر این کتاب تصمیم خود را در باب انتشار سفرنامه های سیاحان و جهانگردانی که بایران آمده اند بانگارنده در میان گذاشتند با شوق و رغبت تمام پیشنهاد ایشان را خبرفتم و اینک نخستین نشریه از این سلسله انتشارات باسم سفر نامه دمورگان ilagan ساله در دسترس خوانندگان قرار میگیرد و امید است که آقایان مترجمان دیگر هم در این زمینه همنی فرمایند تا شمارهای دیگر این سلسله نیز بی وقفه و تعطیل متوالیا انتشار باید .

برای خرید کتاب سفرنامه دمورگان نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.