کتاب وصایای تحریف شده اثر میلان کوندرا
این رمان جالب در حقیقت یک داستان یا چیزی حتی شبیه رمان هم نیست! بلکه کتابی ست درباره رمان! و خوب از آن کتاب هایی هم نیست که با نیت ساختن یگ همینگوی از هر ببو گلابی ای نوشته شده باشد! در واقع بهتره بگیم یه سری مقاله است از یه نویسنده درباره عناصر داستان . کتاب با نقل بخشی از کتاب چهارم رابله شروع می شه و در ابتدا به نظر می رسه با یک سری نوشته کاملا منفک درباره آثار دیگران روبرو هستیم اما کمی بعد که نویسنده داستان خودش رو هم زیر تیغ می بره چیز دیگه ای دستمون می یاد. از طنز و درک خودش و رمان نویسان بزرگ اروپا و دید مردم به طنز شرووع می کنه و بعد به موضوع جالبی می رسه مثل تاریخ و زمان! تاریخی که خود کوندرا در باره اش می گه : تاریخ،تا کی می توانیم به این مرجع منسوخ تکیه کنیم ؟!(تو این یه مورد استثنا شدیدا با کوندرا توافق نظر دارم) و همین جور دل وقلوه تاریخ در رمان و رمان در تاریخ رو می کشه بیروون . کتاب از هشت فصل تشکیل شده با عنوان های: روزی که پانورژ دیگر آدم ها را نمی خنداند/سایه اخته گر کارتای قدیس/بداهه گویی در گرامی داشت استراویینسکی/یک جمله/در جستج.ی حال از دست رفته/آثار و عنکوبوت ها/راه هایی در مه/ دوست عزیزم؛در خانه خودت نیستی! همون طور که ملاحظه می کنید نام های وسوسه بر انگیزی هستند. کتاب برای سرگرم شدن نوشته نشده بلکه نوشتاری عمیق و کاملا حرفه ای درباره هنر نوشتن است که قطعا با یک بار خواندن و یا حتی بدون استاد راهنما خواندن بی نتیجه خواهد بود. و این نکته را هم باید در نظر گرفت که کتابی این چنین زمان خاصی برای خواندن دارد. البته این نظر شخصی بنده است چرا که حتی فرض را بر این بگذاریم که کسی در سن جوانی تمامی (یا دست کم اکثر)کتب مورد بحث در نوشتار ها را مطالعه کرده باشد به سختی می توان باور کرد که به درک درستی از آنها رسیده باشد! هر چند یکی از مزایای این کتاب شاید همین باشد: نگاه کج و معوج شما را می گیرد و در طول ۲۰۰ صفحه آرام و با ارامش لبه های تند روی و کور بینی را برش می زند. و البته همان طور که در بالا هم ذکر شد این میسر نخواهد بود مگر با همراهی یک استاد و البته زمان! در فصل چهارم کتاب نوسنده دست به کار جالب زده است! وی در این فصل تحت عنوان یک جمله به موضوع ترجمه پرداخته است . در آغاز با اوردن جمله ای کافکا یادآور شده که در یکی از داستان هایش برای نشان دادن زیبایی زنی از آن جمله استفاده کرده بعد هم چنان با کافکا ادامه داده است و با قیاس اصل نوشته ها و ترجمه آن به موضوع استعاره پرداخته و این که گاهی کل یک جمله استعاره ای بیش نیست! و در ادامه به موضوعاتی چون غنای واژکان مترادفات و تکرار پرداخته است. جای سوال است که در چنین مجموعه ای چه جای بحث است از بزرگی یا کوچکی حروف چاپی!؟ که کافکا اصرار بر بزرگ بودن آنها داشته ؟؟ که البته جز با مطالعه کتاب نمی توان هیچ کس را قانع کرد موضوعی مانند تکرار( که بخش اعظم فصل ۴ را تشکیل می دهد) درواقع تنها در لفافه ترجمه بیان شده. البته انکار نمی کنیم که برای مترجم عزیزی که این کتاب را می خواند موضوع بس مهم و ارزشمند خواهد بود اما فرض بر این است که خوانند تنها یک رمان نویس یا دوستدار جدی داستان است! آنچه تحت عنوان تکرار مطرح می شود در واقع کلاس درسی است مشترک میان کافکا و کوندرا! . البته فصل مورد علاقه خودم فصل آخر هست که با هنرمندی و اندیشه در انتهای کتاب قرار گرفته . فصلی که عمدتا در باره کافکاست و با نابود کردن همه آثار کافکا توشط خودش شروع می شه و این فقط طرح یک مقدمه است و کافکا فقط یک نمونه است از خیل کثیر نوسنده های نام آشنا و یا گم نامی که نوشته اند اما حالا که کارشان پایان یافته هیچ آینده ای برای دنیا متصور نیستند!! و در پایان باز هم متذکر این موضو ع می شوم قطعا کتابی که از رابله و سروانتس شروع می کند از کسان بزرگی چون شکسپیر و همینگوی و روسو و داستایفسکی و گورکی می گذرد و به کافکا می رسد و از تاریخ و طنز و موسیقی گرفته تا هنر ترجمه را با هم مربوط می کند( ملاحظه می کنید چه آدم ها و سبک ها و هنر های گوناگونی؟!) قظعا کتابی نیست که بتوان با یک یا دو بار خواندن تمام مطالب آن را فرا گرفت.