نگاهی تازه به دستور زبان

کتاب نگاهی تازه به دستور زبان نوشته محمدرضا باطنی

به اعتقاد نويسنده، این کتاب دستور زبان فارسی نیست؛ بلکه سخنی درباره دستور زبان است. در این کتاب نویسنده کوشیده است تا شالوده‌های نظری و فلسفی دستور و دستور‌نویسی را برای خواننده روشن کند و تا آنجا که ممکن است، او را درجایگاهی قرار دهد که بتواند در پهنه افقی گسترده و با بینشی علمی‌تر به بحث‌ها و کشمکش‌های دستوری نگاه کند. این کتاب می‌کوشد تا ملاک‌هایی در اختیارخواننده بگذارد تا خود بتواند دریاره دستور زبان‌های موجود داوری کند. این کتاب جنبه فنی زبانشناسی ندارد و در نوشتن آن خواننده غیرزبانشناس مورد نظر بوده است در فصل اول، تاریخچه دستورنویسی در غرب و دستورنویسی برای زبان فارسی به اختصار بررسی می شود. در فصل دوم، اصول و تعاریف دستور سنتی تجزیه و تحلیل و معایب آنها نمایانده شده است. آمیختن صورت و معنا، ‌درست و غلط در زبان، ابدیت دستور،‌ گرفتن نوشتار به جای گفتار، ‌تحمیل مقولات خارجی به زبان، از جمله معایب دستور سنتی هستند که در این بخش به آنها اشاره می شود. درفصل سوم، دستور ساختاری به بحث کشیده شده است. آغاز زبانشناسی ساختگرا، ‌زبانشناسی ساختگرای آمریکایی و مفاهیم بنیادی در زبانشناسی ساختگرا، موضوعاتی است که در این فصل آمده است. در فصل چهارم دستور گشتاری چامسکی که امروزه مهمترین نظریه مورد بحث در زبانشناسی است، با بیانی ساده تشریح می شود