کتاب تاریخ سیاسی ساسانیان نوشته محمدجواد مشکور
دو جلدی اين كتاب دنباله تاريخ ايران باستان حسن پيرنيا (مشيرالدوله) است كه دكتر محمدجواد مشكور كار نيمه تمام وي را در زمينه تاريخ سياسي ساسانيان تكميل كرد. اين كتاب جنبههای مختلف تاريخ و تمدن ساسانيان را در بخشهاي مجزا معرفی و بررسی ميکند. تاريخ سياسی ساسانيان، ساختار دولت ساسانی، اقتصاد، دين، سپاه جنگ، هنرهای مختلف دوره ساسانی و... مباحث فصلهای کتاب را تشکيل ميدهند در پايان كتاب نيز گاهشماری ساسانيان، کتابشناسی و نمايه ميآيد. سلسله ساسانی آخرین سلسله پادشاهی ایران باستان است. پادشاهان این سلسله كه از 226 میلادی به طور رسمی به حكومت رسیدند تا مدت مدیدی یعنی 652 میلادی بر كشور پهناور ایران حكم راندند. پادشاهان زیادی از این سلسله بر تخت نشستند ولی از میان آنها چند تن دارای ویژگیهای خاصی بودند كه در تاریخ نیز از آنها زیاد یاد شده است مانند اردشیر بابكان به علت تاسیس این سلسله، شاپور اول و دوم به علت گسترش قلمرو حكومت و شكست دادن امپراطوری روم و اعراب و بالاخره انوشیروان به علت انجام اصلاحات در كشور و ایجاد نظم و قانون در جامعه در تاریخ مشهور می باشند. در روزگار ساسانیان دین زردشتی به عنوان دین رسمی كشور انتخاب شد. در این دوره به علت بحرانهای اقتصادی و اجتماعی دو آئین مانوی و مزدكی مطرح شدند و تعداد زیادی از ایرانیان را به خود جلب كرد. در اواخر حكومت ساسانیان پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص) در شبه جزیره عربستان دین خود را عرضه داشت و پس از مدتی سراسر شبه جزیره تحت لوای اسلام قرار گرفتند. پس از رحلت پیامبر(ص) پیروان آن حضرت در زمان خلافت عمر ایران را به تصرف خود درآوردند و ساسانیان را منقرض كردند. پس از آن ایران تا چند قرن وابسته به خلفای اسلامی بود و ایران بعد از اسلام فصل جدیدی در تاریخ ایران شد. تاریخ دوره ساسانیان به علت حضور مورخان اسلامی و اروپایی به حقیقت نزدیكتر است این مورخان با نوشتن حوادث مهم و نام پادشاهان این دوره تاریخ این عصر را از وجود ابهام جلوگیری كردند در حالیكه در ادوار قبلی (مادها - هخامنشیان )چنین نیست و افسانه ها نیز به این سلسله ها راه یافته است.