کتاب تاریخی

دانلود کتاب وقفنامه ربع رشیدی اثر رشیدالدین فضل الله

 بهر تقدیر، اگر چه این کتاب از کتابهایی است که از زیر دست و چشم مرحوم مینوی گذشته است، اگر هنوز در آن عیب و نقص دیده شود ناشی از آن است که بر اینجانب در تهیه مطالب اولی (برای فرستادن به مطبعه) اشتباه روی داده است و یا آنکه اینجانب در مطابقه نمونه های نهائی با نمونه های تصحیح شده مرحوم مینوی دقت کافی نکرده است.

ضمناً باید گفت متأسفانه وقتی که چاپ کتاب به صفحه ۲۵۲ رسید آن مرحوم به بستر بیماری سخت نهائی در افتاد و دیگر امکان آن نبود که صفحات ما بعد را که مربوط به رقبات وقفی تبریزست بخواند و اصلاح کند. این قسمت از کتاب را که از تصحیح ) اول و دوم مطبعی گذرانیده بودم در آن اوان برای ملاحظه و تصحیح دوست دانشمند آقای عبدالعلی کارنگ به تبریز فرستاده بودم و به مرحوم مینوی هم گفته بودم که پس از رسیدن اوراق آنها را به نظرش میرسانم مرحوم مینوی هر بار که به بیمارستان به دیدنش می رفتم می پرسید که دنباله وقفنامه چه شد؛ دلم میخواهد آن قسمت تبریز را هم ببینم.

یکبار هم که به آن مرحوم گفتم فکر نوشتن مقدمه برای وقفنامه باشید گفت باید قسمت چاپ شده را در اختیار داشته باشم تا بتوانم چیزی بنویسم موکول بدان است که به خانه بازگردم اما ای با آرزو که خاکه شده! هزار قوسا که مینوی در گذشت و توانست مقدمه ای آنچنان که میل داشت بر اساس نکته هایی که بتدریج در حاشیه اوراق چاپ شده و قضامه یادداشت میکرد برای کتاب بنویسد و نیز مطالب مربوط به تبریز را ببیند و فهرستهایی را که برای کتاب تهیه کردم بازبینی و بررسی کا کند. قطعاً اگر او بدین فهرستها نگریسته بود وضعی با بهتر از حال کنونی می یافت. طرز چاپ متن ترتیب تهیه مطالب برای چاپ اینطور بود که : (۱) قسمتی که به خط رشیدالدین نیست ( صفحات اول تا بیست و دوم) مستقیماً از روی نسخه حروف چینی و چاپ شد. البته تصحیح بازیین آن توسط مرحوم مجتبی مینوی انجام شده است. (۲) قسمت مربوط به مجلات پس از استنساخ و مقابله، یکبار هم به مرحمت و مراقبت دوستان دانشمند آقایان محمد تقی دانش پژوه و عبدالله نورانی مورد مطابقه و تجدید مقابله قرار گرفت.

بازیسین تصحیح را طی دو غلط گیری مرحوم مجتبی مینوی انجام داد. (۳) در قسمت مربوط به کیفیات و شرایط وقف یعنی از صفحه ۳۴ تا ۲۳۶ (بجز آنچه مربوط به رقبات وقف در پز دست که تماماً در نسخه اصلی به خط رشیدالدین فضل الله است) چون خواندنش به علت شیوه خط و کم نقطه بودن برای حروف چینیان دشوار می بود از عکس نسخه خطی کتابخانه ملی ملکه که به خط نسخ و نسبة خواناست و در صفحات بعدی مورد معرفی قرار خواهد گرفت استفاده شد.

بدین صورت که عکس نسخه مذکور با نسخه خط رشیدالدین دقیقاً مقابله شد و از روی آن حروف چینی انجام شد. ولی در غلط گیریهای مطبعه ای منحصراً نسخه خط رشیدالدین مورد استفاده و مطابقه قرار گرفت بازيين تصحيح را هم مرحوم مجتبی مینوی انجام داد. در قسمت مربوط به رقبات یزد صفحات (۴۵ تا (۱۰۳ که به خط رشیدالدین نیست، متن از روی نخه عکسی به چاپ رسانیده شد و چون اسامی جغرافیائی در مواردی چند مخلوط بود حواشی زیادی درباره ضبط اعلام جغرافیائی الحاق شد تصحیح نهایی را مرحوم مجتبی مینوی انجام داد. (۵) قسمت چهارم (صفحات ۲۳۷ تا ۲۵۲ که بخط رشیدالدین نیست و نسبه خواناست مستقیماً از روی نسخه حروفچینی شده است.

البته تصحیح نهائی آن به وسیله مرحوم مینوی انجام گردیده است. ۶) استنساخ و تصحیح قسمت مربوط به رقبات آذربایجان با موافقت انجمن آثار ملی بر عهد: عبدالعلی کارنگ که قطعاً امروزه در شناسایی اعلام جغرافیائی آن خطه صاحب صلاحیت و فعلاً یگانه است قرار گرفت. ایشان بر اساس نسخه اصلی وطبعاً با توجه به اطلاعات شخصی و محلی متن را آماده کردند و فرستادند. اما برای آنکه کار ایشان با رویه ای که اینجانب در قسمتهای دیگر متن اتخاذ کرده بود هماهنگ و همدست باشد متن مصحح ایشان یکبار دیگر با نسخه خطی مقابله و بعضی حواشی با علامت مشخصه الحاق شد.

متأسفانه این قسمت از متن موقعی آماده تصحیح نهایی شد که مجتبی مینوی وفات یافته بود. ضمناً گفته شود که در قرائت چند مورد صعب از متن (یعنی کلماتی که درست خوانده نمیشد یا ارقام سیاقی) از بصیرت دوستان معزز دکتر عباس زریاب خولی و دکتر اصغر مهدوی و مرحوم دکتر حسین محبوبی اردکانی بهره برده ام *** چنانکه در سطر ۲۷ صفحه ده از مقدمه گفته شد در کتابخانه ملی ملک نسخه ای از وفقنامه هست که در قرن اخیر نویسانده شده است. چون این نسخه از مستملکات مرحوم محمد علی تربیت بوده است و آن مرحوم خود تبریزی و کتابشناس و نسخه یاب وطبعاً با خانواده سراج میر (که نسخه در حفاظت آنها بود دوست و مدتها در تبریز رئیس معارف بوده است احتمال قوی بر آن است که این نسخه به توسط او نویسالیده شده بوده است. 

برای خرید کتاب وقفنامه ربع رشیدی نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب زین الاخبار: تاریخ گردیزی اثر ابوسعید عبدالحی بن ضحاک بن محمود گردیزی

این کتاب که دارای مباحث و نکات بسیار کارآمد و مغتنم تاریخی و انشای روان و لطیف دری است تاکنون جزیکد و فصل آن بطوریکه متن کامل نشر نشده بود و ارباب ذوق و دانش همواره خواهان بودند که تمام متن کتاب زین الاخبار را در دسترس داشته باشند. و چون ترتیب این متن از روی نسخ خطی ناقص کار دشواری بود، بنابران تاکنون هیچکسی به طبع و نشر آن هست نگماشته بود.

از نسخه های خطی این کتاب اکنون فقط دو نسخه مکشوف در انگلستان موجود است که یکی نسخه کینگز کالج کیمبرج محرره ۹۳۰ با ۵۹۰۳. در هندوستان باشد، و دیگر نسخه کتابخانه یادلیان در اکسفورد است که به تاریخ ۱۱ ذیحجه ۱۱۹۶ه. در هند نوشته شده و این نسخه دوم نقل همان نسخه نخستین باشد. ولی در برخی موارد اختلافی یا اصل دارد و برای نسخه بدل مفید است.

این هر دو نسخه از آغاز ناقص بوده و چند صفحه ابتدای آن افتاده و هم در بین کتاب اسقاطی دارد و چون نسخه دیگر آن در دنیا مکشوف نیست، لابد همین دو نسخه را با وجود نواقص و اسقاط آن مغتنم باید شمرد. راقم این سطور عبدالحی حبیبی چند سال قبل، عکسهای هر دو نسخه مذکور را در قلم به دست آورد، و حیف دانست که چنین کتاب سودمند طبع و نشر نشود، و بنابراین به ترتیب و تصحیح ونحشيه وتعليق و مقابله آن کمر بست و نسخه نخستین را که اصیل تر بود اساس کار خود قرار داد و اختلافات نسخه دوم را در پاورقی آن بعلامت (ب) ضبط کرد، بر لغات و کلمات و مطالب آن شرح و تعلیقی را از روی آثار دیگر و کتب مؤلفان متقدم ومتأخر نوشت و اغلاط وارده را با ضبط اصل آن در پاورقی، باستناد کتب دیگرو گاهی هم به حدس خود تصحیح نمود و این مطالب را در پاورقی اشارت کرد.

و تمام حصص مقطوعه کتابرا که در هر دو نسخه فوت شده نیز نشان داد، و آنچه برای تصحیح متن از کتب دیگر گرفت، همه آنرا در پاورقی معین کرد. باين ترتيب نسخة حاضره جامع نسختين مكشوف کنونی است و شاید در آینده نسخه مکمل این کتاب بدست آید و دانشمندان ما بعد به تکمیل آن همت گمارند.

چنین بنظر می آید که عبدالحی گردیزی کتاب خود را در عصر سلطنت عبدالرشید بن سلطان محمود بعد از ۴۴۱، که سال جلوس اوست و پیش از آنکه درسته ۱۴۴۴. بدست طغریل بنده محمود کشته شود در حدود ۴۴۳۴۴۲. نوشته باشد، زیرا در متن کتاب مند سام نام سلطان عبدالرشید را با دعای «ادام لانه، ذکر کرده است (رك صفحه – ختم کرده بود. وازین بر می آید که گردیزی کتاب خود را پیش از درك فتنه طغريل درباره نام کتاب چنین حدس میتوان زد که گردیزی نام کتاب خود را از لقب پادشاه عصر گرفته و « زین الاخباره نامیده باشد زیر اسکه سلطان عبدالرشید در موزیم کابل موجود است که بران عز الدوله وزين المله سيف الله عبد الرشيد، ونام القايم بامر الله خلیفه نوشته شده و شاید زین الاخبار از لقب زین المله آمده باشد.

در پایان باب هفتم اخبار امرای خراسان هنگامیکه بشرح احوال سلطان محمود می پردازد مشاهدات رأی العین خود را از عصر این پادشاه در هند و نیمروز و خوارزم و عراق اشاره میکند، (ص) ) و ازین بر می آید که وی در زمان سلطنت و فتوحات سلطان محمود، صاحب مشاهدات رأى العین بوده و این وقایع را حفظ داشت، و اگر عمرش را درین وقت ۲۰ سال بدانیم، پس تولدش را در حدود ۴۰۰ه. ه تخمین کرده می توانیم که حین نوشتن کتاب باید چهل واند ساله باشد.

برای خرید کتاب زین الاخبار نسخه چاپی اینجحا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب پیشینه سان و رژه در ایران اثر جهانگیر قائم مقامی ,یحیی ذکاء, سیدمحمدعلی امام شوشتری

«سان» یا با املاء دیگر صان» يك واژه تركيست بمعنی «شمار» از مصدر «صانماق» یعنی شمردن و منظور از آن در اصطلاح ارتشی ، شمردن سپاهیان و بازدید از وضع پوشاك و جنگ افزار و زین و برگ سربازان و افسران و تعيين مواجب سالیانه آنان بوده است .

از سدههای نخستین تا سدههای نهم و دهم هجری بجای این اصطلاح تركى عرض لشکر » بکار میرفت و کسی که بدین کارها رسیدگی میکرد و دفتر و شماره و مقدار و طرز پرداخت مواجب سپاهیان را نگاهداری می کرد، «عارض لشکر» یا «عارض» نامیده میشد و دستگاهی که زیر نظر او این گونه کارها را راه می برد «دیوان عرض» نام داشت که تقریباً بجای وزارت جنگ کنونی بود .

عرض لشکر یا سان دیدن سپاهیان بگواهی سندهایی که در دست هست و بیشتر آنها در این کتاب گردآوری شده است ، از دورانهای پیش از اسلام، در ایران معمول بوده و شاهنشاهان ساسانی گاه خود و گاه نمایندگانشان از سپاهیان سان دیده وضع آنان را بازرسی میکردند و مواجب سالیانه آنان را برقرار میساختند .

منظور از فراهم آوردن این مطالب مختصر آنست که معلوم شود ، سابقۀسان و رژه در ایران پیش از اسلام تا چه زمانی کشیده میشده است ، آیا اشکانیان و هخامنشیان و پیش از آنان مادها نیز از لشکریان خود سان میدیده اند یا نه ؟ و اگر سان و رژه در میان آنان معمول بوده ، آیین آن چگونه برگزار میگردیده است .

سان دیدن یا رژه رفتن سپاهیان یکی از ضروریات کارهای ارتشی است و هر مردمی از هر زمانی که سپاه و لشکر پدید آورده اند، ناچارسان و رژه نیز از همان زمانها در میانشان معمول گردیده است زیرا هر فرماندهی بناچار چه پیش از جنگ و چه هنگام جنگ مایل است از وضع و حال و شماره و پوشاک و جنگ افزار و اسب و ساخته سپاهیان خود آگاه باشد و از آمادگی و نیروی رزمی آنان اطمینان بدست آورد و این جز از راه سان دیدن یا رژه رفتن سپاهیان میسر نیست .

از سوی دیگر اگر رسم و آیینی بطور ثابت و مستمر در مدت هزار و پانصد سال یا بیشتر در میان مردمی بکاربسته و برگزار میشده است، میتوان گمان برد که این کار پیشینه بس زیادی داشته در زمانهای پیشتر از آن نیز بهمان سان برقرار بوده است زیرا این گونه آیینها در جهان باستان کمتر دستخوش دگرگونیهای سیاسی و اجتماعی میگردید و بندرت از میان میرفت .

در شاهنامه که چکیده آیینهای گوناگون بویژه آیینهای رزمی مردم ایران باستان است ، جابجا در باره سان دیدن و رژه رفتن سپاهیان چنین آمده است : سان و رژه در ارتش ماد از شاهنامه که بگذریم، بنابر نوشته های تاریخی که مقدار بسیار کمی از آنها بازمانده است ، نخستین ارتش از مردم آریائی نژاد در ایرانزمین، با دست « هوخشتره » شاهنشاه بزرگ ماد بنیاد نهاده شد و این نخستین ارتش بسامان ایرانی با گشودن شهر «نینوا» و برانداختن دولت بیدادگر آشور و ستردن نام آن برای همیشه از صفحه روزگار ، در جهان باستان نام و آوازه یافت .

برای خرید کتاب پیشینه سان و رژه در ایران نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب ناصرخسرو و اسماعیلیان اثر آ.ی برتلس ترجمه ی. آرین پور

غرض از تحریر این باب بیان تاریخ سیاسی نیست ، بلکه تهیه مقدمه ایست تاریخی بر مطالعه روابط ناصر خسرو با اسماعیلیان، شرح وقایع تاریخی به تنهایی برای آموختن پیکار سیاسی و ایدئولوژيك بك عهد و درك امیال و عقاید سیاسی بك دانشمند و متفکر کافی نیست. برای درک این پیکار و این عقاید باید اوضاع و شرایط اجتماعی و اقتصادی که آنها را پدید آورده است ، بدقت بررسی و تحلیل شود.

علمای شوروی وضع جامعه ای را که ناصر خسرو در آن می زیسته، بطور کلی روشن کرده اند. ابواب و فصول مربوطه از تاریخ ملت تاجيك » و « تاريخ ازبکستان شوروی احوال اجتماعی آسیای میانه را در قرن یازدهم بدست می دهند.

با اینهمه لازم دیدیم در آغاز رساله ای که درباره ناصر خسرو و اسماعیلیان می نگاریم ، شمه ای از این اوضاع و احوال را که برای حوادثی که در فصل آینده شرح خواهیم داد زمینه اجتماعی مناسبی فراهم آورده اند ، سخن گوئیم . در گفتار از سازمان اجتماعی آسیای میانه و ایران در قرن یازدهم، باید پیش از همه پیچیدگی فوق العاده آنرا در نظر داشت.

ف. انگلس در ضمن بیان اوضاع کشور آلمان در قرون وسطی پیش از جنگ بزرگ روستایی، می نویسد : «… طبقات مختلفه امپراطوری – شاهزادگان، درباریان، پره لانها ، پاتریسینها ، بورگرها ، پلین ها و کشاورزان توده بسیار درهم و برهمی بوجود آورده بودند كه هريك نیازمندیهای گوناگون داشت و خواستههای آنان پیوسته با هم تصادم میکرده و بعد مؤلف مزبور از و در هم آمیختن اصناف و طبقات گوناگون را در آن عهد سخن می گوید.

پیچیدگی و گوناگونی اوضاع اجتماعی بطور کلی از صفات و مختصات دوران فئودالیزم است و آنچه که انگلی بخصوص درباره آلمان در آغاز قرن شانزدهم، بیان کرده، دربارۀ جامعۀ قرون وسطای شرق نیز صادق است . روستائیان آزاد ، سهم کاران ، دهقانان، امرا ، اعیان شهرنشین، مأموران وصول مالیات ، بندگان، پیشموران، کوچ نشینان فقرای شهری، عیاران ، غلامان خاصه ، ملایان ، فقها ، شاعران درباری و دانشمندان در عهد ناصر خسرو توده ای بوجود آورده بودند که از آلمان قرن شانزدهم کمتر پیچیده نبود .

ندیده گرفتن این پیچیدگی و در هم ریختگی که پراکندگی و عدم تساوی در پیشرفت مناطق مختلفة قلمرو خلافت و علل دیگر بر شدت آن افزوده بود ، . است درك اوضاع حقیقی عهدی را که مورد مطالعه است ، دچار اشتباه نماید . ممكن نام ناصر خسرو – شاعر ، حکیم، جهانگرد و مبلغ کیش اسماعیلی در قرن یازدهم میلادی در طول مدت نهصد سال در هاله ای از افسانه ها محصور است. از زندگانی پر عجایب او چند روایت کتبی به دست ما رسیده است.

اینها افسانه هایی است که در ازمنه مختلفه بوجود آمده و ظاهراً قسمتی از آنها مربوط به چند ده سال اول بعد از مرگ او میباشد. ناصر خسرو ۱۵ – ۲۰ سال آخر عمر خود را در ده یمگان گذرانیده و امروز تربت وی در آنجا زیارتگاه مردم است و هم اکنون در دره کوهستانی پامیر روایاتی درباره او زبانزد عموم میباشد . پیدایش یک رشته و داستان درباره ناصر» تصادفی نبوده و بلا تردید ناشی از علاقة فوق العادة معاصران وی و نسلهای آینده به «شخصیت» او میباشد .

شرح زندگانی واقعی ناصر خسرو، حتی در مقام مقایسه با شرح حال پیچیده ابن سینا ، سعدی و یا مسعود سعد سلمان بسیار روشن است. وی در دوران جوانی از درباریان سلطان محمود، جهانگشای بزرگ غزنوی و بعد جهانگرد کنجکاوی است که «عالم اسلام را از هند تا مصر زیر پا نهاده، و از آن پس، ملحد خطرناکی است که تنها بردن نامش در فقهای تسنن ایجاد وحشت و نفرت می کند ، مبلغ و داعی بی باک و بالاخره مردی است که به يك دره کوهستانی دور دست رانده شده و در آنجا با سخنان خود مبارزه با فقهای شستن را بی محابا ادامه می دهد، اشعار و رسالات فلسفی می نویسد

و در نوشته های خود بر ضد فشار تفتیش عقاید بر می خیزد . این افسانه ها درباره ناصر خسرو – که هـ. انه خاورشناس آلمانی آنها را با رومان فانوست مقایسه کرده است از یکسو خاطره این مرد بزرگ را قرنها در قلوب مردم زنده نگاهداشته و از سوی دیگر چهره حقیقی او را از انظار پوشیده داشته است. مثلا در بعضی از افسانه های زندگی ناصر خسرو گفته می شود که وی همیشه مسلمان معتقدی بوده و رسالات ملحدانه خود را به اجبار و به فرمان وملك ملحدان در زندان نوشته است. بعضی دیگر از این افسانه ها او را به صورت زاهد متعبدی تصویر می کنند که در غاری می زیسته و با گیاهان تغذی می کرده و کارهای خارق العاده ای از وی سر میزده است.

افسانه های دیگر، وی را مردی صوفی از مریدان شیخ ابوالحسن خرقانی معرفی میکنند. بزرگ زاده، دانشمند تاجیکی نخستین کسی است که به جنبۀ ساختگی و افسانه آمیز این حکایتها که به نام زندگی نامه ناصر پدید آمده است ، اشاره کرده و می نویسد و برای مرد صمیمی و پرشوری مانند ناصر خسرو که صادقانه و دلیرانه با پستی و فر یکی از تألیفات او در اروپا چاپ شد.

برای خرید کتاب ناصرخسرو و اسماعیلیان نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب تاریخ سلسله سلجوقی: زبده النصره و نخبه العصره اثر بنداری اصفهانی ترجمه محمدحسين جليلى

هنگامی که طغرل بگ به جایگاه بزرگواری و پله كان پرده دار نزديك شد. پرده طالار برداشته شد و روی خلیفه چون ماه از تاریکی مسند بدرخشید. احترام واجب را بکار بست و زمین را بوسه زد، سپس برخاست و مقابل القائم ایستاد. منتظر شد تا از رسوم بار خلافت آگاه شود. رئیس الرؤسا بر تخت زیبائی بالارفت خلیفه او را :گفت: رکن الدوله را به تخت ببر. محمد بن منصور کندری با طغرل همراه بود و مترجم او می بود . گفتار طغرل را بعربی می گفت.

تختی برای طغرل بگ نهاده شد و وی بر آن نشست. عمیدالملک برای طغرل توضیح و ترجمه کرد که خلیفه پادشاهی را بوی واگذار کرده است. طغرل در مرتبه بزرگواری قرار گرفت و بجایگاه خلعت شد و به احترام بخشش خلیفه محترم گردید و به خلعتهائیکه سوال از دیگر بزرگان برگزیده شده بود ملبس شد تاج وطوق و دستبند ساعد بند) و هفت خلعت سیاه رنگ بوی بخشیده شد از هفت خلعتی که در يك صندوق بودند پادشاهی هفت اقلیم را برای طغرل اراده کردند. همچنین با دستاری مشك آلود و طلائی ویرا خلعت کردند. با این دستار تاج عرب و افسر خسروی برای طغرل فراهم شد.

طغرل با این دو تشریف بلند مرتبه شد و با دستار و افسر قدم برداشت شمشیری که از طلا زیور شده بود بگردنش آویخته شد. طغرل در مزین ترین زیورها و با هیبت ترین اسبابها از خلعت گاه بیرون آمد. بازگشت و بتخت نشست. طغرل خواست بشکر گزاری زمین را ببوسد بعلت بر سر داشتن تاج خسروی بخم شدن قادر نبود لذا درخواست کرد دست خلیفه را بدست گیرد خلیفه دوبار دست بوی داد او نیز دست خلیفه را بوسید و بر چشم نهاد خلیفه شمشیر دیگریرا که در مقابل داشت بر گردن طغرل آویخت و بادر گردن آویختن دو شمشیر فرمانروائی دو کشور برای او تمام شد و ازین رو خلیفه او را ملقب بپادشاه شرق و غرب کرد و فرمانش را آماده کرد و گفت: این فرمان و پیمانیست که محمد بن منصور برتو میخواند.

محمد دوست و امانت ما نزد تست. او را نگاهدار و از حادثه محفوظ بدار زیرا مردی مورد اطمینان است . برو به سلامت در پناه خدا و به چشم عنایت حق از هر بدمحفوظ باش . مؤلف گفت: ابو الفضل صر در شاعر را در حق عبدالملك قصيده ئی است این ابیات از آنست : پادشاهی است که هنگامیکه عزم به حرکت اسبانش می کند.

اسبان از نشاط سوار خود با روی گشاده و شکفته بزرگان به تبختر و بزرگی با ناز و دلال راه میروند . هیچگاه نور پیشانی روشن او را ندیدم مگر آنکه پیشانی خودم از من درخواست کرد که سجده کند بخششهای وی همه آفریدگان را فرا گرفته .

سپاس ثروتمند و درخواست مستمند نزدوی یکدیگر را ملاقات کنند . اگر در روزگار قدیم بود از فرط بخشش او گنجها از وی به قارون شکایت می کردند. مؤلف :گفت در سال ۴۵۰ کار موصل بر طغرل بگ بشورید زیرا وی به جانشینی خود دو امیر را بنام اردم و با تکین در آنجا گذاشته بود . بساسیری و قریش بن بدران بدشمنی آنها برخاستند و چهار ماه آنها را در افکندند سپس به جان زینهارشان دادند و از شهر بیرونشان کردند . محاصره طغرل بگ بار دیگر بموصل رفت برای چاره کردن این در دمشکل . ط

غرل ابراهیم ینال با او مخالفت کرد و پیمان بشکست . بقصد دشمنی طغرل به همدان رفت. سلطان هم به دنبال او در مدت هفت روز از نصیبین به همدان رفته طغرل وزیر خود عميد الملك و همسرش خاتون را ببغداد فرستاده بود. پس به آنان نامه نوشت و خواست که بحضور آیند خلیفه آنانرا از آمدن بازداشت.

در بغداد اخبار بی اصل و شایعات بی اساس هولناک پی در پی جریان یافت. گاهی از آمدن بساسیری ببغداد و گاهی شکست طغرل را از برادر در دهانها می گرداندند. مؤلف گفت: عبدالملک کندری میخواست فرمان ولایتعهدی از خلیفه برای انوشیروان فرزند خاتون همسر طغرل) بگیرد و از مال پنهان و آشکار خود بسیاری درین منظور هزینه کرد ولی انوشيروان وعميد الملك موفق نشدند و این رشته را نتابیدند. خاتون قصد کرد که عميد الملك و انوشیروان را در بند کشد . آنان نیز قرار برقرار اختیار کردند. عميد الملك خود را به اهواز در پناه هزار اسب بن بنگیر بن عیاض افکند و از سخنی برست خاتون سفر کرد و سلطان را می خواست. درین سفر فرزندش انوشیروان بوی ملحق شد. این واقعه در سال ۳۵۱ واقع شد. درین روزگار بعلت سستی کار خلافت تباهی بساسیری به سرحد کمال رسید.

در ششم ماه ذی قعده ۴۵۰ او ببغداد وارد شد و در شانزدهم دی فعده ۲۵۱ ازین شهر بیرون رفت کار بساسیری قاعده ی زشت بود که نزديك شد که نور خدائی را خاموش کند. زیرا بساسیری مردم را به اصرار به خلافت بی پدری که در مصر دعوی خلافت (خلیفه فاطمی) داشت دعوت می کرد. در خانه پیشوائی بغداد خلیفه القائم جائی نیافت و در شهر حدیثه باقی ماند و بر سولان و رسائل پی در پی طغرل را برای كمك بفریاد می خواند. طغرل درین هنگام سر گرم پیکار با برادر بود و غم کار خود می خورد زیرا سپاهش شکسته و خود، بخت برگشته بود.

برای خرید کتاب تاریخ سلسله سلجوقی نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید

دانلود کتاب شاهنشاهان و سنت‌های ایرانیان اثر علیرضا شاپور شهبازی

سالار قوم ایرانی از دیر باز برگزیده خداوند بشمار میرفته است ، و تنها نگاهی کوتاه به سرگذشت نیاکانمان ، این حقیقت را به نیکی مینمایاند. سمهزار سال پیش، در روز گاریکه پدران ما پیرامون سند و خوارزم، در سرزمین مقدس آریان ویج می زیستند سرور هر گروه قومی و امیر هر ناحیه ای را کوی میخواندند که در زبان فردوسی کی شده است ، و آن نام دیگریست که بر فرمانروایان ایران (شرقی) داده اند، چنانکه کی قباد و فرزندان وی تا گشتاسب و اسفندیار را گویان گیان خوانده اند .

چنان مینماید که بهنگام کشورداری مادها ، واژه خشاينييه ) – شاه ) و خشایتی به جنایتی آنام – شاه شاهان، شاهنشاه ( رایج شد، و کورش بزرگ و جانشینانش آنرا پذیرفتند ، و از آن پس این عنوان لقب رسمی خروان ایرانی بود تا آنکه ساسانیان بر افتادند، و چندی – در روزگار پهلوانان بزرگ استقلال ملی ایران : خاندان بویه و فرزندان سامان – باز آن لقب زنده شد، تا اینکه در این سه بهنگام فرمانروایی سردار ایران برست، رضاشاه بزرگ ، دوباره جان و معنی گرفت .

امروز جهانیان با شنودن نام ایران ، بی درنگ بیاد شاهنشاه این مرز و بوم می افتند ، و بستگی این میراث مقدس با همه شئون ملی و اجتماعی ما بر همگان آشکار گشته است. در کهنترین سند تاریخ ایران ، یعنی اوستای کهن ، از دو دسته فرمانروایان ایران (شرقی) نام میرود : خاندان افسانه ای پیشدادی که از کیومرث یا هوشنگ آغاز میشود و به گرشاسب پایان مییابد، و دودمان کیانی – که یکلی تاریخی است ، و پادشاهان نواحی مشرق ایرانشهر، از کیقباد تا گشتاسب را شامل میشود و پس از آن با تاریخ هخامنشیان آمیخته می گردد.

این کیانیان – که گویا میان ۹۰۰ و ۷۵۰ ق. م. ، در ایران خاوری فرمانروایی داشتند در تاریخ شاهنشاهی ما مقامی بس ارجمند دارند، و بسیاری از آداب و رسوم ایرانی را بدانان نسبت داده اند. در همه این ادوار پادشاهی و شهریاری عطیهای ایزدی و مقدس بود که تنها به یک ایرانی نژاد آزادتبار و بلند منش تعلق میگرفت، و هیچ بیگانه ای نمیتوانست بدان دست یازد .

از آن جهت بدین فرمانروایان ، عطیه ای چنان والاگهر داده شد که همه براه راستی رفتند، از دروغ و بیوفائی پرهیختند، برازندگان را بر کشیدند، یزدان بی همتای را ستودند ، از میهن دفاع کردند. و بدان را دشمن داشتند و دین مزدیسنا و پشتیبانی از مردم را آیین خود ساختند . بد دوره تاریخی هخامنشیان که گذر کنیم، در می یابیم که شاهنشاهان و ایرانیان ، شهریاری را عطیه ای ایزدی می دانستند. از سنگ نوشته های هخامنشی بخوبی بر می آید که شاهنشاه نماینده خدای بزرگ اهورمزدا، بر روی زمین بود و تنها بخواست اهور مزدا بود که کسی بر تخت سلطنت تکیه میتوانست زد ، و فرمانروائی میتوانست کرد.

برای خرید کتاب شاهنشاهان و سنت‌های ایرانیان نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب کرونولوژی تاریخ ایران اثر دکتر بهاء الدین پازارگاد

 در مزایای این کتاب و موارد استفاده از آن
۱ این اولین تاریخ ایران است که بصورت کرنولوژيك يعنى به ترتيب تاريخ وقوع حوادث نوشته شده و زمان وقوع هر واقعه را با منتهای سهولت به خواننده نشان میدهد. ۲ در این کرنولوژی با وجود اختصار سعی شده است هیچ یك از وقایع حساس و مهم تاریخی که بفرهنگ و تمدن ایرانی و روابط خارجی آن مربوط میشود از قلم نیفتد و آنچه که ارزش تاریخی دارد در آن گنجانیده شده تا استفاده کنندگان از این کتاب را از مراجعه به کتابهای تاریخی مختلف بی نیاز سازد. نسبت به تاریخ تمدن و فرهنگ و ادبیات و هنر و صنایع و مذهب در ادوار تاریخی ایران توجه مخصوص بعمل آمده و در مقدمه هر دوره خارج از متن کر تولوژی بطور فشرده از سیر تمدن و فرهنگ سخن گفته شده تا کتاب جامعتر و بیشتر سودمند باشد ۴- جغرافیای هر دوره و هر سلسله نیز در مقدمه آن دوره آمده است .
ه سلسله حوادث تاریخی در این کرنولوژی سمی شده است که بیشتر با یکدیگر پیوستگی داشته باشد و اسباب و علل حوادت مختلف و تحولات نیز باختصار بیان شده است تا خواننده بتواند برای خود از آنها استنباط منطقی و قضاوت تاریخی نماید و از این حیث مطالعه کتاب بخودی خود بمنزل آزمایشی سوشمند (تست) است که خواننده از میزان تفکر و استنباط و استدلال خود بعمل میاورد .
و تاریخ مشروطیت ایران و هم تاریخ تحولات بیست ساله اخیر بنحوی فشرده و
در عین حال جامع و رسا ذکر شده و با مقایسه با سایر حوادث مفصل تر بیان شده است. ا سیر روابط ایران با کشورهای خارجی در قرن اخیر بدقت ذکر شده و پیوستگی این روابط که بیشتر اسباب و علل حوادث داخلی ایران را تشکیل داده بخوبی مشهود است و از این حیث شاید بیش از کتابهای بزرگ و پرحجم خواننده را بمسائل ایران و سیر حوادث و روابط خارجی ایران در قرن اخیر آشنا میسازد .
با این کتاب در عین حال که برای مواقع امتحانات داخلی و نهایی تاریخ قابل استفاده بلکه مورد احتیاج زیاد دانش آموزان دبستانها و . هم تمام کلاسهای دبیرستان است برای دانشجویان که فراغت کمی جهت مطالعه كتب مفصل و متعدد تاریخ دارند مرجعی با ارزش است و هم سایر افراد تحصیل کرده و هوشمند و اهل مطالعه که فراغت و حوصله خواندن کتابهای مفصل را ندارند مانند یک کتاب مرجع ((فرنس) در مورد تاریخ ایران و بخصوص
تعیین زمان وقوع وقایع و تواريخ حوادث میتوانند حداکثر استفاده را از آن بنمایند. چون درك اوضاع تاریخی ایران و سلسلهای پس از قلبه اعراب بسبب اینکه بیشتر اوقات در نقاط مختلف ایران بيش از يك سلسله سلطنت یا حکومت میکرده اند برای غالب دانش آموزان و مطالعه کنندگان تاریخ ایران مشکل است در پایان کتاب جدولی ترتیب داده شده که تعداد سالها و سنوات و سلسله ها را طوری نشان میدهد و در نقار خواننده مجسم میکند که دیگر جای ابهامی باقی نخواهد ماند .
ا و سمت حوزه حکومت سلطنت هر سلسله طبق نقشه جداگانه نشان داده شده که کمک فراوانی به روشن شدن خوانند به منطقه حکومت ایران در هر دوره میباشد

برای خرید کتاب کرونولوژی تاریخ ایران نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب سهم ایران در تمدن جهان اثر حمید نیرنوری

 تمدن سرزمین ایران که اینک ما وارث ایشانیم نتیجه چند هزار سال سعی و تلاش قوم ها و ملتهای متعدد میباشد .

که هر کدام برای زمانی اندک یا طولانی وظیفه نگهداری بار تمدن ایران را به دوش کشیدن و این وظیفه را به نسل بعد و ملتهای بعدی دادند.
در هر عصر نیز اینگونه حادث شده است که وارثان تمدن بیشتر از یک ملت دیگر باشند.

و همین حضور اختلاف فکری ملتها و مشکل در روش نگرش ایشان نتیجه و حاصل عظیمی برای دنیای ما ایجاد کرد و ار نگاه معنوی و یا مادی تمدن حال را ثروتمندتر ساخته.

هیچ قومی نیست که مدعی باشد که تمدن دنیا صرفا نتیجه تلاتش و زحمتهای قوم ایشان است. اما این درست است که ملتها هر کدام سهم های مختلفی در رشد تمدن جهان داشته و یکی کم و یکی بیشتر.

چراکه هر ملتی را ویژگی هاییست وابسته به روحیه ایشان و یا نژاد ایشان که در طی تربیت استعدادهای این ملت در راستای مشخصی مدد مینماید.

و از سمتی سرزمین ایشان که بستر رشد و پروش هست تاثیر بسزایی در شکل گیری ویژگی ها و صفان ان ملت دارد. 

و بهم پیوستن و ادغام شدن نژادها بی تاثیر نبوده است.ملتهایی که اتفاقهای دنیا گذر کردند و به این یکرنگی رسیدن و شاید چند رنگی در نوع تمدن.

برای خرید کتاب سهم ایران در تمدن جهان نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید.و برای دانلود رایگان کتاب به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب راهگشایان حاکمیت تورک بر ایران‌ زمین اثر امیرحسین خنجی

با ورافتادن سلطنت صفاریان سیستانی در فروردین ماه ۲۷۹خ به دست امیر اسماعیل سامانی رؤیای احیای شاهنشاهی ایران که یعقوب لیث و برادرش عمرو در ذهن داشتند تعبیر ناشده ماند تا سه دهه بعد به صورت تلاشهای میهن پرستان فرزندان زیار (مرداویج و وشم گیر جلوه گر شود.

برنامه های فرزندان زیار نیز بسبب خیانتهای پسران افسر شده بویه که در سپاه مرداویج بودند و نهانی فریب جاسوسان خلیفه را خوردند و خودشان را به دربار خلافت عباسی وابسته کردند عقیم ماند. پس از آن که مرداویج توسط سه تن از مزدوران تورک خودش که خود را تہائی یہ دربار خلیفه بغداد فروخته بودند ترور شد، پسران بویه دیلمی که تازه با حمایتهای دولت مردان عباسی امیر شده بودند. به عنوان حامیان نیرومند خلافت عباسی وشمگیر برادر مرداویج را از همه سو احاطه کردند تا ناتوان بماند، و با حمایتی که از دربار خلیفه داشتند هیچ گاه نگذاشتند که قلم رو وشم گیر از حد طبرستان و گرگان فراتر رود. تلاشهائی کہ امیران سامانی برای تشکیل سلطنت سراسری به کار بردند نیز توسط پسران بویه عقیم ماند.

پسران بویه نیز روستائیان بی فرهنگی بودند که نه تنها برنامه ای برای احیای فرهنگ و تمدن ایران و شکوه کشور نداشتند و تصوری از پیشرفت در سرشان نبود بلکه دستگاه فرهنگی کشورشان را به دست عرب تبارهای ری و قزوین و دیلمستان سپردند و به دست اینها ترویج گر زبان و فرهنگ عربی در قلمرو خودشان (نیمه غربی ایران زمین) شدند.

در میان امیر شدگان خاندان بویه جوانی به نام پناه خسرو که بعدها لقب عضدالدوله (بازوی دولت از خلیفه دریافت کرد یک استثناء بود، و دوران سلطنتش دوران آبادانی و پیشرفت برای پارس و در اواخر نیز برای عراق به شمار رفت ولی با درگذشت او در فروردین ماه ۳۶۲ خ دوران نابه سامانی در حاکمیت دیلمی آغاز شد؛ و پس از او قلمرو دیلمی ها عبارت بود از امارتهای کوچک متنازع در حال احتضاری که نه میمردند و نه جان می گرفتند؛ و در اثر جنگهای داخلی همیشگی شان به بلائی برای امنیت و آرامش ایرانیان و عاملی برای فروپاشی اقتصاد کشور ما تبدیل شده بودند.

قلمرو امارت دیلمیهای خاندان بویه از حد گرگان در مرور از کرانه های غربی کویر به سوی جنوب تا دریای پارس و خوزستان گسترده بود و تا درون بصره و بغداد دامنه داشت آذربایجان اکنون آذربایجان ایران و آذربایجان مستقل و ارزروم تورکیه) از قلمرو آنها بیرون بود. امیران دیلمی در میان ایرانیان پایگاه نداشتند و به ایرانیان نیز اعتماد نداشتند؛ از این رو – علاوه بر جماعتی از جوانان دیلمی که در ارتش خویش داشتند و چندان پرشمار نبودند تکیه شان برای نگهداری قدرتشان بر روی مزدوران تورک بود که از بیابانهای شمالی گرگان و شرقی دریای مازندران وارد ایران می شدند و خودشان را به امیران دیلمی می فروختند و در نوجوانی وارد ارتش کرده می شدند.

همین امر پای عنصر تورک را در سرنوشت سیاسی و اجتماعی مردم نیمه غربی ایران زمین در دوران امارت دیلمیان گشود. امیران سامانی که مرکز حاکمیتشان شهر بخارا در ازبکستان کنونی بود نیمه شرقی ایران زمین را در قلمرو خویش داشتند. سرزمینهائی که اکنون کشورهای تاجیکستان افغانستان ،قرغیزستان ازبکستان و تورکمنستان را تشکیل میدهد را در قلمرو داشتند؛ و بر روی نقشه ایران کنونی، مرزهایشان برگرانه های شرقی و شمالی کویر پایان می گرفت.

برای خرید کتاب راهگشایان حاکمیت تورک بر ایران‌ زمین نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

دانلود کتاب تاریخ لرستان روزگار قاجار از تاسیس تا کودتای ۱۲۹۹ اثر محمدرضا والیزاده معجزى

 گنجینه پیش رو مجموعه ای از گرانبهاترین ناگفته ها است که برای نخستین بار به دست یک
لرستانی فراهم آمده و به یادگار مانده است و برای همه خواندنی، جالب، با اهمیت و از حساسیت ویژه ای برخوردار است در و برایش و انتشار این گنجینه تلاش شد تا امانتی که به ما سپرده شده به دست صاحبان شایسته آن یعنی شما خوانندگان فرهیخته، رسانده شود. با پافشاری بر این که ویراستاران و ناشر محترم تنها امانتداران و خدمتگزارانی بیش نیستند وآنچه در دست داریم یادگار و پیام نویسنده محترم است که آن را از سر دلسوزی و برای خودشناسی فراهم آورده است. بنابراین هر گونه ملاحظه کاری در ویرایش و شر اخبار آن پیامدهای زبان بازی میتوانست درید داشته باشد.

از این رو در نقد و تفسیر در مورد جزییات آن پرهیز نمودیم و آن را به شما خواننده نکته سنج واگذار کردیم باشد که به کمک منابع مکتوب با شفاهی و اسناد و مدارکی که در دست دارید به نقد عالمانه آن بپردازید. و براستاران و ناشر نیز آماده هر نوع همکاری در زمینه نشر نوشته و یادآوری سودمند شما هستند و سرانجام این که بر این باوریم که باید به پاس یک عمر تلاش دلسوزانه نویسنده چشم سر فرو بندیم و گوش جان به پیامش بسپاریم. باشد که تا چشم داشت او را برآورده نماییم. در ویرایش اثر حاضر امانتداری و حفظ پیام نویسنده معیار و منای کار بوده است.

با این حال آنچه در این فرایند صورت گرفته چنین است از آن جا که نویسنده مطالب کتاب را به یکباره ننوشته بود بلکه در یک دوره طولانی و به فراخور زمان به مطالب آن افزوده اند، اثر، سازماندهی مشخصی نداشت در نخستین گام گوشیدیم بر پایه زمان پادشاهی بادشاهان قاجار و رویدادهای مهم بعد از آن دوره آن را نخش بندی و هر بخش را نیز بر پایه عملکرد و روزگار فرمانروایی فرمانروایان ارستان فصل بندی نماییم در پاره ای از موارد چون فصل یکم بخش سیم که مطلب از قلم افتاده بود مطالبی بر متن افزودیم با این همه ممکن است در سازماندهی صورت گرفته نارساییهایی از جمله توزیع نامتناسب مطالب و گاه عدم رعایت دقیق تقدم تاریخی برخی فرمانروایان به چشم بخورد که دست بردن در آن کار را بد می کرد.

خوشبختانه نویسنده رعایت حال خوانندگان را نموده و کوشیده تا مطالب را به گونه ای بیان دارد که نیاز به مراجعه به کتابها و منابع دیگر نباشد. از این رو برای شناساندن همه شخصیتهای کتاب در زیرنویس و گاه متن دست کم یک سطر هم که شده است مطلب آورده اند.

چنان که در پاره ای از موارد این حسن توجه به ویژه برای خواننده امروزی به حشو و تکرار می تواند تعبیر شود. در نتیجه چندان گنگیها و دشواریهای قابل شرحی نبود که با آوردن افزودهها به رفع آن پرداخته شود زیرا مطالب به گونه ای هستند که با خواندن کل کتاب هر نارسایی ممکن در زمینه نامهای جغرافیایی و کسان بر طرف می.شود.

با این حال در تدوین مطالب هر فصل بر یابد اهمیت مطالب برخی دخالتها شد. بدین صورت که پانویسهای مربوط به لرستان و شخصیتهای محلی در همان جای خود حفظ گردید و آنچه با تاریخ لرستان و متن پیوند غیر مستقیم داشت. در مواردی که تکراری و بی ارزش بود حذف و یا به قسمت یادداشتهای یابان فصل انتقال یافت

برای خرید کتاب تاریخ لرستان روزگار قاجار از تاسیس تا کودتای ۱۲۹۹ نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.