معرفی کتاب دروغ اراده آزاد اثر سام هریس:
کتاب دروغ/ اراده آزاد، نوشته فیلسوف و نویسنده آمریکایی، ساموئل هریس است. دروغ و اراده آزاد دو مقاله متمایز سام هریس هستند که حول موضوع حقیقت نوشته شده اند و از جهت ارتباطشان تحت عنوان کتابی منتشر شده اند.
بخش دروغ در ابتدای کتاب، نشان می دهد که این عادت همیشگی اغلب انسان ها، چگونه در زندگی آن ها تاثیر می گذارد و این رفتار خودکرده بی فکرانه، زندگی را به سمت آشفتگی رهنمون می کند.
هریس دروغ را به معنای عامدانه دیگران را گمراه کردن تعریف می کند و اشاره می کند، افراد دروغ می گویند تا دیگران را به باور هایی برسانند که حقیقت ندارد و عواقب این باور ها هر میزان بزرگ تر باشد، عواقب و پیامد های ناگوار آن دروغ هم بزرگ تر است.
هریس همچنین دروغ مصلحتی (تنها دروغی که آدم های خوب هم می گویند)، دروغی که با هدف جریحه دار نکردن احساسات گفته می شود را، نشان دهنده رابطه هایی با غنای کمتر می بیند.
نویسنده نشان می دهد دروغ زمینه مناسبی را برای ایجاد رذالت های اخلاقی شخصی و عمومی می گسترد و این رذالت ها در دامن دروغ رشد می کنند. چرا که دروغهای بزرگِ صاحبان قدرت منجر به بی اعتمادی ما به حکومت ها و نهادها می شود، و دروغ آدمهای ضعیف، منجر به بی تفاوتی و سنگدلی ما نسبت به رنجهای دیگران.
بخش دوم کتاب، اراده آزاد، که به مسائل عمیق تری می پردازد، می کوشد نشان دهد که با وجود پس زمینه هایی که در فکر و رفتار ما وجود دارد و ما هیچ تسلط و آگاهی و کنترلی بر آن ها نداریم، چگونه می توانیم اراده آزاد داشته باشیم و خود را موجودی مختار بدانیم؟
هریس در دروغ/اراده آزاد اشاره می کند که اراده آدمی متأثر از فعالیت نورونهای عصبی است و در شرایط آزمایشگاهی فقط با بررسی فعالیت ۲۵۶ نورون میتوان ۱۰۰ میلی ثانیه پیش از آنکه فرد به تصمیمش آگاه شود، با صحت ۸۰ درصدی آن را پیش بینی کرد. هریس با ارائه مثال های متعدد بیان می کند که تفکرات انسان ها تحت فرمان آن ها نیست. به طور مثال هریس نشان می دهد که ما با مواجهه با کسی که قتل کودکان را دست مایه لذت بردن خویش قرار داده به نسبت کسی که در یک تصادف مسبب کشته شدن کودکی شده رفتار متفاوتی داریم و حال آنکه اگر بدانیم شخص اول نیز تحت تاثیر بعضی فعل و انفعالات مغزی دچار چنین رفتاری شده، باز هم برخورد دیگری خواهیم داشت.
همانطور که نویسنده اشاره می کند، واقعاً چه چیزی میتواند همه عوامل تأثیرگذار را تحت تأثیر قرار دهد؟ عوامل تأثیرگذار بیشتر؟ ما نه جلوی توفان را میگیریم و نه اینکه در توفان گم میشویم، ما خود توفانیم!