کتاب اسطوره ی چارچوب اثر کارل پوپر
در کتاب اسطوره ی چارچوب كارل پوپر ؛ فیلسوف مشهور و کوشا علم، منطق دان، ریاضی دان و اندیشمند اتریشی-انگلیسی و استاد مدرسه امور اقتصادی لندن بود. او یکی از بزرگترین فیلسوفان علم سده بیستم به حساب میآید و آثار زیادی در فلسفه سیاسی و اجتماعی از خود باقی گذاشتهاست. پوپر به دلیل کوششهایش در رد روش علمی طرفداران کلاسیک مشاهده/استنباط(اثبات گرایان) از طریق پیشبرد روش ابطالپذیری تجربی، مخالفتاش با دانش برآمده از قیاس و استدلال کلاسیک (ارسطویی-افلاطونی)و دفاع از خردگرایی انتقادی، بنیادگذاری نخستین فلسفه انتقادی غیر توجیهگرانه در تاریخ فلسفه و دفاع نیرومندش از لیبرال دموکراسی و اصول انتقادگرایی اجتماعی که به نظر او امکان ظهور جامعه باز را فراهم کردند، شهرت دارد. ...پوپر تمام مقالات اين اثر را به نيت دفاع از عقلانيت و نقادي عقلاني نگاشته است. «اين يك شيوه تفكر و حتي يك زيست است. نوعي آمادگي براي استماع استدلالهاي نقادانه، جستجو براي يافتن اشتباهات خود و درس آموختن از آنها. اين رويكردي است كه من شايد نخستين بار در سال 1932 كوشيدهام آن را در دو سطر ذيل صورتبندي كنم: من ممكن است بر خطا باشم و شما بر صواب، اما با بذل كوشش، ممكن است هر دوي ما به حقيقت نزديكتر شويم... پوپر در كتاب اسطوره چارچوب دفاع از علم و عقلانيت را كه از بزرگترين دستاوردهاي بشري است در گرو مقابله با «مدهاي روشنفكري» و «گرايشهاي افراطي به تخصصگرايي» ميداند. «روشنفكري كه آموزههايش به مد زمانه بدل شده و متخصصي كه جز در چارچوب تخصصي خود نميانديشد، هر دو زنداني ديدگاههاي خود شدهاند. » روش پوپر براي مقابله با آفات علم و عقلانيت يك استدلال طولاني و داراي مقدمه و بخشهاي مختلف است كه گام به گام در كتاب آن را بسط ميدهد. او در بخشي از استدلالش در دفاع از علم و عقلانيت به نقد آموزهاي ميپردازد كه از آن به عنوان «اسطوره چارچوب» ياد ميكند. «يعني اين انديشه كه امكان مفاهمه ميان كساني كه درون نظامهاي معرفتي، اخلاقي و ارزشي گوناگون هستند وجود ندارد و كساني قادر به همسخني و بالتبع نقادي و ارزشيابي آراي يكديگر خواهند بود كه به چارچوبها، سنتها، فرهنگها و تمدنهاي يكساني تعلق داشته باشد و بر سر مقدمات بحث به يكديگر اختلاف نداشته باشند. » پوپر به تفصيل ضعف اين ديدگاه را تشريح ميكند و بر مبناي توصيه روششناسانه اي نشان ميدهد اگر اين افراد متعلق به چارچوبهاي مختلف كوشش كنند باب گفتوگو را با «ديگران» باز كنند، در جريان عمل در مييابند كه تفهيم و تفاهيم در بسياري از موارد غيرممكن نيست.