دانلود کتاب در زیر یوغ اثر ایوان وازوف ترجمه محمد قاضی
ایوان و ازوف رمان در زیر یوغ را در روسیه و در زمانی نوشت (۱۸۹۰) که پس از کودتای انجام شده بر ضد شاهزاده الکساندر با تنبرکت ۲ به آن کشور مهاجرت کرده بود نویسنده به هنگام بازگشت به وطنش در بهار سال ۱۸۸۹ دستنوشته ناتمام رمانش را در چمدان خود داشت. ایوان شیشمانوف مؤلف مجموعه آثار فولكلوريك وعلمي و ادبی که ادیبی ظریف و نکته سنج و در پی گردآوری آثار چاپ نشده بود دستنوشته در زیر یوغ را از نویسنده گرفت و همان قسمت ناتمام را در سه شماره نخستین مجموعه ادواری خود به چاپ رسانید .(۱۸۹۰-۱۸۸۹) همین ایوان شیشمانوف که بعدها استاد دانشگاه میشود جزئیات تدوین و تکوین رمان در زیر یوغ را در خاطرات خود ذکر میکند. ایوان و ازوف در ۱۸۸۷ از طریق قسطنطنیه به اودسا می رود. در آنجا محافل طرفداران نژاد اسلاو و مهاجر نشینان بلغاری که معمولا مهاجران بلغاری را پذیرا میشدند با آغوش باز از او استقبال می کنند. ایوان شیشمانوف نامبرده در نوشته های خود خاطرات ایوان وازوف مربوط به زمان اقامتش در اودسا را آورده است و از قول آن رمان نویس بزرگ چنین مینویسد: من دیگر از آن زندگی پر تلاطم به تنگ آمده بودم یاد بلغارستان همیشه با من بود.
با وجود پذیرایی محبت آمیزی که از من میکردند من در آن سرزمین بیگانه خودم را غریب و بیخانمان و همچون خرده ریزی آب آورده و بیمصرف حس می کردم در آن هنگام بود که برای وقت گذرانی و برای رفع کسالت حزن انگیز زندگی بیکاره خود به فکر افتادم که زمان در زیر یوغ را بنویسم... در نظر داشتم که در آن اثر منظره زندگی هم میهنان بلغاری خود را در سالهای آخر سلطه ترکان عثمانی ترسیم کنم و از روح انقلابی دوران شورش آوریل یاد آورم این فکر که يك شب به سرم زده بود کم کم شروع کرد به اینکه شکل بگیرد. با شور و شوق تمام دست بکار شدم به قهرمانانی که با نیروی تخیل خود ناز و نوازششان میکردم از تو جان میدادم این مشغله به من بال و پر داد. بسیاری از رویدادهای زمان از روی خاطرات و مشاهدات شخصی خودم بازسازی شده اند.
اغلب چهره ها از میان مردم سوپوت ۵ شهر زادگاه خودم لیکن با نامهای مستعار دستچین شده انده. ایوان و ازوف خاطرات و اسناد نوشته ایوان شیشمانوف چاپ ۱۹۱۲ صوفیه صفحات ۷۵ ۷۶ و ۲۳۸) در چنین اوضاع و احوالی بود که فکر تدوین زمان در زیر یوغ بوجود آمد. و ایوان و ازوف قسمت بیشتر آن را به رشته تحریر کشید. باری ایران و ازوق در تبعید بسر می برد و با همه پذیراییهای گرمی که در اودسا از او بعمل می آوردند فینش یاد هندوستان می کرد و فکرش همیشه او را به سوی میهنش باز می آورد و چون آن غریب آواره از وطن نمی تواند به آرزوی خود که بازگشت به میان خویشان و دوستانش در زادگاه خویش است نایل آید کتابی می نویسد که قهرمانان آن از بزرگ و کوچک در همان محیط گرم و صمیمی و خوش منظره ای که برای او عزیز است می تواند در زمان در زیر یوغ تصویر مینین از خلال نگاه کاونده یکی از فرزندان تبعید شده اش که همه هوش و حواس او به سوی افقهای سایه دار زادگاهش معطوف است دوباره زنده میشود و از آنجا است که چهره ها، رویدادها، چشم اندازهای طبیعی و رویاهای گذشته کشور آن همه لطف و جذبه از خود ساطع میکنند و نیز از همانجا است که انشای نوشته گاه نرم و آرام همچون شعری غنایی و گاه تند و سرکش به مانند چکامه ای حماسی حساسیت بس عمیق نویسنده را در رویارویی با واقعیت نشان میدهد.
این خود چیزی است که از نقاشی چهره های والا و رنگین یا آدمهای به ظاهر کوچک و حقیری که جوانمردی و کرامت و صراحت و سادگی باطنشان بی اختیار ما را متأثر می کند، نظیر سوكولف او نيانوف رادا، کلچو چوریجی مارکو کينكا، لا لكا وغيره.... استنباط میشود و براستی خواننده از گردآوری دقیق این همه شخصیتهای جالب توجه که بیشترشان به اعتراف خود نویسنده از میان دوستان و آشنایان قدیم یا خویشان و بستگان كم و بيش نزديك او برگزیده شده اند در شگفت میماند.
و ازوف برگذشته نه چندان دور میهنش خم می شود تا زیبایی و عظمت و اصالت آن را خوب مجسم کند تخیلش چهره هایی را از میان مردم بلغارستان بیرون میکشد که شریفند و صریح و جسور و آماده اند تا جان خویش را نیز قد کنند و همه مردمی هستند مازی از خبث طينت و بی غل و غش و ساده دل و عبرت انگیز اینان همه از معاصران خود نویسنده هستند و او ایشان را دوست دارد و حس می کند. که از بستگان نزدیکش هستند و ازوف در طول سالهای کودکی خود با بسیاری از ایشان معاشر بوده است. باری تأثرات و احساسات دوران کودکی بسیار عمیق و قوی است و انسان هر بار که از آن یاد می کند دستخوش سیر و رافت و سحر و جذبه خاصی میشود که تصویرهای رنگارنگ و سراپا لطف گذشتگان به او تلقین می کنند. در زیر یوغ تنها اثر ادبی اروپایی نیست که در کشوری بیگانه و در غربتی توام با یاد شدید میهن نوشته شده باشد.
ایوان شیشمانوف در خاطرات خود گفته هایی از ایوان و ازوف نقل می کند. از جمله اینکه زندگی مهاجران بلغاری سال ۱۸۸۶ آدم را به یاد حالات روانی مهاجرانی می اندازد که آدام میسکیه ویچ در شعر حماسی خود تحت عنوان أقام طاطاوس تشریح کرده است همان کتاب صفحه (۷۵) این مشابہت بی ربط نیست زیرا حماسة وأقام طاطاوس» نیز همچون در زیر یوغ در تبعید نوشته شده است و میسکیه و یچ هم که در پاریس مستقر شده بود همان احساس غربت و ارزوی بازگشت به وطن را داشت و تصویر میهنش را در رویاهای شاعرانه خود می جست. ما می دانیم که آن شاعر والامقام لهستانی با احساسی عمیق و با هنرمندی شاعرانه ای زندگی ملت لهستان و جاذبه دلپذیر طبیعت وطنش را ترسیم کرده است. انشای توام با نکته های طنز و هزل و سرشار از شور و سرور گواه صادقی بر ایمان شاعر به آینده ملتش و بر عشق
بی ریای او به انسانیت و به زندگی است. و مگر همین ایمان به نیروهای اینده ملت و همین عشق به انسانیت و به زندگی در صفحات زمان ایوان و ازوف موج نمی زند؟ آری در زیر یوغ گواه بر والاترین و شریف ترین کارهایی است که ملت بلغار قادر به انجام دادن آن است. این اثر در محیطی مربوط به يك دوران تیره و تار جریان دارد دورانی که کشور بلغارستان در زیر فشار يك دولت ستمگر بیگانه است و ملت بیدفاع آن بدترین ستمها را تحمل میکند و نویسنده از همان صفحات نخست کتاب از آن همه جور و بیداد سخن میگوید. سرتاسر کتاب پر است از تابلوهای مظالم شنیع و نفرت انگیز ترک از تعدی و تجاوز به ناموس و قتل و غارت و این صحنه های شوم بخصوص در وقایعی که بعد از سرکوبی شورش اوریل روی داده واضح و برجسته نشان داده شده است.
قلم ایوان وازوف نه تنها دشمنان را میگوید بلکه ستمگران خود فروخته بلغاری را نیز که خاین و بی غیرت و دشمن ملتند و با اشغالگران همکاری می کنند بی نصیب نمی گذارد. تابلوی یوغ نشانگر زمینه ای است که زندگی ملت بلغارستان در آستانه رهایی از قید استعمار ترك بر آن جریان دارد. معمولا کتابی که از رنجها و شکنجه های ملتی زجر دیده سخن بگوید باید جان را از درد و نومیدی پر کند و حال آنکه در مورد این کتاب چنین حکمی صدق نمی کند چه زمان در زیر یوغ اثری است شاد و شیرین و سرشار از امید و خوش بینی زیرا نویسنده از يك طرف آداب و رسوم مردم خرده پا زندگی اجتماعی و خانوادگی ایشان صفای روحی و اخلاقی اکثریت عظیم ملت و میهن پرستی عمیق مردم و از طرف دیگر جمهش انقلابی توده های وسیع، مبارزه برای آزادی ملی شورش آوریل و قهرمانیهای دسته جمعی را در طرح نخستین کتاب قرار داده است خواننده در تدارک شورش و تشکیل کمیته های انقلابی و بالا گرفتن شور میهن پرستی و خلاصه در همه آن چیزهایی که ایران و ازوف به عنوان سرمستی ملت» از آن یاد می کند. حضور می یابد. نسیم میهن پرستی بر همه صفحات فصول کتاب به ویژه فصلهای نمایش با سرود انقلابی پایان آن غائبان مغلوبان را مهمان می کنند، در قطب دكيسه سبزه به دور تنه یک درخت»،
برای خرید کتاب در زیر یوغ نسخه چاپی اینجا کلیک نمایید . و برای دانلود رایگان به ادامه مطلب مراجعه نمایید.
جدید مارکوه و غیره در اهتزاز است و تنها «خاطرات زاخاری استویانف درباره شورشهای بلغاریان در زمان سلطه ترکان عثمانی ممکن است از نظر بیان احساسات میمون پرستی در استانه شورش آوریل با این فصلهای ذکر شده از زمان در زیر یوغ قابل مقایسه باشد. شور و شوق میهن پرستی بر زمینه گذران روزمره جریان دارد و به آداب و رسوم زندگی و همه تظاهرات اجتماعی رخته می کند. در سالهایی که شدت هیجانهای انقلابی به اوج میرسد این شور و شوق هرگونه حرکت و هرگونه جهش ملت را مشخص مینماید و عظمت آن دوران در همین نکته است. در اینجا برای مثال قسمت برجسته ای از فصل و سرمستی ملت را نقل میکنیم شور و شوق میهن پرستی در حالی که همه چیز را فرا می گرفت هر روز نیروی تازه ای پیدا می کرد.
همگان در کار تدارک بودند پیر و جوان دست بکار شده بودند. برای درست کردن گلوله دهقانان کشت و زرع مزارع خود را ناتمام می گذاشتند و شهر نشینان دست از کار و کسب خود می کشیدند. پیکهای پنهانی روز و شب در بین گروههای مختلف و کمیته مرکزی پانا۔ گوریشته در رفت و آمد بودند پلیس مخفی مراقب اعمال پلیس رسمی بود. جوانان اسلحه در دست و به فرماندهی ده ها و صدها نفر به تمرین نظامی می رفتند زنان مچ پیچ و طناب می بافتند و فتیله درست می کردند. پیرزنان خمیر می گرفتند و بیسکویت می پختند. چکمه دوزان بجز كيف و فانوسته فشنگ و چیزهای ضروری دیگر برای شورشیان درست نمی کردند...» شور و هیجان انقلابی به مارکوایوانف بازرگان نیز سرایت می کند.
او مردی است مثبت دارای عقل سلیم که اندکی هم خیالبافی در ذاتش نیست این آدم در فصل و به دور تنه يك درخت در کار ساختن توپی از چوب گیلاس حضور می یابد و تحت تأثیر این پیشگویی که «امپراتوری عثمانی سقوط خواهد کرد از حالت شك و ترديد بیرون می آید و با جریان عمومی همراه میشود و در این هنگام است كه يك تغییر قطعی در وجدانش روی می دهد. لیکن این تغییر ناگهان صورت نمی گیرد
