قیام آذربایجان در انقلاب مشروطیت ایران

 کتاب قیام آذربایجان در انقلاب مشروطیت ایران اثر کریم طاهر زاده بهزاد

این كتاب تحقیقی است درمورد تاریخ مشروطه در قزوین كه طی آن نویسنده رویدادهای مشروطه را در این شهر از سال 1284تا 1290ش/ 1324تا 1330قمری بازگو كرده است .منابع نویسنده بر دو دسته‌اند .یك دسته منابع و متون چاپ شده شامل تاریخ‌های دست اول و مقالات و كتاب‌های دیگر، و دسته دیگر مجموعه‌ای از اسناد نو یافته و منتشر نشده .بخش اصلی اسناد مربوط به خاندان شیخ الاسلامی قزوینی است كه در انقلاب مشروطه نقش مهمی داشته‌اند .این اسناد عبارت‌اند از : نظامنامه انجمن مجاهدین قزوین، نظامنامه كمیته ستاد (اجتماعیون عامیون)، گزارش‌های محرمانه، تلگراف از شهرهای مختلف و دستخطها و تلگراف‌های رجال مهم مشروطه (مانند : آخوند خراسانی، سید محمد طباطبایی، محمد ولی خان تنكابنی) و عكس‌های متعدد رجال آن عهد .مطالب كتاب در یازده فصل تنظیم شده كه از این قرارند1 : ـ انقلاب مشروطیت ایران از آغاز تا استبداد صغیر، 2ـ اوضاع قزوین از آغاز مشروطیت تا استبداد صغیر، 3ـ آغاز انقلاب مشروطیت دوم، 4ـ با مشروطه خواهان از رشت تا قزوین، 5ـ فتح قزوین به روایت‌های مختلف، 6ـ اوضاع قزوین پس از گشوده شدن به دست مشروطه خواهان، 7ـ سقوط اهریمن استبداد، 8ـ اوضاع قزوین پس از فتح تهران، 9ـ رجال قزوینی موثر در انقلاب مشروطیت (قاضی قزوینی، میرزا علی اكبر ارداقی ;میرزا علی اكبر موتمن ـ دیوان قزوینی، میرزا غفارخان یگانه (سالار منصور)، مرتضی خان بهشتی، حاج شیخ احمد عزیزی، میرزا حسین خیاط، حاج میرزا ابوتراب شهیدی، مصطفی خان خورهشتی، حاج اسداله بزاز، سید مهدی امیرشاهی، میرزا ابوتراب پزشكیان، دكتر الكساندر آقایان، حاج محمد حسن بادكوبه‌ای، میرزا حسین شهیدی، عباسقلی آدمیت، حاج میرزا مسعود شیخ الاسلام، میرزا حسن شیخ الاسلام (رئیس المجاهدین، سید عبدالله شیخ الاسلامی (امجدالوزاره))، 10ـ نقش قزوین در ایجاد ادبیات مشروطیت (علامه علی‌اكبر دهخدا، عارف قزوینی و سید اشرف‌الدین حسینی)، 11ـ اسناد نو یافته (شامل متن شصت و هشت سند) .در پایان كتاب تصاویر اسناد و عكس‌هایی از رجال قزوینی عصر مشروطه، به خصوص خاندان شیخ الاسلامی آورده شده است .كتاب با فهرست منابع و فهرست اعلام به پایان می‌رسد