کتاب های محمد دبیر سیاقی

زندگی و آثار محمد دبیر سیاقی

 

سید محمّد دبیرسیاقی (۱۲۹۹، قزوین -) نویسنده، شاعر و استاد ادبیات فارسی است. وی از ارکان چهارگانهٔ بنیاد لغت‌نامهٔ دهخدا و مصحح بسیاری از متن‌های کهن فارسی‌ است. وی پس از گذراندن دوره‌های ابتدایی و متوسطه در قزوین و تهران و گرفتن دیپلم از دارالفنون در ۱۳۱۸ در ۱۳۲۴ دکترای ادبیات فارسی خود را از دانشگاه تهران دریافت داشت. در ۱۳۲۵ به عضویت انجمن ایران شناسی درآمد. آنگاه به استادی در دانشگاه تهران و نیز دانشگاه‌های چین و مصر پرداخت.  دکتر دبیرسیاقی تا ۱۳۵۳ که بازنشسته‌ شد در استخدام وزارت دارایی بود. او میان سال‌های ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۴ در گردآوری لغت‌نامه با علی‌اکبر دهخدا همکاری داشت. از آن پس همکاری او با سازمان لغت‌نامه تا ۱۳۵۹ -که کار این اثر به پایان رسید- پی‌ گرفته‌ شد. مرحوم دهخدا در یک نوار صوتی از وی به عنوان یک جوان کوشا دربارۀ تنظیم لغت‌نامه یاد کرده‌است دبیرسیاقی از ۱۳۵۷ عضو هیئت علمی انجمن آثار و مفاخر ایران بوده‌است. او تاکنون نزدیک به ۸۰ متن ادبی و تاریخی را تصحیح و منتشر کرده‌است  که از میان آن‌ها می‌توان از دیوان منوچهری، نزهت‌القلوب، فرهنگ سُروری و سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه نام‌ برد. دکتر دبیرسیاقی هم اکنون در زادگاه خود قزوین به پژوهش و آموزش زبان پارسی ادامه می‌دهد.{tortags,175,5}

 

سال شمار زندگی و آثار تولد در گلبنۀ قزوین (۱۲۹۸) اخذ دیپلم از دارالفنون (۱۳۱۸) شروع خدمت در دارایی (۱۳۱۹) اخذ دکتری زبان و ادبیات فارسی،انتشار کتاب جشن سده (۱۳۲۴) عضویت و دبیری انجمن ایران شناسی (۱۳۲۵) شروع همکاری با مرحوم علامه دهخدا (۱۳۲۶) انتشار کتاب تذکرة‌الملوک (۱۳۳۲) انتشار کتاب ترجمان‌القرآن جرجانی،انتشار کتاب گنج بازیافته (۱۳۳۴) انتشار کتاب سفرنامۀ ناصرخسرو و فرهنگ آنندراج، شاهنامۀ فردوسی و دیوان فرّخی (۱۳۳۵) انتشار کتاب غیاث‌اللغات، چراغ هدایت، جامع‌التواریخ (بخش غزنویان و سامانیان) و زرتشت‌نامه (۱۳۳۶) انتشار مجمع‌الفرس سُروری کاشانی و دیوان شاه داعی شیرازی (۱۳۳۹) انتشار شانزده رسالۀ شاه داعی شیرازی (۱۳۴۰) انتشار سفرنامه خوزستان نجم الملک (۱۳۴۱) انتشار دیوان عنصری (۱۳۴۲) انتشار کتاب زندگی سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه، نمونۀ نثرهای آموزنده و دلاویز فارسی (معاصران)، مجموعۀ قوانین مورد عمل مالیات بر درآمد (۱۳۴۴) انتشار السامی فی‌ الاسامی میدانی، نمونۀ نثرهای آموزنده و دلاویز فارسی (پیشینیان)، برگزیدۀ تاریخ بیهقی، دستور زبان فارسی، مشتی از خروار (۱۳۴۵) انتشار تاریخ ایران عباس اقبال (۱۳۴۶) انتشار کشف‌الابیات شاهنامه ج ۱، انتشار دیوان دقیقی، انتشار دیوان منوچهری (۱۳۴۷) انتشار گزیدۀ تاریخ بیهقی (۱۳۴۸) انتشار مجموعۀ مقالات عباس اقبال آشتیانی، انتشار کشف‌الابیات شاهنامه ج ۲ (۱۳۵۰) انتشار پیشاهنگان شعر فارسی (۱۳۵۱) بازنشستگی از خدمات دولتی، انتشار دیوان لامعی (۱۳۵۳) تدریس در پژوهشکدۀ زبان و ادبیات فارسی و دانشکدۀ ادبیات تهران و مدرسۀ عالی حسابداری، انتشار پنجاه لطیفه و فهرست الفبایی لغات فارسی با معادل عربی به ضمیمه‌ الابانه (۱۳۵۴) سفر به دانشگاه عین‌ شمس قاهره (۱۳۵۶) عضو هیئت علمی انجمن آثار و مفاخر ملی ایران، انتشار گزیدۀ امثال و حکم دهخدا (۱۳۵۷) انتشار مقالات دهخدا ج ۱ چرند و پرند (۱۳۵۸) انتشار خاطراتی از دهخدا و از زبان دهخدا (۱۳۵۹) شروع تألیف لغت‌نامۀ فارسی حرف آ، انتشار دیوان دهخدا (۱۳۶۰) انتشار مخلص‌اللغات حسن خطیب کرمانی (۱۳۶۲) انتشار نمونه‌های نظم و نثر فارسی با همکاری دکتر حسین بحرالعلومی و فرزام‌پور (۱۳۶۵) انتشار کتاب فارسی سرکوهی (۱۳۶۷) انتشار مقالات عباس اقبال مجلد اول و سوم و داستان بهرام چوبینه (۱۳۶۹) انتشار کشف‌الابیات مثنوی نیکُلسون (۱۳۷۰) انتشار دیوان لغات ترک (۱۳۷۵) انتشار کتاب الادیان (۱۳۷۶) انتشار گلچین دیوان ناجی قزوینی و ره آورد حکمت (۱۳۷۹) انتشار کتابچۀ سرشماری شهر قزوین بر مبنای تعلیمات نوین (۱۳۸۰) انتشار سیر تاریخی بنای شهر قزوین (۱۳۸۱) انتشار ره‌آموز حکمت و برزونامه (۱۳۸۲) انتشار ره‌آغاز حکمت، برگردان روایت‌گونۀ شاهنامۀ فردوسی به نثر چاپ چهارم (۱۳۸۴