سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان

کتاب سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش اثر محمدعلی خان سدیدالسلطنه بندر عباسی مصحح احمد اقتداری

 شرح حال و آثار و احوال مرحوم محمد علی خان سدیدالسلطنه
بندر عباسی مشهور به کبابی را در مقدمههای چند کتاب او که خود نگارنده این سطور به طبع و نشر آنها پرداخته ام و طی بیست و چند سال اخیر چاپ شده اند نوشته ام و از همت و کرامت مرحوم مهندس هوشنگ ستایش نوه دختری مؤلف و مرحوم علی ستایش پدر مرحوم هوشنگ ستایش جای جای با شرح مستوفی سخن گفته ام و نوشته ام. اکنون که بنا بر وظیفه اخلاقی که از طرف مرحوم هوشنگ ستایش و دانشگاه تهران در حدود بیست سال پیش به عهده من واگذار شده است، بکار طبع و نشر چهارمین کتاب عمده و اساسی مرحوم سدید می پردازم خـداونـد دانش آفرین را سپاسگزارم که توانسته ام به وظیفه اخلاقی و تعهد وجدانی
خود عمل کنم. چون کتاب مغاص المثالي و منار الليالی بسیار ارزنده و مفید و پر مطلب ولی از نظر ترتیب و توالی موضوعات بسیار بی نظم به رشته تحریر در آمده است بر آن شدم که کتاب را به دو قسمت جداگانه تقسیم و در هر قسمت موضوعات مربوط به آن قسمت را با نظمی نه چندان علمی ولی تا حدودی روشن و قابل استفاده در یک فصل معین و با نام معین قرار . بنابر این ،روش کتاب را در دو مجلد منظم نموده ام. مجلد اول با نام دهم به سرزمینهای شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش و مجلد دوم با نام سرزمینهای جنوبی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش و آشکار است که در مجلد اول از سواحل و جزائر ایرانی واقع در شمال خلیج فارس و دریای عمان سخن در میان است و در مجلد دوم از سرزمینهای جنوبی خلیج فارس یعنی مسقط عمان، امارات متحده عربی ،قطر، بحرین، کویت و بصره.

خرید کتاب سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش

بیشتر مطالب راجع به سواحل جنوبی خلیج فارس را مرحوم سدیدالسلطنه در کتاب دیگر خود به نام مفاتيح الادب في تواريخ عرب و شقائق النعمان فی احوال مسقط و عمان نگاشته است که من این کتاب اخیر را با نام تاریخ مسقط و عمان و بحرین و قطر و روابط آنها با ایران تنظیم و تحشیه نموده ام و در زیر چاپ است. بنابراین طبع و نشر مجلد دوم را به زمان و فرصت مساعد دیگری موکول کرده ام تا خدای چه خواهد و کی و در کجا چاپ شود اما کتاب حاضر که با نام سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش است از سواحل شمالی ایران در فصول جداگانه با عناوین بوشهر، خوزستان، شیبکویه، بندر لنگه بندر ،خمیر ،بستک لارستان، بندر عباس، میناب چاه بهار و گوادر و پسابندر و از جزیره های ایرانی واقع در دریاهای شمالی خلیج فارس و دریای عمان با عناوین قشم هرموز و لارک هنگام، کیش تمب تمب بزرگ و تعب (کوچک)، لاوان و اندرآبی ابوموسی، سیری (سری) فرور فرور) و ناییو فرور)، خارک در طی صد سال پیش سخن رفته است و مطالب سودمندی ثبت و ضبط شده است. اگر توضیح و تعریفی برای فهم معنی واژه ای محلی یا بیان تغییرات نام نقطه ای لازم دیده ام به متن و با زیرنویس صفحه افزوده ام و امید آن دارم که تعلیقاتی هم به آخر بعض فصول کتاب بیفزایم که اگر خود قادر به نوشتن برخی تعلیقات نباشم از دوستان دانشمند بومی و محلی آن نواحی خواهش کنم و از یاری و همکاری آنان بهره گیرم و نوشته های ایشان را
در پیوست های کتاب با نام خود آنها بیاورم و بر فایدت کتاب بیفزایم.
چنین گوید بنده نگارنده سدیدالسلطنه محمد علی پورحاج احمد خان بندر عباسی، چون در مراحل حیات به اربعین شتافتم و از نگارش مفاتيح الادب في تواريخ العرب و اعلام الناس في احوال بندر عباس فراغت یافتم و سال هزار و سیصد و سی و یک درآمد، در صدد افتادم خود را به تلفیق کتاب دیگر اشتغال دهم قصد خود را تعمیم داده و در جمع تحقیقات پریشان خود که از اسفار متعاقبه در بنادر و جزائر خلیج فارس و غیره در اوراق متفرقه و دفاتر متشتته نوشته برآمده و بعون خالق یگانه در اجزاء دوگانه مقصد خود را به انجام رسانید و فهرست را مبسوطاً نوشته جزئیات مطالب را بدون ترتیب در تحت کلیات نگاشت و رؤوس مطالب را به ترتیب حروف عیناً نگارش داده که خوانندگان را پیدایش مطلوب آسان شود و آن را مغاص المثالي و منار الليالی نام نهاد و
ارجو من الله توفيق الرشاد”.