کتاب پادیاوند: پژوهشنامه یهود ایران اثر امنون نتصر
رویدادهای ناشی از جنگ دوم جهانی و دیگر رویدادهای سیاسی و اجتماعی نیم قرن اخير، عامل مهاجرت گروههای زیادی از یهودیان ایران به اقصی نقاط جهان بوده و سالهای اولیه این دوران سالهای گریز و بی علاقگی یهودیان ایران نسبت به تاریخ گذشته شان بوده است. با وجود حضور انبوه دانش آموزان و دانشجویان یهودی ایرانی در دانشگاههای مختلف، تعداد پژوهشگران در رشته های تاریخ و فرهنگ یهودیان ایران در دهه اخیر همچنان انگشت شمار باقیمانده است. اکنون که سالهای اولیه مهاجرت سپری شده و دوران بی علاقگی به فرهنگ گذشته به سر آمده است جامعه یهودی ایرانی کمبود آگاهی به هویت تاریخی و فرهنگی خود را بهتر از هر زمان دیگر در می یابد در حال حاضر تلاش مهاجران یهودی بر این است که با معرفی ارزشهای فرهنگی خود بتوانند مقام شایسته خویش را در جامعه میزبان به دست آورند، و رابطه بین دو نسل را که حسی کاملا طبیعی است، مستحکمتر سازند. در سال ۱۹۹۱ میلادی، گروهی از یهودیان ایرانی مقیم لس آنجلس برای نیل به آرمانهای مختلفی که از آن جمله تفاهم بیشتر با نسل جوانتر بود، تشکیلاتی بنام جامعه دانشوران The Graduate Society ایجاد کردند.
جامعه دانشوران برای سهیم کردن بیشتر افراد جامعه در این جنبش فرهنگی به ایجاد تشکیلات جانبی غیر انتفاعی بنام بنیاد دانشوران The Graduate Society Foundation دست یازید. این گروه از آغاز فعالیت با آگاهی از کمبود اطلاعات علمی پیرامون تاریخ و فرهنگ یهودیان ایران در صدد پی ریزی و طرح برنامه ای برای رفع این نقص فرهنگی بر آمد بنیاد دانشوران نیاز فرهنگی خود را در این زمینه با پرفسور امنون نتصر، استاد دانشگاه عبری اور ملیم در میان نهاد خوشبختانه دریافت طرح پیشنهادی مورخ هفتم ماه مه ۱۹۹۳ پروفسور لنصر آرمانهای دانشوران را عملی ساخت. بنیاد دانشوران در یک جهت گیری تاریخی بلافاصله برای کشف راز این صندوق کهنه سر به مهر میراث ۲۷۰۰ ساله زندگی یهودیان ایران اعلام آمادگی نمود و کلیه امکانات مادی و معنوی خود را به کار بست دست یابی به محتوای این گنجینه، علاوه بر ارضای حس کنجکاوی علاقه مندان بمانند یک کشف باستانشناسی بسیار هیجان انگیز خواهد بود. سردبیری این نشریه با پروفسور امنون نتصر میباشد - فردی که تمام توان فکری و باروری علمی خویش را در راه پژوهش و گسترش تاریخ و فرهنگ یهودیان ایرانی به کار برده است. هدف پرفسور لنصر و بنیاد دانشوران این است که این مجموعه حاصل پژوهش تمام افرادی باشد که در یاری به روشن کردن گوشه های تاریک و مبهم تاریخ و فرهنگ یهودیان ایران در سراسر جهان مشغول به فعالیتهای علمی میباشند.
بنیاد دانشوران امیدوار است با کمک یکایک اعضای خود و علاقه مندان به فرهنگ و تاریخ یهود ،ایران نسخههای این نشریات به کتابخانه های دانشگاهی عمومی و شخصی راه یابد و معرف و مشوق پژوهشگران دیگر برای تکمیل این مهم باشد. این بنیاد لازم میداند از شادروان دکتر حبیب ،لوی نویسنده تاریخ یهود ایران که از پیشگامان این راه میباشند یاد نماید و خاطره زحمات ایشان را گرامی دارد. بنیاد دانشوران یهود انتشار این سلسله نشریه را از یکسو به نیاکان یهودی ایرانی تقدیم میکند که سهم اصلی را در تداوم فرهنگی دارا میباشند و از سوی دیگر آنرا به نسل های آینده برای پی بردن به ارزشهای میراث فرهنگی خود هدیه میدهد. تهیه و انتشار این مجموعه تلاشی است علمی برای شناساندن تاریخ و فرهنگ جامعه یهودی ایران به جهانیان باشد که این ادای دین مقبول خاطر افتد.
رویدادهای ناشی از جنگ دوم جهانی و دیگر رویدادهای سیاسی و اجتماعی نیم قرن اخير، عامل مهاجرت گروههای زیادی از یهودیان ایران به اقصی نقاط جهان بوده و سالهای اولیه این دوران سالهای گریز و بی علاقگی یهودیان ایران نسبت به تاریخ گذشته شان بوده است. با وجود حضور انبوه دانش آموزان و دانشجویان یهودی ایرانی در دانشگاههای مختلف، تعداد پژوهشگران در رشته های تاریخ و فرهنگ یهودیان ایران در دهه اخیر همچنان انگشت شمار باقیمانده است. اکنون که سالهای اولیه مهاجرت سپری شده و دوران بی علاقگی به فرهنگ گذشته به سر آمده است جامعه یهودی ایرانی کمبود آگاهی به هویت تاریخی و فرهنگی خود را بهتر از هر زمان دیگر در می یابد در حال حاضر تلاش مهاجران یهودی بر این است که با معرفی ارزشهای فرهنگی خود بتوانند مقام شایسته خویش را در جامعه میزبان به دست آورند، و رابطه بین دو نسل را که حسی کاملا طبیعی است، مستحکمتر سازند. در سال ۱۹۹۱ میلادی، گروهی از یهودیان ایرانی مقیم لس آنجلس برای نیل به آرمانهای مختلفی که از آن جمله تفاهم بیشتر با نسل جوانتر بود، تشکیلاتی بنام جامعه دانشوران The Graduate Society ایجاد کردند.
جامعه دانشوران برای سهیم کردن بیشتر افراد جامعه در این جنبش فرهنگی به ایجاد تشکیلات جانبی غیر انتفاعی بنام بنیاد دانشوران The Graduate Society Foundation دست یازید. این گروه از آغاز فعالیت با آگاهی از کمبود اطلاعات علمی پیرامون تاریخ و فرهنگ یهودیان ایران در صدد پی ریزی و طرح برنامه ای برای رفع این نقص فرهنگی بر آمد بنیاد دانشوران نیاز فرهنگی خود را در این زمینه با پرفسور امنون نتصر، استاد دانشگاه عبری اور ملیم در میان نهاد خوشبختانه دریافت طرح پیشنهادی مورخ هفتم ماه مه ۱۹۹۳ پروفسور لنصر آرمانهای دانشوران را عملی ساخت.
بنیاد دانشوران در یک جهت گیری تاریخی بلافاصله برای کشف راز این صندوق کهنه سر به مهر میراث ۲۷۰۰ ساله زندگی یهودیان ایران اعلام آمادگی نمود و کلیه امکانات مادی و معنوی خود را به کار بست دست یابی به محتوای این گنجینه، علاوه بر ارضای حس کنجکاوی علاقه مندان بمانند یک کشف باستانشناسی بسیار هیجان انگیز خواهد بود. سردبیری این نشریه با پروفسور امنون نتصر میباشد - فردی که تمام توان فکری و باروری علمی خویش را در راه پژوهش و گسترش تاریخ و فرهنگ یهودیان ایرانی به کار برده است. هدف پرفسور لنصر و بنیاد دانشوران این است که این مجموعه حاصل پژوهش تمام افرادی باشد که در یاری به روشن کردن گوشه های تاریک و مبهم تاریخ و فرهنگ یهودیان ایران در سراسر جهان مشغول به فعالیتهای علمی میباشند.
بنیاد دانشوران امیدوار است با کمک یکایک اعضای خود و علاقه مندان به فرهنگ و تاریخ یهود ،ایران نسخههای این نشریات به کتابخانه های دانشگاهی عمومی و شخصی راه یابد و معرف و مشوق پژوهشگران دیگر برای تکمیل این مهم باشد. این بنیاد لازم میداند از شادروان دکتر حبیب ،لوی نویسنده تاریخ یهود ایران که از پیشگامان این راه میباشند یاد نماید و خاطره زحمات ایشان را گرامی دارد. بنیاد دانشوران یهود انتشار این سلسله نشریه را از یکسو به نیاکان یهودی ایرانی تقدیم میکند که سهم اصلی را در تداوم فرهنگی دارا میباشند و از سوی دیگر آنرا به نسل های آینده برای پی بردن به ارزشهای میراث فرهنگی خود هدیه میدهد. تهیه و انتشار این مجموعه تلاشی است علمی برای شناساندن تاریخ و فرهنگ جامعه یهودی ایران به جهانیان باشد که این ادای دین مقبول خاطر افتد. این نشریه برگی ست برای مطالعه و و پژوهش در تاریخ و فرهنگ یهودیان ایرانی و آگاهی از میراث غنی یهودیت - ما غیر از این ادعائی نداریم. پادیاوند به معنای پیروزمند واژه پهلوی ست که به جز در کتیبه های پهلوی و دستنویسهای قدیمی یهودیان ایران در هیچیک از نوشتارهای فارسی دیده نشده است.
این واژه نماد دوام و پادیاوندی ارتباط فرهنگی میان دو ملت باستانی ایران و یهود است. از این روی ما نام نشریه را پادیاوند نهادیم. درونمایه این پژوهشنامه منحصر به محدوده جغرافیایی کنونی کشور ایران نیست بلکه شامل تمام سرزمینهایی است که در آنها یهودیان سالیان درازی سکونت داشته اند و یا دارند و به یکی از زبانهایی ایرانی سخن میگفته اند یا میگویند. کردستان ایران که یهودیان آن به زبان آرامی - یهودی جدید سخن میگویند مشمول این محدوده جغرافیایی است. اگر ما اغلب از یهودیان ایران سخن میرانیم مقصود نهایی ما همان گستره جغرافیایی است که دامنه آن از مرکز چین به مرزهای عراق کشیده و همه آسیای میانه و قسمت اعظم قفقاز را تا سرزمینهای دو طرف خلیج فارس و بخشی از اماكن مجاور اقیانوس هند را در بر میگیرد.
بدیهی است در دو دهه اخیر این گستره جغرافیایی وسعت بیشتری یافته و پراکندگان یهود ایران را در بسیاری از نقاط جهان خصوصاً آمریکا، شامل میگردد سرزمین اسرائیل به عنوان بزرگترین جایگاه زندگی و تجمع صد و پنجاه هزار یهودیان ایرانی و ده ها هزار یهودیان ایرانی زبان، از لحاظ کارهای پژوهشی مورد توجه خواهد بود. تا آنجاییکه اطلاع داریم پادیارند در نوع وظیفه و هدف خود نخستین نشریه پژوهشی ست که جامعه یهود ایران آنرا تقدیم دوستداران و پژوهندگان میکند. یهودیان ایران فرهنگی غنی که آمیزه ای از دو فرهنگ ایران و یهود است در نهاد خود نهفته دارند، تحقیق در روشن ساختن زوایای تاریک تاریخ و فرهنگ این جامعه باستانی از وظائف و اهداف این نشریه است. یهودیان ایران را میتوان باستانی ترین اقلیت مذهبی این سرزمین دانست که در جریان بیست و هفت قرن حامل و حافظ فرهنگ اصیل ایران مانده اند. این گنجینه پر بار با پراکندگی و آوارگی چند سال اخیر در معرض فراموشی و نابودی قرار گرفته است.
در حدود صد و بیست سال پیش ده لاگارد، پژوهشگر آلمانی، تاکید کرد که کسی بدون آگاهی از فرهنگ فارسیهود نمیتواند خود را یک ایرانشناس تمام عیار معرفی کند. در سال ۱۹۷۰، با افتتاح رشته ایرانشناسی در دانشگاه عبری اور سلیم، از همان ابتداء، تاریخ و فرهنگ یهود ایران را در برنامههای درسی دانشگاه قرار دادم تا انجاییکه نگارنده اطلاع دارد این دانشگاه از اینجهت بر سکوی افتخار تدریس مبحث نامبرده تنها باقی مانده است. از همان ابتداء انتشار نشریه ای که در برگیرنده پژوهش در تاریخ و فرهنگ یهود ایران باشد لازم میدانستم. در این راستا، کوشش قرارانی بعمل آمد تا شاید کسانی با سازمانهایی در انتشار چنین نشریه ای ما را یاری دهند. در سال ۱۹۸۵ ، نگارنده در مقدمه کتاب خود گنجینه دستنویس های یهودیان ایران ....
انتشار یک نشریه پژوهشی را جهت نگاهداشت فرهنگ غنی یهودیان ایران و پیشبرد کارهای تحقیقی در این زمینه از وظایف و اهداف ضروری و حیاتی جامعه و دنیای دانش شمرد در سال ۱۹۹۳ ، به دنبال مکاتباتی چند جامعه دانشوران لس آنجلس با صداقت و دلسوزی به ندا و به برنامه ریزی سردبیر این نشریه پاسخ مثبت داد پادیاوند حاصل این کوشش پیگیر است. اعضای جامعه دانشوران تأکید دارند که ما تمام افراد. راد جامعه یهود ایران را در تولد رشد پایداری و پادیاوندی این نشریه شریک و سهیم بدانیم پادیارند با ضبط، ثبت و تحقیق گنجینه های یهود ایران میکوشد تا این جامعه باستانی هویت فرهنگی خود را که مهره پیوند میان دو ملت ایران و یهود و راز بقا و سربلندی جامعه ،ماست از دست ندهد. ملتی که توجهی به فرهنگ خود ندارد محکوم به فناست.
پاره ای از مباحث پژوهشی به عللی دیر به ثمر میرسند. پژوهش در تاریخ و فرهنگ یهود ایران به علت کمبود منابع و پراکندگی آنها در رده پژوهشهای دانشگاهی بسیار مشکل قرار گرفته است باید اعتراف کرد که پژوهش علمی در محور این مبحث که هنوز قدمهای ابتدائی خود را برمیدارد، پژوهندگان جدی را به تسلط بر رشته های مختلف از جمله ایرانشناسی اسلام و یهودیت در مفهوم گسترده آنها، مجبور میسازد.
با همه ناتوانی ها تا آنجاییکه مقدور بوده، کوشیده ایم وظیفه خود را با معیارهای شناخته شده کارهای پژوهشی در سطح آکادمیک انجام دهیم. کوشیدیم با حفظ همه شرائط و ضوابط شیوه های پژوهشی مقالات را حتی المقدور از تنگنای پیچیدگیهای علمی و فنی برهانیم و آنها را ساده و روشن، ولی دقیق و امین در اختیار همگان قرار دهیم اعتراف میکنیم که چنین کاری در مورد تمام مقالات، یا در مورد نکتههایی از چند مقاله میسر نگردید. با وجود این، میتوان گفت که این نشریه برای همه نوشته شده است استادان دانشگاه دانشجویان و مردمی که حرفه و کارشان از قبل و قال درس و تتبع به دور است. بدون تردید، نوشتار های این نشریه سالیان درازی به عنوان سند موثق تاریخ و فرهنگ یهود ایران راهنما و رهگشای پژوهشهای محققین نسلهای آینده خواهد بود. به آنانی که ما را در انجام این مهم با مال و فکر و کار یاری داده اند درود میفرستیم.