در کتاب روانکاوی آتش به اعتقاد باشلار، عناصر معدودي به خيال پردازي هاي آدمي بال و پر مي دهند . باشلار بر مبناي اين اعتقاد ، به جستجوي مضامين اصلي ادبيات و باز نمودن پيوند استوار آنها بر ناخودآگاهي جمعي پرداخت . به موجب تحقيقات او كه بسيار گسترده و پردامنه است ، آثار اصيل و بديع ادبي ، تنها از تخيلي كه تار و پودش از يك يا چند عقده رواني مربوط به عناصر اربعه ، فراهم آمده و از دولت آن عقده ها ، در عين كثرت ، انسجام و وحدت يافته است ، مي تراود . اين چهارعنصر آب و آتش و خاك و هوا ، در ضميرنهفته بشرانعكاس بسيار عميق و دور و درازي دارند و باشلار به بررسي خيالپردازيهاي نويسندگان درباره آنها مي پردازد . بنابراين باشلار درتحقيقات خويش از روانكاوي سود جسته ، اما روش فرويد را از صورت جزمي و قشري اي كه دارد پيراسته و رونق و جلاي تازه اي به آن داده است .