اسناد میرزا عبدالوهاب خان آصف الدوله

کتاب اسناد میرزا عبدالوهاب خان آصف الدوله اثر عبدالحسین نوایی

کتاب های عبدالحسین نوایی

کتاب ميرزا عبدالوهاب خان بن محمد جعفرخان بن بدرخان (آصف الدوله)، جبه دارباشي شيراز (1242-1304ق)، سياستمدار روزگار ناصر الدين شاه قاجار است. جد ميرزا عبدالوهاب خان، بدرخان، در زمان افشاريه، زنديه و قاجاريه جبه دار باشي (رئيس قورخانه) شيراز بود. در 1206ق كه آقا محمدخان قاجار شيراز را گرفت و بر لطفعلي خان زند غلبه كرد، بدرخان را در شغل سابقش ابقا كرد و پس از مرگ بدرخان منصب او به پسر بزرگش، حاجي محمد حسين خان رسيد. ميرزا عبدالوهاب خان در 1242ق، در شيراز متولد شد و مقدمات علوم ادبي و عربي را همانجا فراگرفت و چون استعداد و حافظه اي قوي داشت به سرعت در ادبيات عربي و فارسي و سرودن شعر ترقي كرد و در ميان عوام و خواص شهر شيراز شهرت يافت. تخلص او در شعر «يزداني» بود. در 1266ق، هنگامي كه اميركبير حاجي محمدحسين را براي تصدي رياست جبه خانه دولتي به تهران فراخواند، ميرزاعبدالوهاب خان 24 ساله، براي تكميل معلومات همراه عموي خود به تهران رفت و در پايتخت به ياري همشهري خود، ميرزا حبيب قاآني، شاعر معروف در دستگاه عليقلي ميرزا اعتضاد السلطنه، به عليقلي ميرزا پيوست و به مرور نزد وزير تقرب يافت. وي در 1268ق، همزمان با دوره صدارت ميرزا آقاخان نوري، به معلمي پسر پانزده ساله وي، ميرزا داودخان كه لقب «وزير لشكر» داشت، انتخاب شد و به مرور با ميرزا سعيدخان موتمن الملك، وزير امور خارجه كه خود اهل ادب و سخن بود، آشنا شد و در شمار منشيان و مستوفيان وي درآمد. او در 1273 ق به نيابت دوم و در سال 1274ق به لقب و منصب نايب الوزاره (معاونت) وزارت خارجه نايل شد.