اورستیا آیسخلوس

کتاب اورستیا آیسخلوس اثر اشیل ترجمه محمود حسینی زاد

در اصلیت ، قدمت و تاثیرگذاری تاریخی تراژدی‌های یونانی تردیدی و شک نیست ؛ ولی میزان تاثیرپذیری ادبیات داستانی و نمایشی هر جامعه از چنین میراثی نیازمند بررسی و پژوهشی جداگانه است. از جمله درام‌نویسان متبحر و مؤثر یونان باستان می‌توان از اشیل (آیسخلوس ۵۲۴-۴۵۵ ق.م) یاد کرد. وی علاوه بر نمایشنامه‌های متعدد دارای درام سه‌گانه‌ای است به نام «اورستیا» که شامل سه نمایشنامه «آگاممنون» و «خوئفوروئه» (شراب‌آوران) و «الاهگان انتقام» است. عده‌ای معتقدند که «اورستیا» پس از «ایلیاد» و «اودیسه» عالی ترین نمونه ادبیات یونان است … در زیر به روند وقایع داستان دقت کنیم : ۱) «آگاممنون» تانتالوس —› خوراندن طعام و شراب خدایان به فرزند خویش (پلوپس) —› برانگیختن خشم ارواح منتقم —› پلوپس : به دست‌ آوردن سلطنت آلیس + کشتن همدست خود +‌ همسری دختر پادشاه مقتول (هپیودامیا) ==> صاحب سه فرزند : توئستس / آتروپه / آترئوس همبستری خواهر و برادر (توئستس و آتروپه) ==> صاحب فرزند —› کشتن فرزندشان توسط آترئوس —› خوراندن گوشتش به توئستس به بهانه انتقام‌گیری از خواهرش آتروپه ==> سوگند آیگستوس نوه‌ی دختری توئستس برای انتقام‌گیری از آترئوس دو فرزند آترئوس : آگاممنون / منلاپوس —› ازدواج آگاممنون با کلوتایمنسترا ==> صاحب دو دختر : ایفیگینیا / الکترا و صاحب یک پسر : اورستس قربانی کردن ایفیگینیا توسط پدر (آگاممنون) در جنگ تروا ==> وحشت کلوتایمنسترا از کار آگاممنون —› فتح تروا توسط آگاممنون و ربودن شهزاده‌ی تروا —› فریب کلوتایمنسترا و همبستری با او توسط آیگستوس ==> کشتن آگاممنون و شهزاده‌ی تروا توسط آن‌ها ۲) «خوئفوروئه» کلوتایمنسترا ٬ فرزندش اورستس را به فوکیس می‌فرستد —› اورستس بزرگ شده به عنوان تاجری ناشناس بازمی‌گردد —› بر سر مزار پدر ٬ خواهرش الکترا خواهان انتقام خون پدر توسط اورستس —› کشتن کلوتایمنسترا و آیگستوس توسط اورستس ۳) «الاهگان انتقام» دیوانگی اورستس و مطرود و آواره —› الاهگان انتقام در پی او —› اورستس به معبد دلفی و بعد به آتن و معبد آتنه می‌رود —› آتنه او را «کمال یافته از درد» می‌نامد —› درخواست آتنه از الاهگان انتقام برای محاکمه اورستس در دادگاه آریوپاگوس (قانون به جای خونخواهی شخصی) —› آتنه : رئیس دادگاه و الهه شهر —› آپولون مدافع آورستس —› جانبداری آتنه از اورستس ==> آزادی اورستس —› فریفتن و توجیه الاهگان انتقام توسط آتنه در ابتدای این سه‌گانه می‌بینیم که تانتالوس آغازگر گناه نخستین است (خوراندن طعام و شراب خدایان به فرزند خویش). میوه‌ آن همبستری دو فرزند دختر و پسرش است. این نیز کاشته شدن بذر انتقامی را فراهم می‌سازد که حوادثی پیچیده‌تر را رقم می‌زند