""ارکستر زنان آشویتس" نام نمایشنامه ای به قلم آرتور میلر،نمایش نامه نویس معروف آمریکایی است که همگان او را به نام نمایشنامه بسیار معروف مرگ فروشنده میشناسند. آرتور میلر برای نگارش مرگ فرشنده برنده جایزه معتبر پولیتزر شده است. نام اصلی این کتاب "نواختن برای زندگی" است که درسال 1980 از آن فیلم بسیار موفقی ساخته شده است.
این نمایشنامه در اردوگاه خوفناک آشویتس درباره یک خواننده دورگه لهستانی یهود به نام فانیا فنه لون است . ایده اصلی این داستان از خاطرات واقعی همین خواننده است. در مورد فضای داستان که نیاز چندانی به توضیح نیست. آشویتس نام اردوگاه رژیم نازی در زمان جنگ جهانی دوم است که در لهستان واقع شده است. آلمانی ها برای پاکسازی نژادی که یکی از سرلوحه های اصلی برنامه هیتلر بود، از تمام مناطق اروپا، یهودی ها را به این اردوگاه کار می فرستادند و در صورت بیماری و یا کهولت سن و یا از کارافتادگی آنها را به کوره های ادم سوزی فرستاده و به شکلی وحشیانه اعدام میکردند.
این مقدمه کوتاه لازمه تصور فضای دلهره آور این داستان است. در این شرایط فانیا پس از انتقال به دلیل شهرت زیاد در خوانندگی به عضویت ارکستر زنان در آشویتس در می اید. ارکستری که فلسفه موسیقی را به سخره میگیرد. موسیقی نواخته و خوانده می شود ولی نه برای زیبایی ذاتی آن بلکه برای لذت سلاخان و جلادانی که کار روزانه آنها را با واژه جنایت نیز نمی توان به درستی و کمال بیان کرد. دنیای فانیا که سراسر با موسیقی آمیخته شده در این فضا به چالشی کشیده می شود و او را در ناباوری میزان پستی انسانیت فرو میبرد.
ارکستر می نوازد، سازها مرتب تکان می خورند و خواننده به آنها دم میگیرد ولی صدای آنها در موسیقی هولناک ترس گم میشود. ارکستری که برای مرگ نواخته می شود، چیزی به جر مرگ به ارمغان نمی آورد. فاصله آنها تا مرگ به اندازه یک نت موسیقی است و هیچگاه نمی توانند از این ترس رهایی یابند.
آرتور میلر این داستان را با توانایی خاص خود در فضا سازی و شخصیت سازی روایت کرده است و می توات در همه دیالوگ ها و حالات رفتاری فانیا و سایر نوازندگان تمامی احساسات را درک کرد. خشونت بی حد و حصر در کنار این گروه موسیقی خود را تشدید می کند و بیشتر و بزرگتر جلوه می کند. تمامی شخصیت های نازی که مسئول این ارکستر هستند چهره و نمایی کاملا خشک و بی روح دارند و لذت بردن آنها از موسیقی کاملا بی معنی و مسخره جلوه میکند. در سویی دیگر تمامی این ارکستر برای زندگی می نوازند چون می دانند این آخرین امیدشان برای زندگی است.
درباره نسل کشی نازی ها در طول جنگ جهانی دوم، داستان ها و فیلم های بسیاری ساخته شده است. در میان این آثار ارکستر زنان آشویتس جایگاهی ویژه و ممتاز دارد.