بسوی سیمرغ

کتاب بسوی سیمرغ اثر نعمت الله قاضی شکیب

منظومه منطق الطير به نثر پارسي منطِقُ‌الطِير يا مقامات‌الطيور منظومه‌اي‌ست از عطار نيشابوري كه به زبان فارسي و در قالب مثنوي به بحر رمل مسدس مقصور سروده شده‌است. كار سرودن اين مثنوي در قرن ششم هجري قمري (۱۱۷۷ ميلادي) پايان يافته‌است. اين مثنوي كه ۴۴۵۸ بيت دارد، از مثنوي‌هاي تمثيلي عرفان اسلامي به شمار مي‌آيد. مراحل و منازل در راه پوييدن و جُستن عرفان يعني شناختن رازهاي هستي در منطق‌الطير عطار هفت منزل است. او اين هفت منزل را هفت وادي يا هفت شهر عشق مي‌نامد. هفت وادي به ترتيب چنين است: طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحيد، حيرت، و فقر كه سرانجام به فنا مي‌انجامد. در داستان منطق‌الطير، گروهي از مرغان براي جستن و يافتن پادشاهشان سيمرغ، سفري را آغاز مي‌كنند. در هر مرحله، گروهي از مرغان از راه باز مي‌مانند و به بهانه‌هايي پا پس مي‌كشند تا اين كه پس از عبور از هفت مرحله، از گروه انبوهي از پرندگان تنها «سي مرغ» باقي مي‌مانند و با نگريستن در آينه حق در مي‌يابند كه سيمرغ در وجود خود آن‌هاست. در نهايت با اين خودشناسي مرغان جذب جذبه خداوند مي‌شوند و حقيقت را در وجود خويش مي‌يابند.