گزارش شطرنج و نهش نیو

کتاب گزارش شطرنج و نهش نیو نوشته تورج دریایی

تخته نرد نرد یا نردشیر (یا نیو اردشیر) بازی‌ای بر روی تخته است که در میان ایرانیان ، تركیه ای ها و مردمان اروپای شرقی بیشتر بازی می‌شود. در این بازی طرفین ، مهره‌های خود را بر اساس اعدادی که دو عدد طاس تعیین می‌کنند در جهت حرکت عقربه های ساعت یا خلاف آن حرکت می‌دهند و نهایتا از تخته خارج می سازند ، بازیکنی برنده خواهد بود که زودتر مهره‌های خود را خارج نماید.تاریخچه بر اساس یک نوشته پهلوی بنام چترنج نامك یا شطرنج نامه ، این بازی را بزرگمهر در پاسخ به بازی شطرنج که پادشاهان هندوستان برای انوشیروان می‌فرستد ، ابداع می‌کند و نام آن را به افتخار اردشیر بابکان بنیانگذار سلسله ساسانی ، نیواردشیر می گذارد. بنا به متن کتاب شطرنج‌نامه (یا گزارش شطرنج و نهش نیو اردشیر) ، در ابداع آن از نمادهای متعددی که عموما مربوط به باورهای زرتشتی است استفاده می نماید. مثلا تخته بازی به زمین ، سیاهی و سپیدی مهره ها به شب و روز و تعداد مهره‌ها (که سی عدد است) به سی روز ماههای تقویم زرتشتی ، گردش گردانه‌ها (طاسها) به چرخش افلاک و ستارگان و گردش مهره‌ها به حرکت مردمان که تحت تقدیر چرخش آسمان و سیارات قرار دارد تشبیه شده است.