کتاب اخلاق محسنی اثر منثور کمال الدین حسن کاشفی، واعظ نامی سده نهم هجری می باشد که در باب اخلاق نوشته شده است. کتب مشهور دیگر او، روضه الشهدا می باشد که در نعت امامان و به ویژه امام حسین ع و ماجرای شهادت آن حضرت نوشته شده است. بسیاری معتقدند اصطلاح روضه خوانی از آن زمان رواج پیدا کرد که در مجالس، کتاب روضه الشهدا واعظ کاشفی خوانده می شد. از دیگر آثار کاشفی میتوان از انوار سهیلی، مواهب العلیه، مخزن الانشاه و فتوت نامه نام برد. کاشفی در سال 910 هجری از دنیا رفت. اخلاق محسنی شامل چهل باب می باشد و تالیف آن در سال 900 هجری به پایان رسید.

بهارستان اثری منثور از نورالدین عبدالرحمن بن نظام الدین احمدبن محمد مشهور به جامی، شناخته شده ترین شاعر سده نهم هجری می باشد. جامی به سال 817 در جام به دنیا در خراسان بزرگ به دنیا آمد. مدتی در هرات و سمرقند به کسب دانش پرداخت و زمانی نیز به سیر و سلوک پرداخت. جامی کتاب بهارستان را به شیوه و روش گلستان سعدی نگارش کرده است و به مانند سعدی بزرگوار، ابیاتی را چاشنی نثر خویش قرار داده است. به مانند سعدی در گلستان، جامی در این کتاب پند و اندرز و نصایح اخلاقی را سرلوحه کلام خویش قرار داده است و این کتاب را در واقع به عنوان پند و اندرزی به پسر خویش نگاشته است. جامی را خاتم الشعرای شاعران سبک عراقی میدانند و از او آثار ارزشمندی بجای مانده است که از جمله آنها می توان به هفت اورنگ، نفحات الانس، لوایح، اشعه اللمعات و دیوانی از اشعار نام برد. 

روضه خلد اثر مجد خوافی، در باب مسائل اخلاقی و اجتماعی و عرفانی نوشته شده است. بنابر آنچه در شرح حال این نویسنده آمده است، بیست سال از وطنش مهاجرت کرده و آنگاه به خواف برگشته است و به تاثیر از گلستان سعدی به نوشتن این اثر یعنی روضه ی خلد پرداخته است. روضه ی خلد شامل هجده باب است. همچنین چهارصد و بیست حکایت و بیش از دو هزار و صد بیت شعر را شامل می شود. در میانه حکایت های روضه خلد، آیات و احادیت و اخباری نیز استفاده شده است و بجا و شایسته از آنها بهره برده شده است. تولد نویسنده این اثر را در یکی از سالهای 675 تا 680 هجری می دانند. تاریخ روشنی از زمان فوت او مشخص نیست لیک به احتمال زیاد تا اواخر نیمه نخست سده هشتم هجری زنده بوده است.

اخلاق ناصری از مهم ترین نوشته های خواجه نصیر الدین طوسی می باشد که درباره اخلاق فردی و رفتار در میان خانواده و برخورد در محیط پیرامون خویش و همچنین در باب سیاست، نگاشته شده است. این اثر از آثار منثور و شناخته شده ی سده هفتم هجری به زبان پارسی می باشد. این اثر به خواست حاکم قهستان که شیعه اسماعیلی بود، نگارش شده است. بخش نخست کتاب با عنوان تهذیب اخلاق شامل این گفتارها می باشد: معرفت موضوع ومبادي اين نوع، نفس انساني كه آن را نفس ناطقه خوانند، بيان آنكه انسان اشرف موجودات اين عالم است، بيان آنكه نفس انساني را كمالي و نقصاني است، حد وحقيقت خلق و بيان آنكه تغيير اخلاق ممكن است، حصر اجناس فضايل كه مكارم اخلاق عبارت از آن است، فرق ميان فضايل و آنچه شبيه فضايل بود، ترتيب اكتساب فضايل و مراتب سعادات و معالجت امراض نفس.

بخش دوم و سوم کتاب نیز با عناوین تدبیر منزل و سیاست مدن، در باب احوال و رفتار صحیح در خانه و میان خانواده و سیاست و آداب حسنه آن، گفتارهای نغزی بیان شده است.