کتاب اسناد استرآباد و دشت گرگان در دوره مشروطيت نوشته مصطفی نوری
دفتر بیستم مجموعهی «اسناد بهارستان» با موضوع « اسناد استرآباد و دشت گرگان دردورهی مشروطیت» از سوی کتابخانهی مجلس منتشر شد. محتوای اصلی این اسناد شکایات و عرایض مردمی استرآباد و دشت گرگان به مجلس شورای ملی است که بهخوبی بخش قابل اعتنایی از پیشامدها و حوادث این منطقه را نشان میدهد. در فصل اول اوضاع اجتماعی و سیاسی این حوزه در دورهی زمانی یاد شده و اسنادی از اوضاع ادارات دولتی، مأموران حکومتی و متنفذان آن حدود مورد نظر بوده است. فصل دوم ناظر به اسنادی که محتوای اصلی آنها مربوط به روسها، ترکمنها و روابط آنها است. اسناد مربوط به تجارت و تجار در ایالت استرآباد در فصل سوم آمده است. فصل چهارم به اسناد اختلافات ملکی و زمینداری اختصاص دارد. فصل پنجم نیز گوشههایی از اوضاع مالیاتی آن دوران را نمایان میسازد. این اسناد برای اولین منتشر میشود. کوشندگان این اثر-مصطفی نوری و اشرف سرایلو-در مقدمهی خود بر کتاب از اوضاع اجتماعی و سیاسی، روسها و ترکمنها، تجارت و زمین و مالیات این منطقه پر جنبوجوش ایران گفتهاند که در فهم و درک خوانندهی این اسناد کمک میکند.