سرباز شکلاتی

کتاب سرباز شکلاتی اثر جورج برنارد شاو ترجمه سیمین دانشور

شاعر و نویسنده مشهور جلال آل‌احمد در قسمتی از مقدمه خود بر این کتاب می‌نویسد: شاید با اطمینان بشود گفت که این اثر هدف دیگری جز خنداندن ندارد ولی برنارد شاو، اگر هم قسمت اعظم موفقیت خود را مرهون همین نمایشنامه‌های شوخی است که نوشته، تنها به این قناعت نمی‌کند که مردم را بخنداند. خنده برای او به صورت نیشخند درمی‌آید و به صورت روپوشی برای انتقاد اجتماعی شکننده‌ای در می‌آید که در کارهایش گنجانده، به صورت وسیله‌ای درمی‌آید برای بهتر نفوذ کردن اصول اجتماعی روشنی که در همه کارهایش، از دوره جوانی گرفته تا کارهای آخری‌اش تشریح می‌کند. می‌دانیم که برناردشاو سوسیالیست است و از همان جوانی در سال ۱۸۸۴ وارد انجمن سوسیالیستی فابیان گردید. گذشته از اینکه معروف است در این اواخر خیلی تندروتر از اینها هم شده بود. گرچه برای فهمیدن مطلب لازم نیست اسمی به روی او بگذاریم. خواندن همنی نمایشنامه او کافی است. آل احمد همچنین در بخش دیگری از این مقدمه بلند می‌نویسد: در این نمایشنامه انسان‌های شاو، اگر هم به جنگ رفته‌اند، پیداست که برخلاف میل خود دست به چنین کاری زده‌اند. پیداست که در مکان مناسب خود نیستند. آدم‌هایی هستند که وقتی سلاح به دوش گرفته‌اند به صورت مسخره‌ای درآمدند واز صورت انسانی خود خارج شده‌اند. برای روپوش نهادن به همین مسخرگی است که دائما به خودشان و به یکدیگر تلقین می‌کنند که در این جنگ وظیفه خود را انجام دادیم بهترین کاری را که می‌توانستیم، کردیم. آدم‌هایی که در آثار برنارد شاو می‌آیند و می‌روند از هر طبقه‌ای که باشند می‌دانند چه می‌خواهند. آدم‌های بی‌گناه و معصومی نیستند که گرفتار سرنوشت شده باشند. همه هدف خودشان را می‌شناسند و با شعور ادراکی متناسب با وضع خودشان در صدد به دست آوردن آن هستند.